Waarom grote #agile transities vaak mislukken

Haroon Sheikh legt in ‘Embedding Technopolis’ de sterke rol van de traditie (cultuur) uit en hoe bepalend deze is voor de mate waarin een samenleving in staat de moderniteit tot haar voordeel te benutten. Traditie versterkt of vertraagt het succes van een samenleving. In ‘Organizational Culture and leadership’ laat Edgar Schein ons het effect zien van de geschiedenis van een organisatie op haar cultuur. Je kunt geen cultuur veranderen als je niet eerst de historie begrijpt. De weg die een organisatie van het verleden heeft afgelegd om in het heden te komen, speelt nog steeds een grote rol. Laat ik het nog sterker zeggen, als je de geschiedenis niet mee hebt, dan kan je het wel vergeten. Machiavelli geeft de machthebbers van zijn tijd de wijsheid dat sommige volken zo verrot zijn dat er niets mee te beginnen valt.

Twee jaar geleden vroeg ik iemand die nauw betrokken was bij de big-bang-naar-agile transitie van een grote bank hoever ze nu waren sinds ze zes jaar daarvoor helemaal Agile waren gegaan. Hij antwoordde: “Aan het begin.” De big-bang was kennelijk niet zo eenvoudig als dat een aantal managementromans over Agile ons doen geloven. Wat jammer is, want ik vind de Agile Mindset zoveel beter als de ‘traditionele’ manier. Positief aan deze constatering is, dat kennelijk het ‘stap-voor-stap’ adagium, of kaizen zo je wilt, kennelijk onvermijdelijk is. Cultuur is als een moeras met een bodem, je wordt er weliswaar niet in weggezogen, maar eruit kom je ook niet zo simpel.

Het heeft geen zin om een raamwerk te implementeren als je niet eerst kijkt hoe het vroeger met methoden om ging. Ik vermoed die organisaties die heel strak leunden op PRINCE2 en MSP, niet eenvoudig deze transitie zullen maken, de kans is groot dat ze met SAFe de bestaande cultuur in standhouden en eigenlijk nooit echt Agile zullen worden. Of er nu wel of niet een topmanagementbeslissing wordt genomen, in elke transitie blijft de historie een onuitwisbare invloed uitoefenen. De kans is zeer wel aanwezig dat de cultuur het gewoon onmogelijk maakt om over te gaan naar Agile. Toen ik op deze argumentatie kwam, ben ik gaan nadenken over wat in de cultuur van een organisatie aanwezig moet zijn wil Agile een verbetering voor hun zijn. Dat is waar ik het in de volgende blogs over ga hebben. Ik zal het Agile Manifesto en de principes gebruiken om uitgangspunten te formuleren, die aangeven of een organisatie READY is.

Over 20 jaar zijn er geen bazen meer – wat een onzin

Een tijdje geleden las ik een bericht dat over 20 jaar niemand meer een baas heeft.

Wat is internet toch een verzamelplaats van grenzeloze onzin. Wat een onvoorstelbaar gebrek aan historisch besef heeft de auteur van het artikel. Zolang mensen in groepen samenleven is er een groep mensen geweest met meer macht dan de grote massa. Die mensen zijn ons de baas en bepalen wat wij, de minder belangrijke leden van de menselijke soort, moeten doen.

Het warme bad van zelfsturing, de bevrijding van de door proces gedreven managers, moet je niet verwarren met het begin van een revolutie die alle bazen afschaft. In tegendeel, uiteindelijk zitten we met een nieuwe elite die ons de les leest. Zo is het altijd gegaan en zo zal het altijd gaan. Iedere verandering levert ons weer nieuwe machthebbers op. Van de managementkaste zal het genre spreadsheetschuivers waarschijnlijk verdwijnen en dat is maar goed ook, maar voor hen zal weer een nieuwe generatie bazen opstaan.

Misschien werk je in een teal organisatie, maar ook daar zijn na verloop van tijd machthebbers alleen wat meer verborgen. De boeken over de SEMCO stijl zijn vermakelijk om te lezen, maar de goede man heeft heel veel geluk gehad. Het zou me niet verbazen dat hij nu een groot deel van zijn inkomen uit lezingen verwerft. Maar goed dat is slechts een vermoeden. Terug naar het onderwerp.

Ik denk dat er over 20 jaar nog steeds bazen zijn, misschien hebben ze een andere naam. Maar verlichte despoten kunnen heel goed dienende leiders zijn.

Veel projectmanagers denken (ten onrechte) dat ze al agile werken

Je herkent het vast wel. Vol enthoussiasme heb je de voordelen van agile werken aan een groepje projectmanagers verteld. Je geeft ze voorbeelden, maar de enige reactie die je krijgt is dat ze dat al deden.

  • ‘Daily standups’ – deden we al.
  • ‘Incrementeel opleveren’ – deden we al.
  • ‘Transparantie’ – spreekt voor zichzelf.
  • ‘Respect voor mensen’ – nogal wiedes.

Daarna krijg je een lijst met mislukte agile klussen, waar je ze dan ook weer gelijk in moet geven. Wanneer je vanuit het ene paradigma iemand in een ander paradigma wil overtuigen dan wandel je samen een doodlopende weg in en zijn jullie je tijd aan het verspillen.

In tegenstelling tot PRINCE2, MSP, of andere standaarden en technieken is Agile dat maar is het een totaalconcept, het is een mindset die uiteindelijk leidt tot een andere meer adaptievere manier van organiseren. Veel van de agile technieken gebruikten en gebruiken projectmanagers nog steeds. Maar afzonderlijk in plaats van in een door de mindset geintegreerd totaalplaatje.

Zowel in de klassieke manier van projectmanagement, als agile organiseren werken mensen vanuit een bepaalde mindset die bepalend is voor de wijze waarop ze technieken gebruiken. Scrum met een klassieke mindset ziet er anders uit dan met een agile mindset. Er is niets mis mee, maar het is scrum en niet agile!

Wanneer je van mindset bent veranderd is het nagenoeg onmogelijk om de wereld van organiseren nog op de ‘klassieke’ manier te beschouwen. Wie eenmaal tot de conclusie komt dat de zon in het middelpunt staat kan niet meer redeneren vanuit de aarde als het centrum van ons planetenstelsel.

Het lijkt soms een onoverbrugbare kloof en dat zou het niet moeten zijn.

Iemand aanvallen met termen als ‘zombie scrum’ zijn niet overtuigend maar eerder een uiting van je eigen verkrampte adoptie van agile werken. Ik probeer de klassieke wereld van projecten te zien vanuit een agile mindset. Ben wars van elke dogmatische discussie, maar verander wel het DNA van de klassieke waterval, waardoor de stage-gates langzaamaan vervagen. Projectmanagers gaan dan vanzelf zien dat zelfsturing een zegen voor hen is. Dat vertrouwen geven beter werkt dan beveel en heers, die ‘klassieke’ projectmanagers zullen zich ook wel een nieuwer paradigma en een agile mindset eigen maken. Sommigen zullen dan tot de conclusie komen dat hun rol overbodig is geworden en voor iets anders kiezen. Daar ben ik zeker van.

Natuurlijk blijft er een groep projectmanagers die dit niet zullen doen. Die vast blijven houden aan hun eigen gelijk. Is dat erg? Ik denk het niet want de meeste van hen gaan binnenkort toch al met pensioen.