Projectmanagers hebben beheersing altijd fout begrepen

De hele projectmanagementtheorie is zo verouderd als maar kan en zij is door en door rot. De mensen die projecten in beheerste omgevingen hebben bedacht zijn verantwoordelijk geweest voor een paradigma dat niet meer in deze snel veranderende tijden werkt. Ik vraag me zelfs af in welke mate het uberhaupt ooit gewerkt heeft. Het hele idee dat je een organisatie van te voren kunt ontwerpen is iets wat alleen in de sprookjesboeken voor managers voorkomt.

In ‘Making Sense of the Organisation’ van Karl E. Weick schrijft hij over het vermeende vermogen van de manager om de activiteiten van zijn ondergeschikten zowel te coordineren als te beheersen. Dit veronderstelt de volgende aannames:

  1. Beheersing is onevenredig verdeeld (top-down).
  2. Mensen leggen beheersmaatregelen op.
  3. Activiteiten zijn het object van die beheersing.

Wanneer we dit bezien in het licht van de agile ontwikkeling dan stel ik dat zolang je nog denkt dat dit juiste aannames zijn, dat je dan nog niet de juiste mindset hebt om de beloften van Agile te oogsten. Dan is het nodig dat je alsnog een paradigmaverschuiving ondergaat. Weick stelt drie alternatieve aannames voor:

  1. Beheersing is evenredig verdeeld (zelfsturing).
  2. Ideeen zijn de oorzaak van beheersmaatregelen.
  3. Ideeen zijn het object van die beheersing.

Het klassieke beeld van de organisatie is die van de hark met de CEO aan de top. Een sterke man of vrouw die de richting uitzet en deze met ‘beveel en heers’ implementeert in de organisatie. Met belonen en straffen werd de visie gerealiseerd. Maar dat, dat werkte niet. Hoe dan?

Wanneer we de organisatie zien als een stad met inwoners, de burgemeester heeft wel een belangrijke rol maar z/hij is zeker niet de baas. Een stad gedijt bij grote mate van zelfsturing en organisatie. De overheid zorgt voor de grenzen, maar daar houdt het mee op. De wijze waarop men beheerst, heeft te maken met de organisatie die we willen bouwen. Het idee is leidend. Daarom zijn de agile waarden en principes uit het Manifesto ook zo belangrijk, zij vertegenwoordigen een idee en dat idee zorgt voor de beheersing die nodig is.

Wat we moeten beheersen zijn de ideeen? Het is de mindset die we moeten bewaken, niet de activiteiten die de mensen doen, dat kunnen de teamleden zelf wel. Agile Leiders bewaken de mindset, niet meer en zeker niet minder.

Agile met een grote A is ….

Agile met een grote A is een allesomvattend filosoferen over organiseren dat uitgaat van het beste dat we hebben en dat empirisch toetst.

Toen ik met deze reeks blogs ter voorbereiding van de workshop die ik op 1 november op het jaarcongres van IPMA geef, wist ik ook niet helemaal zeker waar deze oefening mij zou brengen. Voor mij is bloggen altijd het maken van een foto hoe ik op een bepaald moment denk. Omdat ik mijn opinies zo wendbaar mogelijk wil houden, is het dus heel goed mogelijk dat deze in de loop der tijd veranderen. Wat heeft mijn zoektocht opgeleverd? In ieder geval de omschrijving van Agile met een grote A waarmee ik begonnen ben. Dit brengt me bij de missie die ik ervaar in het samenbrengen van een groep mensen die ‘allesomvattend’ willen filosoferen over Agile met een grote A.

Immers wat Agile is, wordt niet gevonden maar uitgevonden en misschien nu wel heruitgevonden! Brancheoverstijgend en raamwerkonafhankelijk. Ik heb besloten niets te weten en alles te leren. Een open houding die elke Agile Leider zou moeten hebben. Ik vind dat elke organisatie een groep vrije agile denkers bijeen zou moeten brengen die nadenken over hoe Agile er in hun organisatie organisatie uit zou moeten zien. Agile dus als filosofie, als mindset.

De vraag is waar filosoferen we dan over? Het antwoord daarop is simpel: over het beste dat we hebben. Filosofen putten uit zowel gemeenschappelijke ervaring als uit de op schrift gestelde ervaring. Waarbij ik dan bedoel theorie met een wetenschappelijke basis. Geen blind geloof, maar dingen waarbij we voldoende vertrouwen hebben dat het werkt. Die theorie vertalen we naar de concrete praktijk van vandaag. Maar die gaan we dan wel op een empirische manier toetsen. We nemen immers niets voor vanzelfsprekend aan.

Dat zou kunnen betekenen dat je soms hele sterke agile overtuigingen overboord moet zetten! Het klinkt nu een beetje als vloeken in de kerk, maar ben je wendbaar of niet. Bijvoorbeeld als om de een of andere organisatorsche reden een ‘dedicated’ team niet mogelijk is en mensen zijn bijvoorbeeld maar 3 dagen per week beschikbaar, dan ga je eerst testen of dit werkt. Misschien kan er omheen organiseren, misschien ook niet. Je zou bijvoorbeeld kunnen zeggen, het team komt samen op maandag, dinsdag en woensdag en daarna zijn de medewerkers vrij om te werken aan andere dingen. Je doet dan de voorspelling dat dit ook een verbetering oplevert en dat je dat binnen vier sprints overtuigend kunt aantonen. Lukt dat, dan krijg je je het misschien wel voor elkaar om een ‘dedicated’ team voor de volgende sprints te krijgen.

De groep denkers in een organisatie onderzoekt met de logica van deze alternatieven die men daarna in de praktijk toetst. Op die manier leren we stapsgewijs.

Agile met een grote A is een hypothese niet meer dan dat

Nog twee dagen voordat ik de workshop Agile met een grote A tijdens het jaarcongres van IPMA faciliteer. Tijdens de voorbereiding en het schrijven van deze blogs besef ik heel goed dat Agile met een grote A ook niets meer is dan een hypothese. Het feit dat ik het benoem, wil nog niet zeggen dat het ook bestaat. Ook het feit dat ik stel dat het een allesomvattende niet op schrift te stellen filosofie over organiseren is, maakt het iets dat onmogelijk te toetsen is.

Na het schrijven van deze reeks kom ik tot de conclusie dat mijn definitie van Agile met een grote A hierdoor niet helemaal correct is. Ik zal hem herformuleren:

Het is een allesomvattend filosoferen over organiseren, die steeds het beste wat we hebben als uitgangspunt neemt en empirisch toetst in welke mate het voldoet aan de behoefte van het moment.

Agile met een grote A is niet een entiteit op zichzelf, maar iets dat we doen in een grote groep mensen die nadenken over hoe wij op dit moment in de tijd het beste kunnen organiseren. Het is een vorm van organiseren: denken, doen, toetsen en door blijven denken.

Ik zoek 150 mensen om dit allesomvattende filosoferen mee te beginnen. Het denkproces dat deze filosofen op gang brengen gaat hun organisaties ingrijpend veranderen. Want hun filosoferen blijft niet beperkt tot het Vrije Agile Denkers Netwerk! Integendeel zij zetten het denken voort in hun afzonderlijke organisaties, zodat ook de laatste schakel, het empirisch toetsen, in de praktijk wordt gebracht.

Ik zou het geweldig vinden wanneer jij daaraan mee wil doen. Ik hoop dat ik je zien op 1 november om 11:30 tijdens het jaarcongres van IPMA.