#Leiderschap aan de randen van #agile

Agile is en blijft

Ooit was agile werken een trend, nu niet meer, nu is het een feit. Wat begon als een revolutie is nu het resultaat van die omwenteling. Een andere manier van werken, aanvankelijk in de IT, maar langzamerhand is elke industrie er wel mee bezig of denkt er op zijn minst over na. Met de massale omarming van dit nieuwe paradigma, waar ik lean en zelfsturing/organisatie gemakshalve in meeneem, durf ik te zeggen dat agile nu ook traditioneel geworden is. We hebben nieuwe agile leiders nodig!

Wanneer iets dergelijks gebeurt, krijgen we te maken met een nieuwe verzameling van uitdagingen. In de projectmanagement wereld hebben we dat ook gezien met de massale omarming van PRINCE2, toen iedereen het deed, de wittebroodweken voorbij waren, en de liefde op de proef werd gesteld, bleek dat ideaal en werkelijkheid veel verder uit elkaar verwijderd waren dan we dachten. Datzelfde is nu ook met agile aan de hand. Het is geweldig, maar toch knaagt er iets.

De grenzen van agile zijn bereikt

Waarmee ik niet bedoel dat agile zijn langste tijd gehad heeft. Integendeel, ik ben ervan overtuigd dat we nog grote stappen gaan zetten. Maar hoe? Wanneer een aanpak tegen zijn grenzen aanloopt, dan kunnen agile leiders twee dingen doen. Achteruit – terug naar de bron – of vooruit en proberen om de werkelijkheid en het ideaal te overbruggen.

Wanneer men kiest om terug naar de bron te gaan, dan wijst men op hoe iets is ontstaan en stelt men dat je jezelf daar steeds weer op moet richten. Veel van de agile opinieleiders hebben die strategie gekozen. We krijgen verwijzingen naar het agile manifesto. De raamwerken – die geen methoden mogen heten – worden voorzien van waarden en principes. Iedereen herinnert elkaar daar te pas en te onpas aan.

Dit mijn beste lezer leidt tot professioneel sektarisme.

De agile mindset ligt in de toekomst

De verwijzing naar het verleden is begrijpelijk. De auteurs van het agile manifesto hadden een toekomst in gedachten. De leiders van het eerste uur, waarvan er velen nu nog steeds actief zijn, willen invulling geven aan die toekomst en zo dicht mogelijk bij dat ideaal te blijven. Sommigen van die kwartiermakers nemen teleurgesteld afscheid vanwege het pad dat agile is opgegaan, dat niet overeenkomt met hun gewenste ideaal. Een houding die wat mij betreft getuigt van een bekrompen referentiekader.

Agile is traditioneel geworden en is velen jaren verwijderd van wat oorspronkelijk is gedacht. De leiders van weleer verdienen nu meer respect voor wat zij in gang hebben gezet dan een oor voor wat zij nu hebben te vertellen. Net zo min als grootvader thuis zijn ideeën heeft over de verderfelijke gevolgen van de moderne technologie, hebben zij ons niet veel meer te vertellen over het heden en de toekomst van agile werken. Het zijn de helden uit de historie, maar daarmee is dan wel het meeste gezegd.

We hebben nieuwe leiders nodig. Ik daag je uit om zo’n nieuwe leider te worden.

De nieuwe agile leider

Wat zien we nu gebeuren? Organisaties willen, gaan of zijn agile, maar aan de randen van de ‘tribe’ of ‘release train’ is er een omgeving die weliswaar in verandering is, maar zeker niet agile werkt. Een sekte die denkt dat iedereen moet denken en worden zoals zij! De directie moet ook de agile mindset hebben! Misschien, met het gevaar van groepsblindheid, lukt het, maar vaak – meestal – slechts beperkt. Leveranciers willen of kunnen niet, de wetgeving zit in de weg en verbiedt bepaalde zaken. Steeds weer ziet de agile leider een kloof met de harde werkelijkheid die z/hij moet overbruggen.

Ook in het team zijn er kloven waar we overheen moeten. Niet iedereen heeft zin in zelfsturing, niet iedereen is intrinsiek gemotiveerd, niet iedereen zit te wachten op een ‘why’ of op een ‘wow’. Heel veel mensen werken voor het geld dat ze kunnen gebruiken voor de dingen die ze echt belangrijk vinden. Er zijn grenzen aan de motivatie en aan de bereidheid om de agile mindset te omarmen. Het is de nieuwe agile leider die deze kloof moet overbruggen.

De kloof is zo groot als hij in je gedachten is

Wanneer je een sterke overtuiging hebt, bijvoorbeeld die van agile werken, dan is je mindset alles behalve agile. Wat ik bedoel te zeggen, in gewoon Nederlands, iemand met een sterke overtuiging heeft een onwrikbare en niet wendbare mentaliteit. Immers de Nederlandse woorden voor agile en mindset zijn respectievelijk wendbaar en mentaliteit. De leiders die we nu nodig hebben moeten wendbaar tussen paradigma’s kunnen wisselen.

Telkens wanneer we een kloof moeten overbruggen zoeken we naar een compromis, dat is wat leiders doen. Zij werken met dat wat voorhanden is en weten het beste uit de mensen, gevangen in hun systemen, te halen. In dit alles leveren ze waarde, dat is, wat het agile leiderschap betekent. Dat ligt niet in het verleden, in de wortels van de agile filosofie, integendeel, dat ligt in de toekomst, die vage vlek op de horizon die ‘waardevolle uitkomst’ heet. De reis die zij maken, loopt langs een weg waar zij zonder twijfel vele bruggen zullen bouwen en aan het einde, bij de horizon is er een nieuwe horizon. Zo gaat het door, een eindeloze reis van innovatieve stappen.

Wil jij met mij zo’n leider zijn?