Gemeenschapszin in tijden van sociale distantie

handen met hartjes
Gemeenschapszin is een van de drijfveren die mensen hebben. Nu in deze crisis zal je veel voorbeelden daarvan zien. Want alleen samen overleven we.

Dit is de eerste van drie blogs over de motieven die mensen hebben wanneer ze doen wat ze doen. Hier hoort ook een video bij, je kunt deze bekijken op mijn Youtube-kanaal. Deze drie motieven of drijfveren zijn: gemeenschapszin, levensvaardigheid en voorspelbaarheid. Als je deze begrijpt dan ben je ook beter in staat om het gedrag van mensen, helemaal tijdens deze Corona-crisis, te doorgronden. Deze blog gaat over gemeenschapszin.

Evolutie

De menselijke soort heeft zich in vele honderdduizenden jaren ontwikkeld. Die lichamelijke en psychologische eigenschappen die een voordeel gaven in de strijd om te overleven maken nu ook nog deel uit van wie we zijn. Als we dus willen begrijpen waarom mensen bepaalde dingen doen, dan is het handig om te kijken naar het voordeel dat het gedrag eens had. Je moet dan een beetje terug in de tijd gaan. Omdat evolutie een langzaam proces is, is het waarschijnlijk dat onze meeste eigenschappen passen bij de jager-verzamelaar die wij tien- tot twintigduizend jaar geleden waren. Dit brengt ons bij ‘gemeenschapszin’ de eerste van de drie motieven.

Wat zijn we zwak

Als het alleen van onze fysieke kwaliteiten af zou hangen dan is het een wonder dat we überhaupt nog bestaan. De naakte mens moet het voortdurend koud hebben gehad. Een leeuw is sterker en sneller dan wij. We maken geen schijn van kans, niet tegen wilde dieren en ook niet tegen barre weersomstandigheden. Hoe hebben we het dan toch overleefd? Heel simpel, door samen te werken, door de gemeenschap op te zoeken! We hebben hersenfuncties ontwikkeld die ons stimuleren anderen op te zoeken om daar mee samen te werken.

Van daaruit kun je begrijpen waarom het aanvankelijk zo moeilijk was om aan sociale distantie te doen. Het is juist die drijfveer om ‘elkaar tijdens crisis op te zoeken’ voor steun. Dat er jongeren waren die ‘fuck-off Corona party’s’ organiseren is helemaal niet asociaal, het is juist heel sociaal. Alleen gezien de ernst van dit virus niet erg handig vanwege de gevaren die het oplevert.

Een ander verschijnsel is de massale uitingen van steun aan onze nieuwe helden in de zorg. Maar waar waren wij toen jaar in jaar uit op hen bezuinigd werd? Nergens! Dat kwam omdat het in Nederland zo goed geregeld is dat de meeste van ons, tot voor kort, heel goed voor zichzelf konden zorgen. Door onze individualistische levensstijl was de gemeenschapszin een beetje naar de achtergrond gedreven. Maar nu kan dat niet meer, nu hebben we de zorg nodig om te overleven. Dat is gemeenschapszin. Wat dit voorspelt over wat we van onze helden vinden als de storm straks gaat liggen, laat niet veel te raden over.

Alleen samen komen we eruit

De mens heeft overleefd door samen te werken en dat is dan ook meteen de enige weg die we nu in moeten slaan. Dat betekent dat we ons opbouwend achter die mensen moeten scharen die nu leiding geven aan deze crisis. Onze oude, sterk individualistische, uitingen vanaf de zijlijn zijn nu niet meer effectief. Je moet jezelf nu steeds de volgende vraag stellen: “Wat kan ik bijdragen aan een oplossing van deze crisis?” Ook als je, zoals de meesten van ons, geen vitaal beroep heb, is er vast wel iets te vinden waarin je een positieve bijdrage kan leveren aan de gemeenschap. Vanuit de heup geschoten commentaar hoort daar niet bij. Voor mij is die bijdrage onder meer jou te bemoedigen met deze blogs en de video’s die ik maak. Wat is het voor jou?

De volgende blog gaat over het tweede motief dat mensen hebben. Dat is levensvaardigheid.

Niet voor zwakke magen – In Her Shadow

Een unieke dansbelevenis over de strijd die vrouwen door de eeuwen heen gestreden hebben.

