Het onderscheid tussen goed en kwaad projectmanagement

Dit is een nieuw blog in de reeks die ik schrijf met de tau te tsjing geschreven door Lao Tze als inspiratiebron. De ander blogs kun je lezen in de categorie “Lao Tze”.

In het tweede stukje tekst uit mijn vertaling staat onder andere: Zo allen in de wereld de schoonheid als schoon erkennen, dan bestaat ook het lelijke. Zien allen het goede als goed, dan bestaat ook het kwade. … …. … . Daarom volbrengt de wijze zijn taak zonder te handelen, en brengt hij zijn leer zonder woorden.

Ook hier heb je weer geduld nodig, het gaat niet om het begrip maar om het proces van begrijpen. Wat is goed en wat is kwaad in projectmanagement? Kunnen we dat onderbouwen met weloverwogen argumenten? Dat willen we wel, want we zijn zo verlicht in onze westerse samenleving. Echter de praktijk is zo anders. Mensen redeneren dingen niet als goed of kwaad, maar vinden iets goed of kwaad en bedenken daarna de argumenten. Goed is de uitkomst van vele stemmen, waarvan een de bovenhand krijgt en langzaamaan terrein wint. Zo is PRINCE2 op het toneel gekomen, zo hebben SCRUM en LEAN hun plek verworven en zo zullen alle drie na verloop van tijd weer verdwijnen. Was waterval eens het grootste goed, nu is het het grootste kwaad dat er schijnt te bestaan.

Hoe moet je hier nu mee omgaan? Allereerst moet je beseffen dat goed en kwaad begrippen zijn die aan de tijdgeest onderworpen zijn. Waarheid vinden we uit, in plaats van haar te ontdekken. In projectmanagement zijn er best-practices en bad-practices, ook dat is onderhevig aan de tijd, aan wat mensen in het vakgebied met elkaar vinden. Eens planden we in activiteiten, toen in leveringen, nu in user-stories. Wat goed is nu is straks kwaad, dat is het proces van de vooruitgang. Als je dit kunt accepteren ben je op de goede weg en kun je een volgende vraag stellen: naar wie moeten we nu luisteren?

De laatste zin uit de tau te tsjing geeft een mogelijke richting. De wijze verricht zijn taak zonder handelen, in 21ste eeuw jargon zouden we zeggen: zoek iemand die in flow is, iemand die niet zwoegt maar er gewoon is. Je kent ze allemaal, mensen waarbij het lijkt alsof alles vanzelf gaat. Dat zijn zeker niet de goeroes, of de mensen zoals ik die blogs en boeken schrijven. De wijze brengt zijn leer zonder woorden, als je naar de wijze kijkt dan spreek het voorbeeld voor zichzelf.

Hoe onderscheid je goed en klaad projectmanagement? Zoek een voorbeeld en kijk er naar.

Disruptie als de wereld al veranderd is

Wie heeft het er nu niet over disruptie?

Disruptie is helemaal in. 49.900.000 resultaten wanneer je Googled, althans binnen mijn zoekbubbel. Disruptie is de nieuwe trend. Je hoort het op de radio en mensen tweeten het in je timelines. Wie niet lenig en wendbaar wordt, die mist de boot. Want verandering is de enige constante factor in de 21ste eeuw. Massaal schieten we in de paniek. In het bedrijfsleven is agility de nieuwe weg om in te gaan. In de politiek gaat het over de lastige ander, over muren, AOW leeftijden en over superieure culturen.

Ik geloof niet in disruptie

Als iedereen linksaf gaat, ga ik rechts.

Dus wanneer iedereen denkt dat de ene verandering over de ander valt, dan onderzoek ik dit, denk na en kijk alsof ik het kan herkaderen op een manier die mij handvatten geeft om om te gaan met dat wat ik niet kan beheersen of wat mij angst aanjaagt. De vraag die ik wil onderzoeken is hoe ik dat wat we disruptie noemen een andere betekenis kan geven.

De betekenis van disruptie

Als je je ook maar enigszins verdiept in de geschiedenis dan zul je zien hoe traag deze voortschrijdt. Dat wat we in retrospectief disruptief noemen heeft een lange aanloop gehad en vaak een nog langere nasleep. De eerste en de tweede wereldoorlog (misschien was het overigens wel één oorlog met een korte vrede er tussen in) had een lange aanloop.

Vergelijk de veranderende geschiedenis met de kromming van het aardoppervlak, vanuit de ruimte lijkt het een bol, de grond waarop we staan is krom. Alleen merk je er niets van, totdat je in Australië iemand in Nederland uit zijn bed belt. De vliegreis van naar Australië duurt iets van een etmaal, de reis van toen in ik 1979 mijn eerste baan kreeg naar dit moment in 2016  zo’twere37 jaar. Elk jaar veranderde iets zonder dat ik dit in de gaten had.

Ook als je goed oplet heb je de meeste veranderingen niet in de gaten.

Dan ineens komt er een moment dat zaken beginnen te wrikken. Je verliest je baan en niemand zit meer op je te wachten. Je hoort dan de AOW leeftijd omhoog gaat en hebt je pensioen niet goed op orde. Je loopt in de Efteling en ziet aan het aantal hoofddoekjes dat veel moslimgezinnen geïntegreerd zijn in de Nederlandse samenleving. Het aantal vacatures voor projectmanagers daalt zienderogen.

Dan slaat de schrik toe, je denkt dat de wereld nu ineens sneller aan het veranderen is. Maar dat is niet wat er aan de hand is. Je hebt gewoon niet zitten opletten.

Disruptie is de erkenning van een reeds veranderde wereld

Wanneer je disruptie ervaart dan is dat omdat er al iets veranderd is en dat is niet meer te veranderen. Alleen jij moet je houding veranderen. Je moet accepteren en er het beste van proberen te maken.

Gij zult niet misleiden

Dit is de laatste in de reeks over de zeven doodzonden voor projectmanagers. 

Elk mens is in zijn functioneren afhankelijk van informatie om een weloverwogen besluit te nemen. Informatie is cruciaal om keuzes te maken. Ieder mens krijgt en geeft informatie, we zijn er tegelijkertijd klant en leverancier van. Soms is informatie onvolledig, daar is nog wel mee te leven, want naarmate de tijd voortschrijdt neemt de beschikbare informatie toe. Dat geldt in het algemeen en voor projecten in het bijzonder.

  • Als projectmedewerker rapporteer ik zodat de projectmanager alle verschillende werkzaamheden goed op elkaar kan afstemmen.
  • Als projectmanager rapporteer ik zodat mijn opdrachtgever tijdig steun kan verlenen of kan reageren wanneer de zaken anders gaan dan gedacht.

Juiste informatie zorgt voor een vertrouwensbasis, je verdient er vertrouwen door.

Dit is anders wanneer we misleidende informatie geven. We kunnen dat doen om te voorkomen dat mensen succesvoller dan ons zijn, we gunnen hen dit niet. Een andere reden kan zijn omdat we bang voor iemands reactie zijn. De misleiding kan klein zijn, het leugentje om bestwil, of groots waardoor iemand in problemen komt. Misleiding is zowel symptoom als een oorzaak voor een verziekte relatie of een relatie die je aan het verzieken bent.

Ethisch gezien is het onverteerbaar wanneer je iemand misleidt. Het vreet aan het vertrouwen, het brengt mensen in onmogelijke situaties, ruïneert hen en ga zo maar door. Wat denk je, moet ik hier nog meer over zeggen?