Agile leiders en projectmanagers gaan maar moeilijk door dezelfde deur. De eerste vinden de tweede ronduit lastig en de laatste zeggen dat er altijd wel projectmanagers nodig blijven. Ik herinner mij nog goed een lezing die ik vele jaren geleden bijwoonde waarin een ‘agilist’ vertelde dat alle projectmanagers in de toekomst hun baan zouden verliezen. Dat bleek ook, met name in de software industrie, het geval te zijn. Maar dan ook alleen in die branche. Ik heb me altijd verbaasd hoe enthousiast sommige agilisten over de teloorgaan van de projectmanager zijn. Maar ook over de verbetenheid en de starheid van de projectmanagementgemeenschap. Als je goed bent dan is er altijd wel werk voor je te vinden.

Deze ochtend las ik in een van mijn boeken iets wat mij op een nieuwe gedachte betreffende projectmanagement en agile bracht. Ik zag een connectie die ineens zowel het verschil als de verbindende factor tussen beide inzichtelijk maakt. Het maakte mij duidelijk waar agile en projectmanagement ingezet moeten worden. Want hoewel beiden met elkaar verbonden zijn door hetzelfde begrip, zijn zij toch uitermate verschillend.

De verbindende factor is verandering. Agile houdt zich bezig met het reageren op, meebewegen met, aanpassen aan verandering. Projectmanagement daarentegen richt zich op het realiseren, bewerkstelligen van verandering en dat is iets anders. Het een is niet beter dan het ander en beide zijn nodig. Bij agile bewegen we mee met de veranderende omgeving. Bij projectmanagement proberen we die omgeving juist te veranderen.

Bij agile bouwen we voort op wat we al hebben en voegen we daar stapsgewijs iets aan toe. Omdat we al iets hebben, is het mogelijk om elke sprint iets op te leveren wat we eventueel in productie kunnen nemen. Hierdoor krijgen we snel een terugkoppeling uit de omgeving of we de juiste richting zijn ingeslagen. Dat maakt ons uitermate wendbaar. Agile is de perfecte aanpak om het bestaande aan te passen aan de veranderende eisen van de omgeving. Agile is dat wat we als mensen altijd al geweest zijn en is zo oud als de mensheid. Maar dat heeft ons niet de welvaart gebracht die we nu genieten.

Bij projectmanagement richten we ons juist op wat we nog niet hebben. Er is nog geen begin waarop we kunnen bouwen. We beginnen vanuit het niets en veranderen dan onze omgeving. Je kunt dit het beste zien in infrastructurele of bouwprojecten. Iemand heeft een idee en wil daar geld en energie in stoppen. Daarna gaan we aan de slag, maken de grond bouwrijp, veranderen met een grote toewijding onze omgeving en scheppen zo nieuwe mogelijkheden voor de toekomst.

Agile begint vanuit iets, projectmanagement vanuit niets! Dit is het grote verschil tussen beide manieren van werken. De veranderende omgeving bepaalt wat we in agile teams gaan doen. Projectteams veranderen de omgeving en scheppen nieuwe mogelijkheden waarop we al agile werkend voortbouwen. In beide gevallen is dat stapsgewijs, maar dat geldt voor alles wat we als mensen doen. Dit is zowel het verschil als de overeenkomst tussen beiden.