Nee, dit is niet een nieuwe complottheorie, dit is een stukje relativering middels een lesje vaderlandse geschiedenis. De ingebruikname, in 1655, van het gemeentehuis te Amsterdam (thans het paleis op de Dam) ging gepaard met grote festiviteiten, zo werd de jaarmarkt vervroegd van september naar augustus. In medische kringen uitte men hierover zorgen vanwege het besmettingsgevaar wanneer grote groepen mensen bijeenkwamen, nog steeds had men te maken met de pest die van tijd tot tijd oplaaide. Om verschillende reden zag de overheid geen kans om de festiviteiten af te gelasten. Met als gevolg dat het aantal sterfgevallen per week langzaam opliep, van normaal 150 tot op het hoogtepunt maar liefst 900. Geschrokken van deze aantallen sloot men toen de Schouwburg van september tot januari van het volgende jaar.
We beleven een van de ergste economische en psychologische crises sinds het einde van de tweede wereldoorlog. Voor een belangrijkdeel het gevolg van de door de overheden in Europa genomen maatregelen. Voor elke onderneming, voor iedere zelfstandige een ramp die nog niet te overzien is. Het maakt niet echt uit hoe je over de maatregelen denkt, of ze overdreven of juist onvoldoende zijn. Ze zijn een politiek feit waarmee je moet leren omgaan. Ik ben begonnen met een korte les geschiedenis om mijzelf en jou erop te wijzen dat wat we zien niet voor het eerst is. Deze dingen gebeuren nu eenmaal. Wat uniek is dat het de overheden in West-Europa sinds de vijftiger jaren van de vorige eeuw gelukt is om dergelijke rampen buiten de deur te houden. Maar epidemiologen waarschuwden er al decennia lang voor, dus als een verassing kon het niet komen.
De grootste uitdaging die jij en ik hebben, is afscheid nemen van ons ‘oude normaal’. Een afscheid waar onherroepelijk voor velen van ons een flink portie verdriet bij komt kijken. We moeten rouwen over wat eens was maar nooit meer terug zal komen zoals het is geweest. Aanvankelijk dachten we dat het wel mee zou vallen, dat deed het niet. Nu ik dit schrijf zijn er in Nederland zo’n 10.000 mensen aan COVID overleden. Ongeveer net zoveel als in 2019 aan longkanker. Deze erge ziekte stond vorig jaar op nummer twee als doodsoorzaak. Vele malen erger dan een griepje. Wanneer je door een rouwproces gaat is ontkenning één van de eerste afweermechanismen. Herkenbaar? Boosheid is een ander mechanisme en zo zien we grote groepen demonstreren en soms tot agressieve daden overgaan. Herkenbaar?
Het stukje geschiedenis dat ik hierboven deelde komt uit een dik boek over het jaar 1650. Ik ben het gaan lezen om een stukje ‘rust in de geschiedenis’ te vinden. Want als er iets is wat jij en ik nodig hebben in deze spannende tijd is rust in ons hoofd. Die zaken waar we geen invloed op hebben kan je maar beter op z’n beloop laten. Zo ook met alle maatregelen, ik heb daar geen invloed op. Zelf vind ik dat het kabinet veel strenger uit de hoek moet komen, echter ik heb daar geen invloed op. Waar ik wel invloed op heb is mijn gedrag, ben ik een deel van de oplossing of een deel van het probleem? Ik ben dankbaar om in een land te leven waar onze regering zoveel aan onze eigen verantwoordelijkheid overlaat. Maar besef ook dat als de dodentallen onverhoopt toch oplopen het onvermijdelijk is dat er strengere maatregelen komen. Dat is iets waar men in 1655 in Amsterdam door schade en schande achter moest komen.