Vrouwen verdienen echt minder dan mannen voor hetzelfde werk! Dat dit een grote onrechtvaardigheid is, lijkt me vanzelfsprekend. Het is vreemd dat er na alle discussie en debat nog steeds geen goede oplossing is gevonden. Er gaan stemmen op om het wettelijk verplicht te stellen. Hoe je dat dan moet afdwingen weet ik niet, maar al mijn fantasieën daarover geven mij een beklemmend gevoel. Een overheid die het bedrijfsleven door strikte regelgeving probeert te sturen, spreekt mij als kleine zelfstandige ondernemer niet aan.

Naast alle genoemde redenen voor deze ongelijkheid is er een, die niemand noemt, die ik eigenlijk nog veel zorgelijker vind dan dat vrouwen voor hetzelfde werk minder verdienen dan hun mannelijke collega’s.

Het is de diepe overtuiging in onze directiekamers dat je mensen inkoopt of inhuurt alsof het producten zijn.

Nu is het volledig te rechtvaardigen dat een manager bij de aanschaf van een product op zoek gaat naar de beste prijs/prestatie verhouding. Zo laag mogelijk inkopen, waarde toevoegen om deze daarna met een hoge marge door te verkopen. Maar die gedachte, inkoop+marge=verkoop is fundamenteel fout wanneer het over mensen gaat. Een denkfout met veel ernstiger gevolgen dan vrouwen die minder verdienen.

Een mens is geen middel! Dit uitgangspunt verhult een onbewust dan wel bewust ontbreken van respect voor mensen. Een product koop je omwille van de kwaliteit die het heeft op het moment van afname. Een nieuwe medewerker daarentegen neem je aan omwille van de ontwikkelingspotentie die z/hij heeft.

Salarisonderhandelingen hebben niets gemeen met inkopen. Niet: wij willen je graag, wat verdien je nu, wij doen daar wat bovenop, tevreden? Ja, welkom bij ons bedrijf. Dat is respectloos! Beter is: wij denken dat je de potentie hebt om hierin door te groeien, wil je dat en wat vind je dan van dit salaris?

De grote weeffout in het bepalen van het salaris van werknemers is dus dat we doen alsof dit hetzelfde is als het inkopen van goederen. Daardoor proberen managers de salarissen zo laag mogelijk te houden. Je koopt geen mensen in! Je neemt ze aan vanwege hun potentie. Wanneer medewerkers vinden dat ze te weinig verdienen, dan gaan zij minder hard en minder goed werken. Waarop de managers dan weer antwoorden met een brede verzameling beheersmaatregelen. Een negatieve spiraal die we alleen door een mindset verandering kunnen doorbreken.

Mensen zijn iets anders dan middelen, als je goede mensen wil, moet je ze goed betalen. Als je betere kwaliteit wilt, dan moet je de mensen nog meer gaan betalen. Niet te veel, maar gewoon een eerlijke prijs. Niet voor het werk dat ze in het verleden deden, maar voor dat wat ze in de toekomst gaan doen. Dit motiveert mensen. Het mooie van deze gedachte is, is dat je in ieder geval een heleboel managers niet meer nodig hebt. Dat is op zich al een flinke besparing want managers voegen niet zoveel waarde toe.

Of dit de hoogte van het salaris van vrouwen gaat veranderen durf ik niet te zeggen. Het zou best weleens kunnen zijn dat mannen nu gewoon meer verdienen dan zij feitelijk waard zijn. Wat het wel doet is de kloof dichten, omdat naar alle waarschijnlijk mannen wat minder en vrouwen wat meer gaan verdienen!

Elk jaar, zo rond de overgang van het derde naar het vierde kwartaal begint een jaarlijks fenomeen dat een desastreus effect heeft op de wendbaarheid van een organisatie. Maar dat is nog niet eens het ergste! Want wat veel erger is, is dat het budgetteringsritueel leidt tot twee keer liegen. Ten eerste overdrijven de managers in de lagere echelons hun kosten om zo de onderhandelingen hoog in te zetten. Er worden potjes gecreëerd en verborgen in de budgetten. De hogere managers weten dit en zetten hun ‘ondergeschikten’ in de hiërarchie onder druk. Er zijn we organisatie waar dit proces maanden duurt. Ik vind dit echt verloren tijd.

Na de budgetrondes zitten we aan het eind van het jaar en moeten de eindejaarsgesprekken worden gevoerd, weer een maand verloren tijd. Allemaal tijd die we hadden kunnen gebruiken om na te denken hoe we waarde voor onze klanten kunnen leveren. De tweede keer liegen is gedurende het jaar zelf om de resultaten zodanig op te leuken dat het lijkt alsof we binnen het budget blijven.

Hoe stom kan je zijn?

Managers zijn, net zoals de meeste van ons, kuddedieren. Ze doen iets omdat het altijd zo is gedaan. Ze doen het omdat ze het op hun Business Schools hebben geleerd. Het budget heet een taakstellende begroting te zijn, prachtig, hoe bedenkt je het? Aan het eind van het jaar als er nog ‘budget’ over is, bedenken we zinloze projecten die er enkel toe dienen om niet het volgende jaar op het budget gekort te worden.

Dat is nog niet alles, de meeste mensen denken dat een budget hetzelfde als een ‘pot geld’ is. Hoe stom kun je zijn? Denk je dit werkelijk? Een budget is helemaal niks, het is een getal in een spreadsheet. In de meeste gevallen heb je als manager er helemaal geen invloed op, de salariskosten staan vast, de doorbelastingen ten gevolge van de kostenplaatsmethode is niet meer dan tijdverslindend boekhouden. Schuiven met spreadsheet cellen, wat een enorme armoede. Maar het is geen geld, het zijn getallen, waar de meeste managers nagenoeg geen invloed op hebben.

Echt geld staat op de bank van de organisatie en het is gebruikelijk om zo min mogelijk geld op de bank te hebben. Geld gebruik je om te investeren en budgetten zijn eigenlijk niet meer het juiste instrument om dat te ‘beheersen’.

Investeren is onzekerheid

Stel nu dat we budgetten afschaffen, wat zou er dan gebeuren. In ieder geval zou het tijdrovende en demotiverende proces rond budgetten afgelopen zijn. Dat is alvast winst.

We doen een schatting hoeveel we denken dat iets gaat kosten en hoeveel inspanning er nodig is. Hoe verder we van het moment van beslissen komen , des te onzekerder de schattingen zijn. Het is daarom onlogisch om te budgetteren, het is echter logisch om een voorspelling te maken en te kiezen voor een ‘Veroorloofbaar verlies’.

Elke maand voorspellen we, die voorspellingen worden steeds nauwkeuriger, omdat wanneer we aan het werk gaan, we meer informatie krijgen. Steeds weer maken de beslissers een keuze voor een volgend stadium. Niet eenmaal aan het begin een budget in beton gieten. Nee stap voor stap, increment na increment en daar heb je helemaal geen budget voor nodig.