Al vijfendertig jaar houd ik mij, in verschillende rollen, bezig met het leidinggeven aan mensen. Ik ben teamleider, projectleider, interim manager, manager van projectmanagers, trainer, consultant en spreker geweest. De rode draad is steeds weer, hoe geef ik in veranderende omstandigheden op een adequate wijze leiding aan verschillende mensen. Ik heb PRINCE2 een korte tijd interessant gevonden, op dit moment heeft agile mijn interesse.

Mensen boven processen

Als projectmanager heb ik altijd mensen en hun onderlinge interactie boven processen en hulpmiddelen gesteld. Ook was werkende software belangrijker dan allesomvattende documentatie. De contractonderhandelingen liet ik aan anderen over, ik richtte me liever op de samenwerking met de klant. Ik maakt uiteraard een plan, maar speelde liever in op veranderende omstandigheden want een ding was zeker het plan is pas definitief als het project af is. Voor mij was projectmanagement het toepassen van technieken en vaardigheden om met het gewenste resultaat de verwachtingen te overtreffen.

Gelukkig altijd goede mensen om me heen

Ik wil mezelf niet op de borst te kloppen, want ik heb ook veel geluk gehad. Ik heb over het algemeen goede teamleden gehad die begrepen waar ze mee bezig waren. Mijn rol heb ik altijd gezien als voorwaardenscheppend. Laat mij de politiek maar doen, ik speel het spel wel met het hogere management. Overigens een spel dat ik speelde door steeds onder de radar te blijven en de slapende honden aan de top niet wakker te maken, maar ook niet teleur te stellen. Hoewel ik mij er geïnteresseerd in heb verdiept, heb ik als projectmanager nooit meegedaan aan de PRINCE2 gekte. Even als trainer heb ik me laten verleiden om er training in te geven, maar dat is van korte duur geweest. PRINCE2, en overigens de meeste methoden, is net alcohol, het doet meer kwaad dan goed, als je teveel neemt krijg je een kater en is nog verslavend ook. Wij zijn de 21^ste eeuw ingegaan met een zwaar verslavingsprobleem en zoeken steeds weer naar voorschrijvende zogenaamde best practices.

Laat ik je wakker schudden PRINCE2 is geen best practice, het is een consensus product van mensen die denken dat ze het weten.

Hoe projectmanagement een besmette term werd

Er is een groep mensen ontstaan met projectmanager op hun visitekaartje die een beklemmende bureaucratie hebben geschoven onder de noemer van projectmanagement. Deze mensen zijn de processen en hulpmiddelen, een alles omvattende documentatie, contractonderhandelingen en het strikt vasthouden aan een plan, als het allerbelangrijkste gaan zien in het managen van projecten. Dat heeft in de IT tot een onvoorstelbare hoeveelheid ellende geleid. PRINCE2 is niet geschikt voor IT projecten, omdat de technologie daar snellere verandering mogelijk maakt dan de bureaucratische rompslomp toestaat.

Het kon niet uitblijven dat er een tegenbeweging zou ontstaan.

De negatieve gevolgen van PRINCE2 zijn naast de digitale revolutie, waarover ik in een voorgaande blog al heb geschreven, een van de belangrijkste oorzaken voor het succes van agile werken in de IT. Bevrijd van de bureaucraten omarmden we agile. Want laten we eerlijk zijn, alle agile aanpakken gaan over hoe we waardevolle resultaten moeten leveren, terwijl PRINCE2 er alleen over gaat hoe we deze moeten managen.

Als agility wendbaarheid betekent, dan ben ik mijn hele leven een onconventionele agilist geweest. Ik kan heel veel zaken met overtuiging brengen, maar diep in mijn hart ben ik een scepticus. Ik kan je heel goed de essentie van PRINCE2 uitleggen, maar het zal je wel duidelijk zijn dat ik boos ben op de verkondigers van PRINCE2.

Ik ben echt boos

Zo ben ik dat ook op verschillende opinieleiders binnen de agile community. Zes jaar geleden was ik op een evenement waar ik voor het eerst iemand zijn gal over projectmanagers hoorde uitten. ‘Julie raken allemaal, jullie baan kwijt’, bralde hij zelfingenomen. Het is een patroon dat zich keer op keer herhaalt. Agilisten die projectmanagers neerzetten bij het organisatorische oud vuil. Een aantal jaar geleden tijdens een congres voor projectmanagers vertelde iemand van een grote bank trots hoe hij 80 projectmanagers had ontslagen. De respectloze manier waarop hij vragen uit het publiek beantwoordde was tenenkrommend. Wat een nare mensen lopen er rond in de wereld van de agile ‘goeroes’. In heel veel boeken uit de agile wereld lees je het zelfde patroon waarin wordt afgegeven op projectmanagement.

De werkelijk boosdoeners

Ik begrijp dat maar ten dele. Als het om de uitwassen van PRINCE2 gaat dan ben ik het er helemaal mee eens, maar verwar PRINCE2 niet met projectmanagement. Kijk om je heen, alle grote infrastructurele werken zijn tot stand gekomen door middel van een of andere vorm van projectmanagement. Dus zo slecht is het nog niet. Het zijn de mensen die de zogenaamde ‘best practices’ die in betonnen methodes gieten die de werkelijke boosdoeners zijn.

Grappig genoeg zie je deze mensen nu ook in de agile wereld opstaan

Ik kom niet meer bij van het lachen, want de geschiedenis herhaalt zich. Binnen de agile wereld is het equivalent van methoden ontstaan. Men spreekt weliswaar over raamwerken en ontkent dat dit methoden zijn, maar dat is natuurlijk onzin. Als je een raamwerk toepast op dezelfde wijze als dat je een methode toepast, zijn de woorden synoniem aan elkaar. Safe, LeSS, Nexus en anderen zijn gewoon methoden en leiden tot weer een andere manier van het terroriseren van mensen die gewoon hun werk willen doen. Neem nu Holacracy, wat een beklemmend keurslijf waarin je gegoten wordt. De echte boosdoeners, zijn de mensen die er goud geld mee verdienen. Ik zal geen namen noemen, maar ‘grote’ mannen en vrouwen verdienen hier veel geld mee. Mensen die als heiligen door hun volgelingen worden aanbeden.

Ik ben heel erg boos op dit soort mensen, maar ook op al hun volgelingen. Die steeds weer een gedachtengoed tot geloofssysteem maken. Mensen die mij mijn vrije gedachten afnemen, die zeggen hoe het hoort en niet willen luisteren naar hoe het ook zou kunnen. De standaards, methoden of raamwerken zijn niet meer of minder dan een mogelijke richting die je op zou kunnen gaan. Ze representeren een mogelijk beginpunt van een organisatorische reis en zeker geen eindpunt.