Ik weet niet of je het je bewust bent maar projectmanagement staat onder druk en de gemeenschap heeft dat niet goed in de gaten. Hoewel zij roffelt op de trom van de projectificatie van de samenleving beseft zij niet dat wanneer zij niet meebeweegt met de ontwikkelingen van deze tijd zij haar langste tijd gehad heeft. Andere vakgebieden staan op het punt de traditionele projectmanager uit het zadel te stoten. Programmamanagers, productowners, scrummasters, projectondersteuners staan klaar om het stokje over te nemen. Dat dit niet ineens gaat is duidelijk maar als er niets gebeurt dan heeft projectmanagement zijn langste tijd gehad.

Kweek een gevoel voor urgentie

Is het eerste stadium van elke transformatie volgens John P. Kotter, een constatering die ik volledig ondersteun. Toen ik me bewust werd van de verandering die door Lean/Agile is ingezet, leidde dit tot een existentiële crisis. Daarom de voor projectmanagers verontrustende inleiding tot deze blog! Ik wil je wakker schudden en zeggen dat het vijf voor twaalf is. Elke verandering gaat gepaard met twee angsten, de angst om de transitie niet te overleven en de angst dat je niet in staat bent om de benodigde vaardigheden aan te leren. Ik ben bang dat veel leidende personen in de projectmanagementgemeenschap de ernst van de situatie nog niet inzien. Je ziet dit terug in het marchanderen met hybride vormen van agile projectmanagement en in het debunken van de agile manier van werken. Er zijn nog wat wanhopige pogingen om PRINCE2 te upgraden en agile daarin op te nemen, ook is er een heuse projectmanagementmethode door de EU bedacht en natuurlijk zijn er ISO standaarden voor programma- en portfoliomanagement. Laat ik de urgentie nog maar even wat opvoeren door te zeggen dat dit naar alle waarschijnlijkheid zinloze acties zijn.

Wie lopen er de grootste kans om overbodig te worden? Dit heeft allemaal te maken met hoe jij jezelf ziet. In welke mate is ‘projectmanager’ een onderdeel van je identiteit? Hoe bepaalt dit het zelfbeeld dat je in de loop van de jaren hebt opgebouwd? Hoe meer je daarin hebt geïnvesteerd en mee identificeert hoe riskanter het wordt. Het probleem van sterke eigenbeelden is, is dat je een heleboel veranderingen om je heen niet meer ziet. Je denkt dat dit voor eeuwig, of in ieder geval tot je pensioen zal duren. Vergeet het maar, ik ben trainer van beroep, maar ik weet dat door de Lean/Agile ontwikkeling deze rol grotendeels gaat verdwijnen omdat organisaties eindelijk lerende organisaties worden. Daarom noem ik mezelf geen trainer meer maar ‘kennisalchemist’ en ‘paradigmabreker’, twee rollen waarvan ik zeker ben dat ik daardoor waardevol voor anderen kan zijn en blijven. Het zijn ook rollen die veel dichter bij mijn identiteit liggen dan die van eens ‘projectmanagers’ en nu ‘trainer’.

Vanuit dit besef van urgentie dat ik probeer aan te kweken ga ik nog zeven vervolgblogs schrijven aan de hand van de acht stadia van veranderen die door John P. Kotter zijn beschreven. Dus na het kweken van urgentie, ga ik nadenken over hoe er binnen de projectgemeenschap een krachtige invloedrijke leidende coalitie geformeerd kan worden die projectmanagement van de ondergang gaat redden. Die coalitie zal een visie ontwikkelen deze communiceren en anderen in staat stellen ernaar te handelen. De coalitie zorgt voor korte termijn successen, consolideert daarop door nieuwe veranderingen te initiëren waardoor deze uiteindelijk worden geïnstitutionaliseerd.