Nog even en we zitten in Nederland één jaar in de crisis. Of we deze hadden kunnen afwenden, is iets waar historici zich laten over uit moeten laten. Een ding is wel zeker, vlak voor de zomer van 2020 waren er ca. 1.700 mensen besmet, als we toen hadden doorgepakt dan had het er nu waarschijnlijk gunstiger uitgezien. Maar goed, wat koop je daarvoor? Stop te hopen op een beter verleden, zeg ik wel eens. Wat moeilijk tot velen schijnt door te dringen, is dat het niet meer normaal gaat worden. Voor een belangrijk deel hebben we dat aan ons zelf te wijten. In plaats van ons te richten op het terugdringen van het virus, richten we ons, nog steeds, op het terugdringen van de maatregelen. Het is moeilijk om van onze hedonistische trekken af te komen.

Regelmatig gaan er stemmen op om minder draconische maatregelen. De argumenten die dan worden aangevoerd zijn:

1) Moeten we de hele economie opofferen om enkele oudjes die toch al dood gaan te redden?

2) Moeten we niet meer rekening houden met de psychologische effecten van de lockdown?

Het zijn retorische vragen waarop het antwoord volgens de stellers ‘het opheffen van de maatregelen’ moet zijn. Zij willen terug naar hoe het eens was. Dit is een majeure misvatting en een tegenstelling die niet bestaat.

Wanneer we de samenleving opengooien dan redden we in geen geval de economie en voorkomen we ook geen psychologische schade. We hebben te maken met een vergrijsde samenleving, zo’n 4,5 miljoen burgers zijn ouder dan zestig jaar. Zij zullen als we het virus de vrije loop laten voorzichtiger zijn in hun deelname aan de economie. Uit levensbehoud zullen zij minder uitgaan en minder besteden. Dat veroorzaakt dus uiteindelijk ook een tsunami aan faillissementen, temeer omdat de overheid dan ook zal stoppen met de steunpakketten.

Als het virus vrij baan krijgt, krijgen bedrijven en organisaties te maken met veel meer ziekte en uitval onder hun werknemers. Jongere mensen worden relatief minder ziek van het virus, maar dat neemt niet weg dat de absolute aantallen zeer hoog zullen worden. De druk op de zorg blijft bestaan en op een gegeven moment zullen we in eenzelfde situatie dan nu terechtkomen. Mijn vraag is dan: “Wat hebben we opgelost?”

Ook lijkt een dergelijk scenario niet erg uitnodigend voor mensen in risicoberoepen. Ik zou me dan nog wel eens tien keer bedenken voordat ik voor een carrière in de zorg zou kiezen. Keuzes die wel eens tot nog grotere tekorten aan zorgpersoneel kunnen leiden. Dit geldt natuurlijk ook voor het onderwijs (de scholen moeten immers openblijven). Veel essentiële sectoren zullen leeglopen. Is dat dan wat we willen? Het lijkt me niet.

Nu ben ik nog vergeten dat wanneer we het virus zijn gang laten gaan, dat het dan meer mogelijkheden heeft om zich te muteren naar een gevaarlijkere variant. Zie wat er gebeurd is met de Britse mutatie. Gelukkig is er een vaccin, maar wat nu als dat niet meer helpt tegen een nieuwe mutatie, dan zijn de rapen goed gaar.

Ik ben bang dat we nog wel een tijdje in deze situatie zullen zitten, als alles meezit ziet het er hopelijk in 2022 wat gunstiger uit. Verwacht dus niet teveel van dit nieuwe jaar. Maar ook de tijd na Corona zal niet terugkeren naar een oud normaal. We krijgen dan te maken met de economische fall-out, bedrijven die failliet gaan, overspannen zorgmedewerkers. Dan krijgen we de nasleep van de long-Covid patiënten, werkeloosheid en de sociale en psychologische gevolgen van de lockdown en de daaruit voortvloeiende onrust. Dusverre van normaal.

Leuk is anders, maar zo is het gegaan na elke pandemie. Mijn lijfspreuk voor deze tijd is: verwacht het ergste, streef naar het beste om zo op het meest realistische scenario uit te komen. Accepteren en aanpassen is de enige logische actie.