Categorie archieven: Professionele ontwikkeling

Massaal aan de burn-out

Geplaatst op door

Vanochtend las ik dat bijna een derde van de medewerkers in Nederland wel eens verzuimt vanwege psychische klachten, meestal stressklachten. Grote arbodiensten nemen steeds vaker bedrijfspsychologen in dienst om hierop in te spelen. In deze nieuwsbrief deel ik mijn gedachten hierover, want het lijkt soms alsof we in Nederland massaal aan de burn-out gaan. Grofweg zie ik drie oorzaken die ik wil uitwerken: we willen te veel, we horen te veel en er zijn te veel hulpverleners op dit gebied. Stress laat zich immers samenvatten in twee woorden: te veel.

We willen te veel

Als je het beste uit jezelf wilt halen, je droom wilt leven, een goede baan met een goed salaris wilt hebben, én daarnaast een relatie wilt opbouwen met iemand die hetzelfde wil, een gezinnetje met twee kinderen in een mooi huis in de Randstad, dan wil je misschien te veel. Op een gegeven moment trek je het gewoon niet meer.

We horen te veel

Elke dag worden we overspoeld met negatieve berichten via het nieuws. Hoewel de media objectief proberen te blijven, is het merendeel van het nieuws niet positief. Neem klimaatverandering: een zware regenbui wordt al snel neergezet als een apocalyptisch teken. Of de politiek: dit weekend hoorde ik een partijleider zeggen dat zijn partij voor de grootste uitdaging stond sinds de Tweede Wereldoorlog. Nederland zou ten ondergaan. Hoezo?

Als je dit alles op je laat inwerken en denkt dat jij als individu hier iets aan moet doen, bijvoorbeeld door te protesteren, terwijl je daarnaast ook werkt, een partner hebt en kinderen opvoedt, is het niet vreemd dat je klachten krijgt. Sterker nog, er zou iets mis zijn als je die niet kreeg. Klachten zijn signalen: tijd om iets te doen.

Te veel hulpverleners

Het aanbod creëert de vraag. Ik twijfel niet aan de goede bedoelingen van veel hulpverleners, maar ik heb wel mijn bedenkingen. Zodra een organisatie een dienst aanbiedt, zoekt ze actief naar klanten. Hoewel sommige mensen hier echt baat bij hebben, vermoed ik dat er op het gebied van stress ook sprake is van overbehandeling. Immers ook de hulpverlener wil zoveel mogelijk klanten.

Te veel is ook de oplossing

Het woord te veel bevat ook de oplossing: minder. Als je het te druk hebt, doe dan minder. Verlaag de lat, stel realistischere doelen. Dat klinkt simpel, maar dat is het niet. Ik worstel hier mijn hele leven al mee en neem nog steeds regelmatig te veel hooi op mijn vork. Soms heb ik hulp gezocht, en telkens weer was het antwoord: doe minder. Ja, er zijn periodes waarin je geen keuze hebt en door moet, maar die periodes zijn nooit blijvend. Er komt altijd weer een moment van minder

 

Weerbaarheid als vaardigheid?

Geplaatst op door

Hoe ouders hun kinderen opvoeden verandert in de loop der tijd. Twintig jaar geleden vroeg ik mij af hoe dit de relatie tussen manager en medewerker zou beïnvloeden. Als je dit zou kunnen voorspellen dan heb je de leerdoelen voor een managementtraining twintig tot dertig jaar later. Een gat in de markt! Dat is er, helaas, nooit van gekomen. Achteraf verklaren is een veiliger optie.

Voor corona behoorde de Nederlandse jeugd tot de gelukkigste ter wereld. Een groot compliment aan de ouders hoort daarbij. Toch is er ook kritiek. Wie heeft er niet gehoord van de termen ‘pampergeneratie’ en ‘curlingouders’. De succesvolle serie de ‘Luizenmoeder’ leek op een documentaire waarin de satire de werkelijkheid angstig benaderde.

Deze wijze van opvoeden heeft naast goede aspecten ook minstens twee generaties burgers voortgebracht die niet zo goed met tegenslagen om kan gaan. Die vinden dat gezagsdragers verantwoordelijk zijn voor het voorkomen van alle tegenslagen. Dat hebben ze hun ouders immers ook zien doen. Neem bijvoorbeeld de hele discussie over de gemeende negatieve gevolgen van twee jaar coronamaatregelen voor de sociale ontwikkeling van jonge mensen. Psychiaters, psychologen waarschuwen voor de negatieve gevolgen daarvan. Hoe is het zover gekomen? We hebben verleerd om jonge mensen weerbaar te maken!

Hoe jij in je kinderjaren hebt leren omgaan met tegenslag is sterk bepalend voor jouw verdere leven. Als je denkt dat gezagsdragers dienstverleners zijn in het voorkomen van tegenslag dan kom je teleurgesteld uit. Dat lezen we dagelijks in de media of deze nu mainstream of alternatief is. Alles wat ook maar enigszins riekt naar tegenslag is nu de schuld van het leiderschap en als het leiderschap dan iets doet dan klaagt men over een dictatuur. Voor corona was dit nog niet zo duidelijk, maar het mooie van een crisis is dat het de zwakke plekken in de samenleving blootlegt.

Nu heeft elke oudere generatie zo zijn gedachten over de jongere. Ook ik ontkom niet aan die vooroordelen. Begrijp me daarom niet verkeerd ik wil niet terug naar vroeger. Nederland staat er veel beter voor dan veertig jaar geleden. In die zin ben ik optimistisch gestemd. De ‘jeugd van tegenwoordig’ om maar eens een ouderwetse uitdrukking te gebruiken zal uiteindelijk de harde lessen ook wel leren. Laat ik nu opnieuw een voorspelling doen.

In het komende decennia krijgen wij een flink aantal tegenslagen te verwerken. Tekorten spelen daar een sleutelrol in. Nu de horeca weer (gedeeltelijk) open mag is er een tekort aan personeel omdat die bij de GGD’s zijn gaan werken. Je kunt je afvragen of de laatste teveel salaris biedt of misschien wel de eerste veel te weinig. Niet iedereen zal terugkeren naar zijn oude vak. Wie wil er overigens, met alle bedreigingen in het achterhoofd, nog werken in de zorg, of als BOA, of als politie. Overal zijn er tekorten. Ik las ergens dat met het huidige aantal monteurs de energietransitie 150 jaar zal duren. Er zijn tekorten in het onderwijs, defensie, zorg, politie, de woningmarkt en ga zo maar door.

Wanneer we naar de kibbelende meute in de Tweede Kamer kijken dan is er ook een tekort aan vertrouwen in elkaar. Op een gegeven moment zal de realiteit ons geen keus meer laten. Dit zal leiden tot veel tegenslag en teleurstelling. Er zal een nieuwe tweedeling ontstaan. Tussen hen die weerbaar en hen die dat niet zijn. Ik hoop dat die eerste groep voldoende groot zal zijn om de publieke opinie te beheersen. Daar ziet het overigens op dit moment nog niet naar uit.

Er is ook een video waarin ik dieper op dit onderwerp in ga, surf naar YouTube>