De ondergang van een wereldrijk

Het Forum Romanum in Rome

Met stijgende verbazing volg ik het nieuws op CNN, ik luister naar Andrew M. Cuomo, gouverneur van New York,  die zijn burgers uitleg geeft over de stand van zaken. In de rechterkant van het tv-scherm staan, alsof we naar de uitslagen van een sportwedstrijd kijken, de kille cijfers tot nu toe. Zonder dat ik daar nu een oordeel over opschrijven wil, hoor ik President Trump, zijn ambassadeur in Nederland en anderen hooggeplaatsten met beschuldigende vingers een andere richting uit wijzen. Ik vraag me af, kijk ik naar het nieuws of naar een documentaire over de ondergang van een wereldrijk? Ik vrees dat het naar beide is.

Ik weet niet of het spreekwoord dat ‘elk volk de leiders krijgt dat het verdient’ klopt. Maar wat ik wel weet is dat het juist in tijden van crisis is, dat echte leiders het verschil maken. Het is overduidelijk dat Cuomo dit wel is. Hij brengt rust, bereidt zijn burgers voor op wat komen gaat en straalt daarbij vertrouwen en compassie uit en dat is precies wat we nodig hebben. In een crisis zien we wie onze leiders zijn en wie niet.

Ook in ons eigen landje! Het merendeel van de Nederlanders was diep onder de indruk van de toespraak van onze minister-president. De meeste van ons doen aan sociale distantie en begrijpen wat er op het spel staat. Wij blijken in Nederland een goed werkend systeem te hebben, dat bestaat uit mensen in vitale beroepen ondersteund door experts uit alle benodigde disciplines. Wat een zegen om in dit land te wonen. Maar nu over onze leiders en politici. Ik maak dit onderscheid, want in deze laatste groep zitten onze potentiële leiders en je zou het haast vergeten maar volgend jaar zijn er weer verkiezingen. Dan kiezen we de leiders voor de volgende vier jaar.

Ik doe een oproep met het oog op toekomstige crises, of deze nu komen door de psychologische fall-out of de economische neergang ten gevolge van de huidige maatregelen, de eventueel niet te hanteren vluchtelingenstromen of de doorzettende klimaatcrisis en dergelijke. Mijn oproep is simpel, kies politici waarvan je denkt dat deze ons door moeilijke tijden heen kunnen leiden. Nu hebben wij de mogelijkheid om deze dames en heren te observeren. Ik zal je helpen met een aantal dingen die mij zijn opgevallen.

Een echte leider is een deel van de oplossing in plaats van het probleem. Dat maakt het voor politieke partijen uitermate moeilijk om nu oppositie te voeren, want dit neigt al snel naar tegenwerking. Het mooie wat in ons land gebeurt, is dat de Tweede-Kamer eindelijk dat is gaan doen waarvoor zij is bedoeld, het controleren van de regering. Let daarom op hoe politici zich binnen en buiten de Kamer opstellen. Is dat opbouwend kritisch of blijven ze hangen in hun ideologische stokpaardjes of, misschien wel opruiende retoriek. Wat opvalt, is de positief kritische bijdrage van het rechtse en linkse midden, die snappen het en dragen bij aan de oplossing. Echter hoe verder je vanuit het midden komt, zie je aan de ene kant ideologische en aan de andere kant meer opruiende retoriek. Zij wijzen met de vinger in plaats van een hand toe te reiken en tonen daarmee aan dat zij ongeschikte leiders zullen zijn.

Wie stelt gerust en wie maakt bang in moeilijke tijden, dat moet je uitgangspunt voor het kiezen van onze leiders voor de volgende vier jaren zijn.