Gisterenavond was ik aanwezig bij de derde try-out van de dansvoorstelling ‘In Her Shadow’ van Judith Hermarij en haar ensemble. Ik ken Judith al heel lang, ze is immers mijn dochter en als vader ben je uiteraard onvoorwaardelijk trots op je kinderen als persoon. Maar daar gaat het nu, in mijn debuut als recensent, even niet over. Ik zal de voorstelling als zodanig op zich beoordelen.

Stel je voor, een kleine kerk met in het middelpunt een ovale dansvloer. Rondom dertig toeschouwers vol verwachting, maar niet wetende van wat, in stilte kijkend naar de lege, door een mystiek strijklicht, verlichte vloer. Minuten van bezinning en rust waarin de stress van het drukke dagelijkse leven wegvloeit. Wat geniaal om een kerk als theater te kiezen. De plaats waar mensen vroeger eenmaal per week kwamen om zich te bezinnen over de betekenis van hun leven. Dan komt de muzikante binnen, niet meteen beginnend, maar weer die momenten van stilte. Dat is een steeds terugkerend patroon. Ik kijk om me heen en zie hoe verscheidene aanwezigen in een meditatieve staat komen. Nog voor de dans begon waren wij al deel van dat wat geen voorstelling meer zou worden maar een samenzijn zou zijn.

Drie danseressen schrijden naar het midden van de vloer en knielen rondom een kleine berg moeilijk te onderscheiden lappen of touwen. Bijna onbeweeglijk, langzaam mee-wiegend trekken zij ons, ondersteund door de muziek, voortgebracht uit nooit geziene instrumenten, mee in het gebeuren. Wat dan gebeurt, valt moeilijk te beschrijven. Gebruikmakend van uiterst sterke oersymbolen zag ik de eeuwenlange strijd van vrouwen, enerzijds tegen onderdrukking en anderzijds tegen haar eigen schaduwen. Ik zag hoe zij door de eeuwen heen de schuld kregen van de zondeval en hoe zij die bittere vruchten keer op keer verzwolgen. Maar ook de worsteling met het voldoen aan verwachtingen, het onhaalbare schoonheidsideaal, de strijd om vrouwenrechten, hoe zij met elkaar tegen het onrecht ten strijde trekken, maar ook de tegenslagen. Hoe zij hun kinderen ter wereld brengen en verzorgen zonder daarbij hun vrouwelijke schoonheid te verliezen.

Een ruim uur waren wij, zonder een moment de aandacht te verliezen, aanwezig en onderdeel van wat er zich op de vloer afspeelde. Geen toeschouwer maar deelnemer. De ijzersterke oersymbolen maakten dat het een helende, spirituele zo je wilt, werking had waar elke deelnemer zijn innerlijk op projecteren kon. Dat was misschien, nog boven de immense zowel fysieke als artistieke prestatie van de performers, het bijzondere aan ‘In Her Shadow’. Geen danseressen maar priesteressen die ons boven onszelf uit lieten stijgen.

Als vader besefte ik dat mijn dochter van danseres een kunstenares geworden is. Mijn hart is vervuld van grote trots en diepe dankbaarheid.

Kaarten kun je bestellen en ik zou dat zeker doen, op de website van In Her Shadow.

Motivatie voor doe het zelvers

Groep met werkmannen en vrouwen
Jij bent zelf verantwoordelijk voor je motivatie. Verwacht het dus niet van je manager.

Wie is er verantwoordelijk voor gemotiveerde medewerkers? Dat is een belangrijke vraag, want ik ben namelijk bang dat we teveel verantwoordelijkheid bij de leidinggevenden leggen. Moet een manager of een teamleider de medewerkers motiveren? Dat zou mooi zijn, maar is hij ook verantwoordelijk voor jouw motivatie? Als je vindt dat intrinsieke motivatie belangrijk is, dan moet het antwoord ontkennend zijn. Nee dus dat is jouw manager niet! Jij en jij alleen bent verantwoordelijk voor je eigen motivatie. Hoe je dat doet?

