Laat ik meteen maar met de deur in huis vallen, ik geloof niet in een omgeving in die zin dat deze ook daadwerkelijk bestaat. Omgevingsmanagement is een term waar ik niet veel mee kan. Het is een gedachtenconstruct, het is iets wat we zo noemen en daardoor bepaalde menselijke eigenschappen geven. De omgeving is dan vijandig of zoiets. Als iets niet bestaat kan het ook geen eigenschappen hebben. Een omgeving kan niet vijandig zijn, omdat iets wat niet bestaat geen eigenschappen heeft. Daarom is het ook niet mogelijk dat de omgeving niet agile is. Met het toekennen van eigenschappen aan concepten plaatsen we ons in een beklemmend denkkader.
Hoe halen we deze beklemming weg? Door simpel te benoemen wat dan wel het geval is. Wat bedoel je wanneer de omgeving niet agile is? Waarschijnlijk dat niet iedereen meewerkt? Wie zijn dat dan? Kunnen we deze mensen van ons gelijk overtuigen? De essentie van agility is waardevol zijn voor anderen. Dat is niet alleen de klant, maar ook de CEO van de organisatie die een bepaald doel voor ogen heeft en misschien wel alleen in woord agile belijdt. Neem van mij aan dat wanneer een team, of een tribe, waardevol is, dat alle weerstand als sneeuw voor de zon smelt. Soms snel, soms – wanneer het veel gesneeuwd heeft – langzaam. Wat is dan nodig?
Tribaal ondernemerschap is de sleutel. Laat ik eerst uitleggen wat ik met tribe bedoel. Voor mij is een tribe een verzameling mensen die besloten hebben en de mogelijkheden daartoe hebben genomen/gekregen om agile te werken. Soms is de tribe klein, en noemen we het een scrum team, andere keren is het groot en bestaat het uit veel verschillende squads. Maar de verbindende factor is een agile mentaliteit! Buiten de tribe zijn er andere tribes die al wel en mensen – vaak met macht en invloed – die nog geen agile mentaliteit hebben.
Nu komt tribaal ondernemerschap om de hoek kijken. Dit gaat uit van de volgende stappen:
- De tribe beantwoordt de vragen: wie zijn wij, wat kunnen wij en wie kennen wij?
- Wat gaan we doen?
- De leiders gaan nu op zoek naar stakeholders die hier wat mee kunnen.
- Ze zoeken commitment voor hun aanbod, en passen dat aan wanneer nodig.
- Daarna herhalen ze deze stappen.
Dit is een stap verder dan het inplementeren van LeSS of SaFE, hier gaat het om het benutten van alle talenten om op die manier waardevol te zijn voor de omgeving die de tribe kiest. Immers agility betekent aanpassingsvermogen en wendbaarheid aan die omgeving. Het is dus niet zozeer de omgeving die zich moet aanpassen. Integendeel de tribe past zich aan haar omgeving aan en verandert daardoor diezelfe omgeving in een die ook steeds mee agile wordt. Het is een vorm van ondernemerschap die uitgaat van wat het heeft en daarmee waarde genereerd, in ruil voor die waarde krijgt zijn meer steun en middelen.