Als wendbaar zijn betekent dat we voortdurend van waarde zijn op alle drie de elementen van de triple-bottom-line, van economische en sociale waarde, en uiteindelijk ook van waarde voor de leefomgeving, dan is de factor tijd het meeste verbonden met deze laatste. Immers duurzaamheid heeft te maken met het vermogen om een lange tijd te overzien. De zesde revolutie die Elkington beschrijft in de klassieker ‘Cannibals with Forks’ heeft te maken lange en met brede tijd. De huidige raamwerken voor agile werken negeren de lange tijd en zijn veel te veel gericht op de brede tijd. Laat ik uitleggen wat ik hiermee bedoel.
Met brede tijd bedoelen we alles-wat-we-tussen-nu-en-twee-weken kunnen doen. De ene na de andere sprint, het omarmen van veranderingen, zoveel mogelijk waarde leveren in zo’n kort mogelijke tijd. Dat is brede tijd, het typeert onze samenleving. Misschien is dat wel een reden waarom agile juist in deze tijd zo aanspreekt. Als iets moet, dan moet het nu. Agile is: de klant roept en wij draaien, of erger nog: senior management roept en het werkvolk volgt flexibel. Agile faciliteert dit! Vanuit een duurzaamheidsaspect zeer onwenselijk. Want alles wat met leefomgeving te maken heeft gaat langzaam. Willen we waarde toevoegen aan de leefomgeving dan moet onze blik verder dan de volgende sprint of release gericht zijn.
De tijd is in dat opzicht een oneindige lijn die zowel naar voren als naar achteren strekt. De mens bevindt zich eigenlijk altijd in het middelpunt. Dit is lange tijd: de opwarmende aarde, het plastic in de oceanen, het uitsterven van diersoorten, het opraken van fossiele brandstoffen, het gevolg van een lange historische ontwikkeling. Het gaat er niet om wat de toekomst ons brengen zal, welnee integendeel. Wat veel belangrijker is, is dat we begrijpen wat het verleden ons gebracht heeft en wat wij de toekomst zullen brengen. Dat is waar het bij lange tijd omgaat.
Terug in de geschiedenis om het heden beter te begrijpen en zo al scenario denkend de toekomst in. Hoe dat zich in agile raamwerken vertaalt, weet ik eerlijk gezegd niet, maar dat het nu ontbreekt weet ik zeer zeker.