Wie is goed? De reiziger die geen spoor nalaat, de spreker die geen fout maakt, de rekenaar die geen telraam hoeft, mensen die goede dingen achterlaten. Dit is het tweede deel van een wat langere blog. Ik raad je aan om de vorige, die ik gister heb geschreven, als je dat niet al gedaan hebt eerst te lezen. We laten ons inspireren door de 27ste tekst uit de tao te tsjing. Hier komen de teksten:
- Ook al zijn de mensen slecht, waarom zou men ze moeten verwerpen?
- De wijze is daarom altijd een goed redder van mensen, en geen mens wordt verworpen;
- Hij is een goed redder van dingen, en niets wordt verworpen: dit wordt dubbele verlichting genoemd.
Het voelt altijd een beetje ongemakkelijk om te praten over goede en slechte mensen, er over denken gaat ons makkelijker af. Ik kan je zo een lijstje slechte mensen geven, naar alle waarschijnlijkheid zal ik bij sommigen ook wel op een soortgelijk lijstje staan. Ik heb nog steeds een paar vrienden van vroeger die geen contact meer willen en gezien wat ik toen gedaan heb misschien ook wel begrijpelijk. Een mens is slecht, slechts in de ogen van een ander.
Toch, en wie wil dat nu niet, als we liever goed dan slecht willen zijn, dan moeten we daar natuurlijk wel over durven te spreken en te schrijven. Al is het alleen maar om een gesprek op gang te brengen. Dat doe ik in deze blog, die over slechte mensen gaat, of mensen die dingen doen die slecht. Wat doet nu een goed mens? Die verwerpt niet, die redt! Dit roept twee vragen op:
- Wat is verwerpen?
- Wat is redden?
In de Amerikaanse presidentsverkiezingen sprak de kandidaat die uiteindelijk, tegen alle verwachtingen in won, regelmatig over illegalen en moslims alsof zij verwerpelijke mensen waren. De andere, verliezende kandidaat, was geen haar beter want die vond de stemmers van de winnende partij ‘deplorable’. Het interessante overigens is dat beiden de ander willen ‘redden’, door hen te overtuigen van hun mening over de oplossing van het probleem.
De actie van het redden, begint bij het niet verwerpen van de ander die het volgens jou mis heeft, die volgens jou een slecht mens is. Dit is dubbele verlichting: eerst bij de wijze die de slechte niet verwerpt, dat is de eerste verlichting. Dan begin de redding, het overtuigen van de ander, wanneer dat lukt, is dat de tweede verlichting. Zowel de redder als de geredde worden in dit proces verlicht.
Wie is goed en wie is slecht? In aanvang is degene die het eerste niet verwerpt de goede en uiteindelijk, na de redding, zijn beiden goed! De tekst eindigt met:
- Zij die hun leermeesters niet achten, en zij die hun materiaal (de ‘slechten’) niet liefhebben, zijn in de war, ook al handelen ze ‘politiek’. Dit is wezenlijke subtiliteit.
Binnenkort zijn er verkiezingen. Ik ben, terwijl ik dit schrijf nog ‘zwevend’, voor het eerst in al die keren dat ik heb gestemd. Eerlijk gezegd weet ik het niet meer zo zeker. Maar wat ik zal doen in mijn afweging de komende maanden, is als het primaire criterium het ‘niet verwerpende’ te nemen. Alleen op die partij die insluit en niet uitsluit zal ik stemmen. Ik heb nog niet besloten welke. Maar ik zoek een partij die toekomstgericht en opbouwend is, dat is voor mij een goede partij! De anderen, och, die zijn niet slecht, die zijn slechts in de war.