Toen de Europese Kolonisten naar Melanesie kwamen, was de inheemse bevolking verbaast over de bijzondere dingen die zij mee namen. Na verloop van tijd groeide het geloof dat de voorouders de blanken macht hadden gegeven. Om de balans recht te zetten gingen zij de kolonisten imiteren, bijvoorbeeld doorte paraderen, maar zo bouwden ze ook met eenvoudige middelen een vliegveld na (niet in gebruik, gewoon nep). Op die manier probeerde met deze Cargocults op religieuze manier dat te bereiken wat de blanke hadden bereikt. Iets dergelijks zien we om ons heen met agile gebeuren, argocult agile, men imiteert de op cursus geleerde rituelen van Scrum, SAFe en ga zo maar door. Met religieuze hoop verwachten zij het antwoord te vinden op de organisatorische uitdagingen waarmee de businesscase voor dure agile training is gemaakt. Kan het kwaad? Neen, levert het iets op? Ja, het levert iets op, maar niet veel.

Eerst de mindset, dan de transformatie. Je kunt agile worden zonder ooit enige training te hebben gevolgd wanneer je open staat voor de belofte die zij biedt. Als face-to-face communicatie boven uitgebreide documentatie gaat dan betekent dit dat je je gaat bekwamen in je communicatievaardigheden. Dat is belangrijker dan de daily standup, want wat heeft die voor zin als jij steeds de boventoon voert. Je moet eerst leren te luisteren om je te kunnen aanpassen aan je omgeving. Je mindset verander je door veel in je mind te laten komen. Wat te denken van een leesclub op het werk waarin je je samen met je collega’tain’tlaat beinvloeden door wat de schrijver heeft geschreven. Wanneer je eerst je denken beinvloedt dan komt de aanpak later wel. Dan voorkom dat je een agilecargocult ontwikkelt.

Een zeer negatief getinte blog over een mislukte uitrol van Agile (met een hoofdletter) zette me aan het denken. Wat is het toch dat mensen agile (zonder hoofdletter) zien als een methode die je uit moet rollen. Wat maakt het toch dat wij, in Nederland, denken dat er zoiets is als een best-practice die we moeten implementeren om succesvol te zijn. In het geval van Agile dus de best-practice om wendbaar te zijn. Het is alsof je zegt: “We moeten Wendbaarheid implementeren om wendbaar te worden”. Dar kan je dus helemaal niets mee. Hebben we dan niets geleerd van de vele pogingen in het Westen om de praktijken van Toyota (Lean) te implementeren? Gaan we dat nu met agile herhalen, het lijkt erop.

Voor mij is agility, of wendbaarheid, of steeds aangesloten blijven op wat de mensen die op mij rekenen belangrijk vinden (zowel professioneel als prive) en gewenste toestand. Het is een streven en omdat het om wendbaarheid gaat, is het een staat die ik per definitie nooit zal bereiken. Ook het zelfsturende team zal nooit de perfecte staat van maximale klantwaarde leveren. Daar gaat het niet om, het gaat om de bereidheid doorlopend te leren, om verandering te omarmen, om mislukkingen te zien als leermogelijkheden. Het gaat om steeds maar competenter te worden.

Ik vraag me af, de mensen die schimpend over mislukte Agile implementaties schrijven, of ze zich echt hebben verdiept in de belofte die agile werken heeft. Hoeveel boeken zouden zij hebben gelezen? Waarschijnlijk heel weinig. Weet je, je kan pas ergens over meepraten als je er heel veel van hebt gelezen, dat tezamen met je ervaring geeft je het recht van spreken. Ik raak enthoussiast over het positieve, over de bereidheid om te experimenteren, van de agilisten, om dingen uit te denken. Zo kwam ik laatst een blog tegen met het voorstel om de daily-standup te vervangen door een daily plankdown. Kortom iedereen ligt op de vloer en als je wat te zeggen hebt dan doe je dat plankend. Mooi toch, ik vind het innovatief. Je zou het eens moeten proberen alvorens je je frustratie over Agile van je afschrijft.

Ik ben een beetje moe van de vaak negatieve blogs over iets wat men of niet ziet zitten en waarschijnlijk niet begrijpt. Mijn advies is, kom op, wees wendbaar, dat is voor iedereen en niet in het minst voor jou heilzaam.

Laat ik beginnen met een vraag: wat maakt dat deze titel je triggerde? Daar zijn een aantal mogelijkheden:

1. Je bent oprecht geinteresseerd in wat ik te zeggen heb.
2. Je bent het er mee eens en zoek meer argumenten om je standpunt te versterken.
3. Je bent het oneens en vraagt je af welke argumenten ik aanvoer.

Ad. 1) Ik voel me vereerd en ik hoop dat deze blog aan je verwachtingen voldoet. In ieder geval is nieuwsgierigheid een goede eigenschap.

Ad. 2) Ergens behoor jij tot de doelgroep die ik in gedachten had toen ik met deze blog begon. Waarschijnlijk ben je project- of programmamanager, misschien projectondersteuner. Maar in ieder geval iemand uit het projectparadigma! Of je het er nu mee eens bent of niet, ik denk dat we midden in een paradigmawisseling zitten. Een van management naar zelfsturing, omdat we steeds meer zijn gaan inzien dat de complexe samenleving andere vormen van management nodig heeft. Agile is een andere golflengte dan projectmatig (bewust leg ik de waterval niet neer als tegenstelling), daarom praten beiden moeilijk met elkaar. Vanuit het projectparadigma, ook maar een van de beelden om de organisatorische werkelijkheid betekenis te geven, kan agile nooit werken. Daarnaast is jouw houding om argumenten te vinden waarom agile niet zou werken erg ‘niet-agile’ . De ultime agile houding zou zijn ‘en nu gaan we ontdekken hoe we agile kunnen werken’. Niet nu gaan we eens even een agile transitie implementeren. Want agile is niet te implementeren, helemaal al niet wanneer er mensen – zoals jij – zijn die steeds weer op zoek zijn naar tegenargumenten. Dus in zekere zin, als jij om deze reden naar de blog surfde, dan bij jijzelf de voornaamste reden dat agile niet gaat werken.

Ad. 3) Al denkend schrijvende realiseerde ik me dat er natuurlijk ook een groep is, die puur agilist wil zijn, die het hartgrondig met de stelling oneens is. Mensen die denken dat zij in een volledige staat van Agilezijn zijn aangekomen. Maar wees eens eerlijk zou het niet veel wendbaarder zijn dat je mijn argumenten onderzoekt en kijkt wat daarvan voor toepassing is voor jouw situatie? Als je hier kwam om tegenargumenten te vinden, dan ben jij – als agilist – een van de oorzaken waarom agile niet gaat werken. 

Dan nu wat ik zelf vind van deze header. De betekenis die ik aan agile geef is wendbaar meeveranderen met de omgeving waarvoor jij van waarde wilt zijn. Dat is om te overleven een vereiste. Het mooie van de menselijk soort is dat hij zich steeds aan veranderingen weet aan te passen. Kortom, je hebt geen keus, je moet wel agile worden. En daarom, mijn beste lezer, daarom zal agile wel werken.