Je doet lekker je werk als projectmanager, tijdens de vorige vakmeeting zei je nog:”Nu wordt het een echt vak.” Jij bent een echte projectmanager, een in hart en nieren en je ontleent er je professionele identiteit eraan. Dan ineens is er de schok, alsof Magere Hein met zijn zeis langskomt, alleen niet in de vorm van de dood, maar in de vorm van Agile werken en Agilisten die zeggen dat projecten en daarmee projectmanagers zullen verdwijnen. Want we leven in disruptieve tijden, je hoort het op de radio, je leest het in de media. Op congressen zien je verdacht veel meer Agile worshops dan daarvoor.

De Agility Adaption Curve daar moet je door heen, deze bestaat uit de volgende stadia: schok, ontkennen, marchanderen, existentiële crisis, acceptatie, leren en tot slot agility of met een beter Nederlands woord wendbaarheid. Want daar is het feitelijk om te doen. In deze blog gaat het over SCHOK!

De grote van de schok is afhankelijk van hoe sterk ontwikkelt en hoe vast je je zelfbeeld is. Hoe zelfverzekerder je daarover bent, des te heftiger de schok. Want mijn beste lezer, als Agile zijn beloften waarmaakt, is projectmanagement een functie waarvan de baanzekerheid ontzettend laag is. Hoe de toekomst zal uitpakken kan niemand zeggen, ook niet hoe snel het zal gaan, maar dat deze functie onder druk staat is zo goed als zeker. Al sinds de Scientific Management ontwikkeling is er een rode draad in de wijze waarop we organisatie bouwen, namenlijk zo efficient mogelijk, zo min mogelijk verspilling, kortom zo LEAN mogelijk. Deze beweging zet zich langzaam voort, er zijn bedrijven die dit adopteren en die overleven, bedrijven die dit niet doen en die uiteindelijk verliezen en verdwijnen. Omdat er steeds weer nieuwe bedrijven starten, lijkt het alsof LEAN minder snel gaat, maar dat is niet zo.

Begin deze eeuw heeft het Agile Manifesto iets gedaan bij prominente denkers en opinieleiders in de IT. Dat was nodig, want projecten in de IT verliepen dramatisch slecht. Met de Agile methoden lijkt het erop alsof de IT eindelijk de boel onder controle heeft gekregen. Maar Agile in de IT alleen is niet genoeg, die bedrijven die daarnaast ook LEAN principes toepassen zullen succesvol zijn met de invoering van Agile. Alle andere zullen weliswaar wat, maar niet voldoende succes hebben. Er zijn nu twee bewegingen die momentum krijgen: Agile en LEAN. Beide hebben een evolutionair voordeel en zullen uiteindelijk de overhand krijgen en gemeengoed worden. Agile haalt het project uit het team, LEAN zorgt voor een organisatie die Agile kan werken. Het is een kwestie van tijd, maar de rol projectmanager zal uiteindelijk verdwijnen bij de succesvolle bedrijven. Ook in de bouw!

Dan komt de schok, misschien is hij er nu al voor jou, misschien nog niet, maar dan zeker over een paar jaar. Wacht maar af! Of eigenlijk moet je niet afwachten, zorg dat er nog wat contingentie in je competentieset is. Professionele wendbaarheid is hoog noodzakelijk. Na de schok komt ontkennen, maar daar gaat mijn volgende blog over.

Projectmanagementland in Nederland is in rep-en-roer, want de Agile Vloot vaart binnen en menigeen vraagt zich af hoe zeker zijn toekomst nog is. Ik moet het toegeven, ik heb de omvang niet gezien, maar het is overweldigend omdat agile denken onze hersenen heeft veranderd. Maar niet bij iedereen, er zijn nog steeds velen die denken dat het oude wijn in nieuwe zakken is en dat wanneer je als projectmanager bepaalde technieken gebruikt (sprinten, backlogs, etc.) dat het dan wel goed zit. Helaas voor jou, gelukkig voor Nederland, is dat niet het geval. Niet alles wat agile projectmanagement heet, is dat ook.

Agile is een mentaliteit, een andere manier van leidinggeven, een die de meeste projectmanagers nooit zullen aanleren omdat er een ander behoeftenpatroon aan ten grondslag ligt. Wie management in zijn DNA heeft, wie projectmanagement tot een deel van zijn professionele identiteit heeft gemaakt, heeft het moeilijk om de agile mentaliteit eigen te maken. Waar het gaat, is om te dienen in plaats van te heersen, omarmen in plaats van beheersen. Het gaat om mogelijkheden scheppen in plaats van afbakenen. Waar vertrouwen een keuze is en pas later een gevolg wordt. Waar het team het beter weet dan de manager. Waar kwaliteit en waarde boven baten staan. Dat is totaal anders!

Ik sta nog in beide werelden omdat ik me altijd dienstbaar heb gemaakt aan de projectmanagementgemeenschap. Ik zal dat blijven doen en pogen een brug te slaan tussen beiden. Want ja er zullen altijd projectmanagers blijven bestaan, maar wel veel minder als nu, en ja projectmanagers kunnen agile werken, maar toch is dat niet agile. Want agile is een mentaliteit in plaats van een techniek, het is een houding die gepaard gaat met een bepaald gedrag. Een die de mens niet enkel als middel (resource) maar ook als doel ziet. Daarom is niet elke projectmanager die agile doet ook daadwerkelijk agile. Want agile heeft het project uit het team gehaald.

Door op een andere manier de afdelingen in een organisatie te verdelen, zijn de muren tussen functies geslecht, er zijn managers met macht verdwenen, de overdrachtsmomenten zijn weg. Men is gericht op de waarde die men voor haar klanten levert. Het team bepaalt haar eigen werkwijze, de manager is overbodig. Wel zijn er nog leiders die uitdagen en prikkelen. Er is niet meer zoiets als een project en als er geen project meer is, wat valt er dan nog te managen? Niets, en daarom is in een agile omgeving geen projectmanager meer nodig. Dus kan de agile projectmanager niet agile zijn.