Lev Vygotski schreef over hoe mensen leren, hij ontwikkelde het concept van de ‘zone van de naaste ontwikkeling‘ , het is het verschil tussen wat iemand nog niet zelfstandig maar wel met hulp kan doen. Neem bijvoorbeeld die eerste keer dat je met je skileraar een zwarte piste af durfde. Je deed hetzelf, maar de aanwezigheid van de leraar gaf je zelfvertrouwen, zonder dat was het je niet gelukt. De tweede keer kon je het zelfstandig. Wendbare, zelfsturende teams moeten zich realiseren dat het ideale broedplaatsen zijn voor het ontwikkelen van talenten. De zone van de naaste ontwikkeling maakt iedereen leerling en leraar tegelijkertijd.

Mijn eigen definitie van agility of wenbaarheid is het vermogen om steeds waardevol te zijn voor je omgeving. Iedere professional is een schakel in de lange waardeketen. Een ieder is klant en een ieder is leverancier. Dat is de waardestroom. Meestal kijken we er eendimensionaal naar, hoe kunnen we ervoor zorgen dat we waarde voor de klant leveren? Maar ik ben van mening dat er nog een extra laag is, die laag die maakt dat mensen naast waardevol werk ook nog betekenisvol werk doen. Betekenisvol in de zin van wat het persoonlijk voor jou  betekent .

Je werkt voor een baas, een klant, een collega, om in je behoeften te voorzien, maar ook om als mens zelf te groeien. In een agile team zijn we er ook voor elkaar. In de retrospectieven proberen we te leren, te groeien, effectiever te zijn. Maar wat nu als we daar boven op een systeem van collegiale coaching zetten. Waarbij de een iets leert van de ander en omgekeerd. Op die manier zijn beide waardevoller na afloop van elk gerealiseerd leerdoel. Bij het samenstellen van de teams kunnen we ook kijken naar het optimaliseren van de beschikbare zones van naaste ontwikkeling. We kunnen kijken in hoeverre collegas elkaar kunnen helpen om bepaalde vaardigheden te leren. Als team worden we daardoor waardevoller en daarmee wendbaarder.

Een ieder is nu elkaars Agile coach, denk je eens in hoe mooi dat zou zijn.

Het tipping point is bereikt, zelfs de verstokte PRINCEn zijn om, ook zij gaan agile. Het is de weg die iedere innovatie gaat, een paar vroege innovators, daarna groeit het aantal gebruikers en uiteindelijk heeft iedereen het erover. Ik geef het toe, ik ben lang skeptisch geweest, maar dat was ik van PRINCE2 ook. Ik heb dat bij alles dat de verdenking van hype heeft. Het heeft zo’twerevijftien jaar geduurd, maar zo’twerebeetje iedereen is nu begonnen met Agile. Het is geen hype meer. De opleidingsinstituten die tot voor kort nog met volle overtuiging PRINCE2 trainingen verkochten, hebben in paniek hun trainingsaanbod moeten herverpakken met een Agile strik. Er is een heuse PRINCE2 Agile variant en de 2017 versie van de methode gaat vertellen hoe je moet tailoren. Zie hier een stervende methode rochelend ter aarde storten. Een excuus voor het onherstelbare leed dat deze methode heeft veroorzaakt, lijkt me meer op zijn plaats.

Want mijn beste lezer het gedachtegoed van PRINCE2 heeft uw brein zeer beschadigd en vraagt veel reparatiewerk wanneer u niet al te skeptisch bent geweest bij het horen van de prinselijke boodschap. Of het de methode zelf is die de oorzaak van dit leed is geweest of het grondpersoneel dat weet ik niet. Maar het gaat uit van een gedachtegoed dat niet realistisch is. Er bestaat niet zoiets als een omgeving die je zou kunnen beheersen (Controlled Environment). Later zijn er zaken bijgekomen dat je het op maat moet maken, echter wel heel laat en heel mager. Dat men er pas in 2017 toe gekomen is om dit echt te beschrijven heeft naar mijn idee meer te maken met paniekvoetbal en redden wat er te redden valt dan met een substantiële verbetering van de methode. De Britse overheid mag zich in de handen knijpen dat ze de methode tijdig verkocht hebben want nu is ze geen cent meer waard.

Wie Agile en PRINCE2 naast elkaar legt, vindt weinig tot geen overlap. Werkpakketten met getimeboxte sprints uitvoeren, is natuurlijk niet agile, ook een scrumboard ophangen niet! Agile is een mentaliteit, een mindset, agile dat ben je! Ik zet mijn vraagtekens bij de trainer die altijd met volle enthoussiasme PRINCE2 getraind heeft en dat nu met Agile doet. Want agility kom je pas tegen wanneer je de verpakking eraf haalt, dit in tegenstelling tot wanneer iets als agile verpakt is, want daar blijft na het uitpakken niets meer over. Ik stoor me mateloos aan de trainer die tien jaar geleden nog opschepte dat hij al decennia lang ervaring met PRINCE2 had en dezelfde leugen herhaalt door nu te zeggen dat hij dezelfde projecten op een agile manier heeft gemanaged.

De esstentie van agile is het flexibel kunnen inspelen op wat er in de omgeving gebeurd. Het gaan over leren, aanpassen, gevoel voor onzekerheid, over spaarzaamheid in het toepassen van procedures, over wegnemen van verspilling, over wisdom of crowds, over dienend leiderschap. Allemaal zaken waarvoor bestaande projectmanagementmethoden weinig tot geen aandacht hebben. De Agile trainer is er een die helpt te leren, niet van De Agile Methode maar leert te leren van wat er in de omgeving gebeurd. We hebben het hier niet over het opleiden van een individu maar over het ontwikkelen van een hele stam!