We zijn aan het onderzoeken of Agile leiderschap te maken heeft met duurzaamheid. Ik ben ervan overtuigd dat het antwoord hierop bevestigend zou moeten zijn. Ik heb deze serie blogs geschreven parallel aan het lezen van de klassieker over duurzaamheid, zo’n twintig jaar geleden geschreven door John Elkington maar nog steeds de moeite waard om te lezen, de titel is ‘Cannibals with forks’.
De traditionele leider voelt zich het meest op zijn gemak bij het economisch perspectief. Dat wat er economisch gezien onder aan de streep staat. Maar ook het kapitaal dat we als organisatie bezitten, hoe dit de afgelopen jaren is gegroeid. Ik vind dat voor Agile leiders een te beperkte blik. Want kapitaal is niet slechts fysiek (de machines) of monetair (wat we in kas hebben) maar in een op kennis gedreven economie hebben we ook te maken met menselijk kapitaal. Ik bedoel het geheel van kennis, ervaring en vaardigheden wat we hebben opgebouwd. Kapitaal wat zich in de hoofden van de medewerkers van onze organisatie bevindt. Vreemd overigens dat leiders dat zo vaak over het hoofd zien.
Agile leiders maken impact op de wendbaarheid van hun organisatie. Waardoor de organisatie kan inspelen op veranderingen. Heel concreet betekent dit dat managers ook een impact hebben op het menselijk kapitaal. Wat wel degelijk van invloed is op de economische bottom-line, te weten de winst. Want met competente mensen kun je meer verdienen dan met incompetente. Dit brengt ons heel dicht bij de missie van een Agile leider. Ik maak een onderscheid tussen de waarde die teams leveren en die Agile leiders genereren.
Teams leveren waarde wanneer zij activiteiten doen waarvoor een klant wil betalen, dat is wat we leren uit het Lean gedachtengoed. De manager heeft daar geen rol in, want management is niet iets waarvoor een klant wil betalen. Dit illustreert de crisis waarin het management van de 21ste eeuw zich momenteel bevindt. De medewerkers vinden managers maar lastig en, laten we eerlijk zijn, dat zijn zij ook heel vaak.
Hoewel er door zelfsturing veel managers overbodig worden, vinden we ze nog steeds in de hogere lagen van de organisatie. Hoe worden deze mensen nu echte Agile leiders? Dat doen zij door waarde toe te voegen aan het menselijke kapitaal. Door coachend, dienend en/of faciliterend leiderschap! Door obstakels weg te nemen die het functioneren van de teams belemmeren. Dit is veel belangrijker dan de focus op winst of kostenvermindering. Wanneer de teams kunnen leveren waar de klant op zit te wachten dan is geld eerder een bijproduct dan een doel. Als we klantwaarde leveren dan betaalt de klant toch wel.
Als een organisatie niet snel genoeg wendt dan komt dat omdat managers hun rol niet hebben genomen in het ontwikkelen van de organisatie. Het ligt niet aan de mensen maar het ligt aan het systeem! Agile leiders ontwikkelen een systeem waar talent kan bloeien om te worden benut. In zekere zin lopen we daarmee vooruit op iets waarvoor de klant in de toekomst wel degelijk wil betalen.
Ook dat is agile leiderschap!