Terwijl ik deze blog schrijf, verblijf ik in Lagos/Nigeria voor een training die ik geef aan acht projectmanagers. Als er een ding is dat je kunt leren in een andere cultuur is het wel agility, of wendbaarheid in gewoon Nederlands. Ik neem je mee met een aantal gedachten die door mijn hoofd gaan terwijl ik hier ben. Nigeria is sterk in ontwikkeling, dus een ding wat zeker is, het is niet de eerste keer dat ik hier ben, er is altijd wel iets veranderd. Dat begon al op het vliegveld, wat een verbetering, binnen een half uur was ik buiten. Door de gele koorts balie, de douane, de protocol officer, de bagage, daar kunnen ze in Schiphol nog wat van leren. Dan naar de auto om onder escorte naar het guesthouse te gaan. Voor ons die uit een goed (over)geregeld land komen is de mindset dat er niets op weinig veranderd is ten opzichte van anderhalf jaar geleden. Niets was minder waar, al mijn mentale voorbereidingen hielpen me niets, het was anders, wel beter dit keer! Neemt niet weg dat in een rij Nigerianen te staan voor ons Nederlanders een drukke verwarrende aangelegenheid is. De Duitse meneer die naast mij stond liet zijn ongenoegen duidelijk blijken, alsmede iemand anders – ook een westerling – die de toorn van een beveiligingsbeambte over zich afriep. Mijn houding is staan en kijken wat anderen doen en dan mijn weg kiezen. Voor mij is agility niet weten wat er in de toekomst gaat gebeuren, maar begrijpen wat er nu gaande is. Een andere mindset.
Toch is dat eenvoudiger gezegd dan gedaan. De taxirit ging een andere richting op dan de vorige keer. Nu komt het meestal wel goed, dus ik laat het voor wat het is. Wat ik echter niet deed is altert te zijn op deze kleine afwijkingen. Toen we in het guesthouse waren, verwachtte niemand me. Maar goed het is Afrika denk je, dus het komt wel goed. Ook dat maakte me niet alerter. Ik pakte mijn spullen uit, hing de overhemden op de hangertjes. Plaatste de boeken die ik wil lezen op het bureau, dronk een biertje en ging naar bed. De volgende ochtend pakte ik mijn trainingskoffer in en liet de rest in de kasten hangen. Toen de gastheer mij een feedbackformulier gaf, realiseerde ik me dat het alleen de bedoeling was dat ik hier maar een nacht zou blijven slapen. Snel de boel ingepakt. Maar in retrospectief had ik de vorige avond natuurlijk kunnen doorzien dat dit slechts voor een nacht was. Als ik toen alerter was geweest dan was ik de ochtend iets wendbaarder geweest. Een kleine, misschien voor de hand liggende, les, maar toch.
In de auto naar de volgende locatie realiseerde ik mijn behoefte om te weten waar ik naar toe zou worden gebracht. Naar een ander guesthouse, het kantoor of de trainingsruimte. Ik realiseerde mij ineens dat ons westers plannen, het leven in de toekomst, het tot in het extreme voorbereiden, iets gedaan heeft met de wendbaarheid van ons brein. We willen weten wat er gaat gebeuren, waardoor we missen wat er is gebeurd. We mopperen wanneer iets niet goed gepland is omdat we niet meer kunnen improviseren. Plannen, begroten, scenarioplanning allemaal waardevolle technieken, maar dat zijn improviseren en out-of-the-box denken ook. Agility begint met het begrijpen wat er zoeven is gebeurd.