Complexiteit zit in je hoofd

Complexiteit doe je en dat denk je, deze blog gaat over het denkende aspect van complexiteit.

Laten we het eens hebben over ‘de wereld die steeds complexer wordt’. Ik heb een vraag voor je.

Heb jij de wereld wel eens gezien?

Ik niet! Het is een idee en veel ideeën bestaan niet echt. Als de wereld niet bestaat kan hij niet complex zijn. Toch is er wel een zorg die we uiten wanneer we het hebben over een steeds complexer wordende wereld. Als ik zoiets zou zeggen dan bedoel ik eigenlijk:

Ik begrijp niet goed wat er gebeurt.

Nu komt het dichter bij mijzelf. Niet begrijpen los ik op door me te verdiepen in iets, dat kan op internet, maar veel beter nog is boeken te lezen. Na 9/11 heb ik een Koran gekocht en me daarna verdiept in verschillende stromingen die de Islam te bieden heeft. Ik ben niet geradicaliseerd en ook niet angstiger geworden. De verdieping heeft me verrijkt. Het is zoals het is en het valt wel mee. Weg complexiteit.

In projectmanagement hebben we zoiets als een omgevingsanalyse, er is een heuse projectomgeving. Maar let op, die omgeving, die zit in je hoofd. Net als de complexiteit ervan, die zit ook in je hoofd. De analyse is niet een analyse van de complexiteit maar meer het aanbrengen van structuur in je eigen denken over al die mensen die invloed willen uitoefenen. Is dat complex? Nee het kost alleen tijd en inzet om die ordening tot stand te brengen. Al die technieken zijn belangrijk om te begrijpen niet meer en minder.

Een belangrijke les die ik leerde is ontkoppel observatie en oordeel. Probeer het in eerste instantie bij de observatie te houden. Stel het oordeel uit tot later. Wanneer je iets niet begrijpt dan is dat niet omdat het complex is maar omdat je het niet begrijpt. Laat het daar maar even bij.