Zelfkennis essentieel
Wanneer we kijken naar alle competentie elementen die een agile leider moet bezitten dan is zelfkennis een van de belangrijkste. Zonder zelfkennis geen agility. Voordat ik dieper op zelfkennis in ga wil ik eerst agility toelichten, want dit relatief nieuwe woord heeft zijn weg nog niet gevonden naar de verklarende woordenboeken. Uit het woord zelf is ook niet af te leiden wat het betekent, dus moeten we kijken naar hoe mensen het gebruiken.
Wanneer bent je agile?
Een organisatie is agile wanneer het snel kan reageren op veranderingen in de omgeving en wel op zodanige manier dat het waarde kan blijven leveren voor degenen die deze waarde nodig hebben. Wie dat zijn, is meestal een keuze van de betreffende organisatie. Dus agile ben je wanneer je blijvend waarde kunt leveren aan mensen die jij gekozen hebt, omdat deze op de een of andere manier belangrijk voor je zijn.
Ik denk dat als een organisatie agile wil zijn haar medewerkers dat ook moeten zijn. Je bent dus agile wanneer je blijvend van waarde bent voor de mensen die je belangrijk vindt. Liever gebruik ik een Nederlands woord voor agile en mijn voorkeur gaat uit naar wendbaar. Je bent wendbaar wanneer je van waarde blijft voor de mensen die jij belangrijk vindt.
Agile, hoe word je en hoe blijf je het?
In het begin heb ik al gezegd dat zelfkennis een belangrijke eigenschap voor de agile leider is, overigens is dat het eigenlijk voor iedereen. De vorm van zelfkennis waar ik het nu over heb is het onderkennen of je wel/niet van waarde bent voor een ander. Dit is een heftige confrontatie, want we zijn vaak zo met onszelf ingenomen dat we niet eens weten of mensen wel op de tentoonspreiding van ons ego zitten te wachten. Ik kwam eens een agile coach tegen die vaak zei dat hij meer recht van spreken had dan ik omdat hij meer ervaring had. Wel je kunt je voorstellen dat ik hem snel uit mijn lijst belangrijke mensen heb geschrapt. Ik had geen behoefte meer om voor hem van waarde te zijn.
Naarmate we onszelf ontwikkelen bouwen we een zelfbeeld op. De goede eigenschappen gaan naar de voorgrond van ons bewustzijn en de zwakke punten naar de achtergrond. Dit is essentieel voor het ontwikkelen van een gezonde geest. Wanneer het omgekeerd zou zijn dan denk je te min over jezelf en ontbreekt het vaak aan het nodige zelfvertrouwen. Dit is iets wat ik niemand toewens omdat dat vaak gepaard gaat met groot psychisch lijden. De mensen die voldoende zelfvertrouwen hebben zijn vaak ook succesvoller of ervaren hun succes veel fijner.
Het probleem met succesvolle mensen
Doordat ze succesvoller zijn maken ze een fundamentele redeneerfout. Ze denken dat dit te maken heeft met hun eigen vaardigheden. Voor een klein deel is dat zo, maar voor het overgrote deel is het puur geluk wanneer je succesvol bent. Iemand daarop aanspreken is moeilijk omdat feedback over de zwakke punten hun zorgvuldig opgebouwde zelfbeeld ineen doet storten. Toen ik de, eerder genoemde, agile coach terugkoppeling gaf op zijn gedrag, ging hij volledig door het lint. Interessant was het om te zien hoe hij bij mij van zijn voetstuk viel en niet echt meer van waarde voor mij was. Jammer voor hem want ik had wel meer levenservaring en hij had, net als ik van hem, veel kunnen leren.
Agile word je door jezelf te kennen, met name wanneer de belangrijke anderen ineens iets anders van je nodig hebben, begrijp je dan snel genoeg dat jij moet veranderen? Als je dan kunt veranderen is dat een voorbeeld zelfmanagement! Zelfkennis zonder zelfmanagement is van weinig waarde.
Zelfkennis alleen van waarde als deze op een ander is gericht
Dit brengt me op een ander punt, namelijk dat zelfkennis bij agile werk altijd in relatie tot een ander staat. Als je in een waardegedreven groep mensen (ook wel een zelfsturend team genoemd) samenwerkt dan kunnen jullie alleen gezamenlijk agile zijn wanneer de individuen dat ook zijn. Je moet zogezegd op elkaar kunnen bouwen. Dat is de reden waarom we op zoek zijn naar de ‘T-shaped’ specialist. Omdat wanneer je veel specialismen hebt je bijna overal wel inzetbaar bent.
Zelfkennis betekent daarom dat je je plek in het team weet, dat je bij alles wat je doet je nadenkt welke gevolgen dat heeft voor een ander teamlid en uiteindelijke voor de klant. Zowel in de specialistische als in de sociale vaardigheden! In het team zoek jij zelf naar je plaats, je vult de gaten die anderen laten liggen.