Al zo lang als ik me kan herinneren zijn we bezig om projecten onder controle te krijgen. We halen alles uit de kast om als oplossing te verpakken. Zo hebben we:

• De projectmanagementmethode.
• Persoonscertificering.
• Waterval.
• PRINCE2.
• Agile.
• Prince2 Agile.
• Critical Path.
• Critical Chain.
• Projectmatig Creëren.
• PMO.
• Project Maturity Models.
• Zelfsturende teams.
• Programmamanagement.
• Portfoliomanagement.
• Opdrachtgeverschap.

Ze komen allemaal eens in de zoveel tijd opnieuw langs. Zo ook opdrachtgeverschap, de opdrachtgever moet zijn rol nemen. Dat is belangrijk! Ik zag het laatst weer voorbijkomen, in een blog, een toespraak van een wanhopige en boze CEO, … , echter ik betwijfel of dit de oplossing is. Misschien is er wel iets mis in de samenhang van alle activiteiten die mensen in en om een project doen.

De voornaamste misvatting, naar mijn (niet zo bescheiden) mening, is dat mensen rationele besluiten nemen. De meeste van ons denken dat we daartoe werkelijk in staat zijn en hier gaat het fout! Als dat zo zou zijn, dan kan je inderdaad zeggen dat een opdrachtgever zijn rol moet nemen. Want als je als projectmanager voldoende steun van het hoger management krijgt, dan heb je al meer dan de helft van het succes binnen. Alleen de opdrachtgever reageert vanuit zijn intuïtie en niet vanuit zijn ratio. Hij neemt de meest pragmatische beslissing op het moment dat dit van hem verwacht wordt. Vaak is dat niet de beste voor het project, want tegelijkertijd spelen er allemaal andere zaken door zijn hoofd die ook gewicht in de schaal leggen. Elke keus die hij maakt, is de meest emotioneel pragmatische die het eerst in zijn gedachten opkomt.

Dat geldt overigens voor iedereen die betrokken bij het project is. De mensen die zeggen dat je meer op je intuïtie moet vertrouwen, hebben het helemaal mis. Dat doen we al. De boodschap zou moeten zijn dat we meer op onze ratio moeten vertrouwen. Iets wat overigens iets anders is als het afvinken van checklijsten en nalopen van procedures. Echter terwijl ik dit schrijf realiseer ik me dat dit niet standaard in onze gewoonten zit. Het zit gewoonweg niet in onze zenuwbanen, we zijn er niet voor gemaakt. 

HELP – HELP – HELP – HELP

Wij met zijn allen, die schrijven, spreken en dingen doen aan projecten, wij zijn onszelf en anderen zand in de ogen aan het strooien. Agile en Lean gaat veel veranderen in projectmanagement. Maar als we de beide zien als technieken, of methoden, dan zullen ze ons weliswaar in staat stellen met minder verspilling zaken tot stand te brengen, maar uiteindelijk op dezelfde plek brengen als nu.

De projectmanagementtheorie moeten we herschrijven en daarbij rekening houden met het irrationele wezen dat wij mensen, bij het project betrokkenen, zijn. Irrationaliteit moet in het centrum van die nieuwe theorie staan. Dat levert misschien een nieuwe (wetenschappelijke) theorie op, waarmee we over tien jaar een paradigmaverschuiving in ons project denken zien.