Alles wat je geleerd hebt, gaat door een zeef wanneer je na de existentiëlecrisis kun accepteren dat de wereld is veranderd. De grote essentie van wendbaaheid, het absolute startpunt is het bewustzijn van wat reeds veranderd is in plaats van wat gaat veranderen. Wanneer je naar de trends kijkt dat zit je nog in het oude paradigma van beheersen. Je denkt namelijk dat je jezelf daardoor beter kunt voorbereiden op wat komen gaat. Maar trendwatchers zijn de moderne waarzeggers, je kunt beter een munt op gooien dat heeft een grotere voorspellende waarde. De meeste trends ontwikkelen zich anders dan voorspeld. 

Wat zegt het Agile Manfesto ook al weer? 

Inspelen op verandering boven het volgen van een plan. Dit is een van de meest misverstane onderdelen van het manifest! Het gaat er niet om dat je je voorbereidt op de verandering die gaat komen (wat niet anders is dan het volgen van een plan) maar dat je inspeelt op de verandering die reeds heeft plaatsgevonden. Het gaat om: herkennen, erkennen en daarop inspelen! Voorafgaande aan de Plan-Do-Check-Act hebben we de Recognize-Acknowledge-Respond cyclus. Dat is wendbaarheid!

Herkennen-Erkennen daar draait het om, kijk maar naar:

• Klimaatverandering ….
• Globalisering ….
• Robotisering ….

Wie de tekenen van de recente historie niet ziet en accepteert, zal nooit wendbaar kunnen zijn.

Voordat je ook maar zover komt dat je enigzins wendbaar wordt en diep van binnenuit agile omarmt, doorloop je een aantal stadia. Ik heb het de Agility Adaption Curve genoemd. Het begint met schok, daarna komt ontkenning, vervolgens marchanderen, uiteindelijk een existentiele crisis, waar je alleen uitkomt door acceptatie, wat de basis is van alle leren en agility (of wendbaarheid). Over de eerste twee heb ik hiervoor geblogd, nu komen we bij marchanderen. Laat ik er maar eerlijk voor uitkomen, ik kom uit de projectmanagementwereld en geef daar al jaren training en ben er van overtuigd dat dit nog wel jaren nodig zal zijn. Maar het is sterk aan het verminderen. Echte Agility is pas mogelijk wanneer een organisatie LEAN principes omarmt en in haar spreekwoordelijke hart sluit. Zolang organisaties dat nog niet doen, heb je nog projectmanagers nodig.

In de projectmanagementwereld zijn veel projectmanagers terechtgekomen in het stadium van marchanderen. Je merkt dat wanneer je ze hoort praten over hybride vormen, combinaties van ouderwets projectmanagement met wat agile methoden erbij. Er zijn zelfs Agile Projectmanagement Methoden. In een laatste stuiptrekking hebben de PRINCE2 ontwerpers een Agile variant gemaakt en binnenkort komt er een nieuwe versie uit waar het ‘tailoren’ wordt toegelicht. Dat is marchanderen, je probeert nog zaken van de oude en de nieuwe wereld te combineren, dat werkt dus niets. Wanneer je aan het scrummen bent, dan duurt het natuurlijk niet twee jaar voordat je met het eerste werkende product komt. Als je dat doet was je aan het marchanderen. Ik begrijp best wel dat de kracht waarmee de verkondigers de Agile boodschap overbrengen zeer bedreigend is, maar zie het als een waarschuwing. Want uiteindelijk heeft LEAN/Agile het evolutionaire voordeel en is de kans groot dat er niet veel projectmanagement meer nodig zal zijn.

Projectmanagement vervult nu nog een transitierol die nodig is om gedurende de tijd dat Agile verder aan het evolueren, maar pas op want dit gaat sneller dan je denkt. Overigens niet alleen projectmanagement, de zich roerende gemeenschap van programmamanagers, zal er ook aan moeten geloven, want ook daarin is de candans van tribes en releasetrains ononkoombaar en superieur aan de verouderde methoden. De overgang naar echte wendbaarheid betekent dat je uiteindelijk moet stoppen te managen in twee werelden, dat gaat niet lukken. Wanneer je stopt met marchanderen, dan leidt dit onheroepelijk tot een existentiële crisis het volgende stadium. Maar daar gaat de volgende blog over.

Door de al decennia lang gaande ontwikkeling van LEAN en AGILE is de projectmanagementrol aan het verdwijnen, langzaam maar zeker zullen succesvolle bedrijven overgaan op deze nieuwe moderne manier van organiseren en samenwerken. Het moment dat je dat realiseert en wanneer het doordringt dat dit wel eens met jou te maken zal hebben, voelt dat als een schok. Dat was het onderwerp van mijn vorige blog. Ik ga nu verder met het volgende stadium van de agility adaption curve, die bestaat uit: schok, ontkenning, marchanderen, existentiele crisis, acceptatie, leren en agility (of wendbaarheid). Deze blog gaat over ontkenning.

Er zijn verschillende varianten waarin dit zich uit. Zo zal je mensen die in dit stadium zitten horen zeggen “dat er altijd wel projectmanagers nodig zullen zijn” . Deze therapeutische uitspraak verzacht de schok. Er zal voor mij altijd nog wel een baan als projectmanager zijn. Dat is ronduit ontkenning, want je kunt het nooit weten. Daarnaast is ontkenning nooit een handige strategie, omdat het uitgaat van dat alles zo zal blijven als het is. Wel, een ding is zeker, dat is nooit het geval, alles verandert. Wanneer we meer standaardiseren, meer zelfsturing krijgen en wat kunstmatige intelligentie, dan is het niet zo moeilijk om dit zonder projectmanager te denken. Kortom hoezo “dat er altijd wel projectmanagers zullen blijven.”?

Wanneer je jezelf hoort ontkennen, onderken dan, dat niemand de toekomst kan voorspellen en dat ontkenning de domste strategie is om met onzekerheid om te gaan. Denk liever door, wat betekent het voor mij wanneer ik als projectmanager niet meer nodig ben? Dat is een veel betere strategie dan ontkennen. Als projectmanagement verdwijnt dan ben je in ieder geval voorbereid, als dat niet het geval is, dan kan je gewoon doorgaan met wat je al deed.

Nadat je door de ontkenning heen bent, komt er een volgend stadium. Die van het marchanderen, maar daar gaat het in de volgende blog over.