Ken je de drie basisbehoeften die mensen hebben? Hier komen ze: Autonomie, verbondenheid en competentie. Mensen willen autonomie bezitten. Het gevoel dat je controle over je eigen leven hebt. Niemand vindt het leuk als iemand anders bepaalt wat je moet doen. Ik maak deze blog omdat ik het leuk vind, niet omdat het moet. De tweede behoefte is verbondenheid. Mensen zijn nu eenmaal kuddedieren, we willen ergens bij horen. Daarom is pesten ook zo vervelend. Als mensen je pesten dan hoor je er niet bij. De derde behoefte is dat mensen zich graag competent willen voelen. Een manager die tijdens je functioneringsgesprek steeds weer aan je ontwikkelpunten herinnert, nou die motiveert je niet echt.

Ik wil je oproepen om een doe-het-zelver te worden. Dus niet de manager die de intrinsieke motivatie in jou moet ontsluiten, maar jij die je eigen intrinsieke motivatie moet aanboren. Want geloof me, je hebt het in je, je moet er alleen wel wat aan doen. Een van mijn principes is: laat het niet van anderen afhangen, maar zorg voor jezelf! Jouw manager hoeft je niet te motiveren. Dat zou fijn zijn, maar laat jouw motivatie daar niet vanaf hangen. Jij kan jezelf best wel motiveren. Hoppa, daar hebben we autonomie. Ik motiveer mijzelf! Ik bepaal waar ik zin in heb.

Je leest het goed, jij bepaalt het! Maar wat doe je dan als je ergens geen zin in hebt? Dan maak je zin. Dat is autonomie. Jij bent verantwoordelijk, niemand anders. Stop te hopen op de reddende engel. Neem het heft in eigen handen. Is dat moeilijk? Nee, je moet alleen wel beginnen. Als je naar de top van een berg wil, dan begin je onderaan met de eerste stap. Voor dat je eenmaal op de top bent, heb je oneindig veel vervelende tussenstapjes gemaakt.

En wat betreft verbondenheid? Ook daar ben jij weer degene die de eerste stap moet zetten. Probeer je bij elke ontmoeting af te stemmen op de ander. Wat je daar niet bij nodig hebt is je smartphone. Ik zie zoveel mensen staren op dat schermpje dat ik er een beetje verdrietig van word. Je hebt ze vast ook wel eens gezien in een restaurant, terwijl ze wachten op hun eten. In plaats van te praten, zich met elkaar te verbinden, staren ze op hun telefoon. Word wakker er zit een levend mens tegenover je! Verbind jezelf.

Ik las laatst een verhaal over Mingles, wat me verdrietig stemde. Dit zijn mensen die in een relatie zitten, maar dat tegen niemand zeggen omdat ze bang zijn anders de ware niet te ontmoeten. Kortom ze hebben een relatie, maar die kunnen ze op elk moment afbreken wanneer er iemand anders langs komt. Hallo word wakker! De ware zit misschien wel tegenover je. Beter één vogel in de hand dan tien in de lucht. Vervul je behoefte aan verbondenheid door je te verbinden, dat is een keuze en daarna moet je er hard aan werken.

Als laatste de behoefte om je competent te voelen. Dit je kan op twee manieren aanpakken. De eerste is door je af te sluiten voor alle kritiek. Dat is echter niet erg handig, maar je zult je in ieder geval niet incompetent voelen. Een veel betere aanpak is om competenter te worden. Ik stel voor dat je je stinkende best doet om jezelf steeds verder te ontwikkelen. Hou je van koken, word dan een topkok. Hou je van fietsen, word dan een wielrenner. Ben je consultant, zorg dat je de beste wordt Ben je vader, luister naar raad van anderen en word een springplank voor het succes van je kinderen. Doorlopend ontwikkelen is de beste manier om competent te worden. En als je meer competent bent dan neemt je autonomie ook toe. En omdat je dan zo goed bent willen mensen met zich met je verbinden, met je optrekken. Maar het is zo moeilijk? Nee, maar je moet wel beginnen!

Alles begint met een gedachte. Schrijf wat je wilt bereiken op en lees het elke dag minstens één keer door totdat je het uit je hoofd kent. Als je je dan een keertje verveelt, kijk dan niet op je smartphone maar dan herhaal in gedachten wat je wilt bereiken. Ik ben er elke dag minstens een half uur mee bezig. En ik kan je vertellen dat het werkt en dat voelt goed.

Tot zover motivatie voor doe-het-zelvers.