Jim Womack schrijft in Gemba Walks (2de editie) op pagina 15:
By a process, I mean all the steps, mostly human actions, required to put a given amount of value in the hands of a customer.
Toen ik dit las moest ik ineens denken aan het probleem dat ik altijd gehad heb met het procesdenken in management, helemaal al in projectmanagement. Ik ben zo’twereruime twintig jaar projectmanager geweest, daarnaast en bovenop nog ruim 15 jaar als trainer/adviseur. Eerlijk gezegd heb ik nooit gedaan, als projectmanager, wat er in de processen stond. Ik zag de PMBoK meer als een gereedschappenkist met instrumenten om in een project dienstbaar te zijn voor mijn klanten. De processen waren meer een inhoudsopgave om te zoeken waar je een bepaalde techniek kon vinden. Ook heb ik mijzelf ooit laten acrediteren als PRINCE2 trainer. Daar heb ik nooit ene cent aan verdiend, het heeft me alleen een heleboel geld gekost en ergernis door dat een van de auditors zich druk maakte over het feit dat een map op onze server prince2 in kleine letters spelde in plaats van met de voorgeschreven hoofdletters. Hoe bedoel je ziek :-(. Achteraf gezien ben ik blij dat dit een foute businesskeuze was.
Jims definitie gaat over de keten van activiteiten die nodig zijn om waarde aan een klant te leveren. Eerlijk gezegd zie ik daar weinig management in, heel weinig. In ieder geval niet de 47 subprocessen van de PMBoK en de reeks die PRINCE2 noemt. Sterker nog, ik zie daar ook geen toegevoegde waarde (voor de klant) in. Let op, ik zeg niet dat we geen management nodig hebben, maar ik zeg wel dat dat geen waarde voor de klant toevoegt en dat er daarom niet zoiets is als projectmanagementprocessen. Het gaat om de mensen die in de waardestroom zitten van klantvraag tot en met het antwoord daarop.
Wanneer je een bestaande waardestroom in kaart brengt dan zie je al heel snel dat management daar meestal een vorm van verspilling is. Kijk maar naar de klachten in het onderwijs of in de zorg, bureaucratie is daar meer tot last dan tot lust. Het zijn de regels van managers die het werk niet zelden onmogelijk maken. Bureaucratie is, naast vergaderen, wat managers doen. Met een beetje zelfsturing komen mensen er vaak zelf ook wel uit. Daarom is het dat de LEAN/Agile gedachten zo aanslaan, het maakt veel managementaandacht overbodig en legt de kwaliteit daar waar zij gemaakt wordt, op de werkvloer! We hebben daarom veel minder managers nodig dan ooit. Ik denk een onontkomelijke ontwikkeling.
Als je nu manager bent en het leuker vindt om mensen te leiden dan om processen te sturen dan is er nog toekomst voor je, want managementprocessen zijn niet meer echt van deze tijd, terwijl er zolang er nog mensen op de aarde rondlopen wel behoefte is aan leiders!