Dit lijkt me een mooie kerstgedachte. Naar mijn mening is het beter om je te concentreren op Agile Denken dan op Agile Doen. Mindset over Method. Veel van de soms felle discussies gaan meer over het tweede dan over de eerste, terwijl Agile toch vooral een mindset is.

Waarom willen we toch zo graag Agile zijn en waarom wil een organisatie zich snel kunnen aanpassen?

Ik denk dat dit te maken heeft met een diepe menselijke behoefte die zich vertaalt in gedrag. Mensen willen ergens bijhoren en competent zijn, daarnaast willen ze ook nog autonoom zijn. Stel je bent manager, of productontwikkelaar, of de CEO van een bedrijf. Dan wil je dat ook. Om ergens te kunnen bijhoren moet je jezelf op anderen richten. Competent ben je wanneer je iets doet waar je goed in bent en waar iemand anders op zit te wachten. Beiden, ergens bijhoren en competent zijn motiveert. Je eigen koers bepalen (autonoom zijn) doet dat ook. Dit zijn inzichten uit de zelfdeterminatietheorie.

Wanneer je dit nu eens nader onder de loep neemt dan zie dat op de een of andere manier ze allemaal met een ander te maken hebben. Bij de eerste twee spreekt dit voor zich, bij de laatste wat minder. Maar wat nu als je manager bent? Dan kan je je mensen motiveren door ze autonomie te geven. Kortom de drie bronnen van motivatie hebben alle drie te maken met een ander.

Om een goede wendbare organisatie te worden, heb je gemotiveerde mensen en natuurlijk ook gemotiveerde klanten nodig. Mijn stelling is dan ook dat om Agile te worden dat je een ander centraal moet stellen en jouw talent ten dienste van de ander in moet zetten. Wendbaar zijn betekent dan dat je meebeweegt wanneer de ander van positie verandert. Krijgt de klant andere behoeften, dan veranderen we onze dienstverlening of producten. Dit heeft niets met methode te maken, maar alles met mindset. De ander in het middelpunt!

Voor mij gaat het bij Agile met een grote A veel meer om wat je denkt dan om wat je doet. De vruchteloze discussies tussen wel en niet agilisten gaan over het algemeen meer over het doen dan over het denken. Dit terwijl Agile toch vooral een Mindset is in plaats van een methode. Een belangrijke verandering in mijn gedachten die ik in de afgelopen jaren heb doorgemaakt, is het heden belangrijker te vinden dan de toekomst. Dat klinkt vreemd want het is voor de hand liggend om te denken dat om wendbaar te zijn je op de toekomst moet anticiperen. Bijvoorbeeld door scenario’s uit te werken en daar plannen voor te maken. Hoewel daar niet mis mee is, stel ik zelf liever het heden in het middelpunt van mijn aandacht dan de toekomst.

Als er bijvoorbeeld zoiets zou bestaan als een Manifest voor Agile denken dan zou daar deze zin in staan:

De actualiteit van het heden boven mijn verwachting van de toekomst.

We weten allemaal dat de wereld zeer complex geworden is. Globalisering, het internet, geopolitiek, vergrijzing, technologische vernieuwingen en ga zo maar door. Eigenlijk is het te veel om op te noemen en wat nog erger is, ook teveel om te begrijpen. Verdiep je maar eens in een bepaald thema dan kom je al snel tot de conclusie dat je er helemaal niet zoveel van afweet. Onzekerheid is het gebrek aan informatie! Als ik mij onzeker over de toekomst voel, dan heeft dat bijna altijd te maken met dat ik het heden niet begrijp.

Maar wat als ik meer van het hier en het nu begrijpen zou? Wat zou er gebeuren wanneer ik door in het verleden te kijken om te zien waar de geschiedenis ons gebracht heeft? Als ik daar de rode draden in kan herkennen, zou het dan veel makkelijker zijn om op verandering te reageren? Ik heb ervaren dat dit wel zo is. Toen ik begin dit jaar als adviseur bij een grote organisatie werd ingehuurd, heb ik mij eerst in hun geschiedenis verdiept. Hierdoor wist ik al bij het eerste contact in wat voor cultuur ik terecht zou komen. Daardoor was ik steeds in staat om te reageren op veranderingen gedurende die klus.

Het kunnen reageren op verandering vereist een verandering van denken. Onze visie is een vlek op de horizon, ver in de geschiedenis. Maar het is het heden dat van ons een reactie vraagt. Deze mindset-shift zorgt er voor dat ik heel globaal plan om deze zo laat als verantwoord is verder uit te detaileren. Dit laatste is een voorbeeld van Agile Doen, maar niet omdat het in een raamwerk staat, integendeel, ik doe het omdat ik denk dat dit veel beter werkt.

Wat mij opvalt aan veel verhalen over agile is dat deze meer gaan over wat mensen doen dan over wat ze denken. Ook verklaart men dan heel stellig wat agile wel en wat het niet is. In de klassieke projectmanagementgemeenschappen, zoals bijvoorbeeld IPMA Nederland, kunnen de discussies tussen het is gewoon een ‘andere methode‘ en ‘het is toch echt anders‘ kamp al snel tot een onvruchtbaar uitwisselen van overtuigingen leiden. Onlangs gaf iemand, die overigens wel begreep wat Agile werken is, een presentatie over misverstanden die mensen hebben over Agile. In deze presentatie, van de man die wist waarover hij het had, ging het grotendeels over wat je nu doet als je Agile werkt, maar niet over wat je denkt. Ik vind dat je juist daarover zou moeten gaan. Mindset over Method.

Laat ik je meenemen met een aantal van mijn gedachten, want ik denk wel degelijk dat Agile ‘echt iets anders‘ is.

Zo denk ik bijvoorbeeld dat het hier en nu vele malen belangrijker dan de toekomst is. Als ik het heden begrijp dan kan ik de toekomst beter aan. Dit is voor mij een vorm van Agile denken. Ik heb ook gemerkt dat ik alleen het heden kan begrijpen als ik ook dat wat tot het heden heeft geleid begrijp. Daarom denk ik dat de geschiedenis, het verleden, altijd een rol speelt en zogezegd een actieve actor in het heden is. Als ik dat in gedachten houd dan ben ik veel beter in staat om op veranderingen te reageren. Ook doorzie ik sneller bepaalde ontwikkelingen waarop ik dan kan anticiperen.

Een andere Agile gedachte is dat ik eerder aan een ander moet denken dan aan mijzelf. Laat ik maar eerlijk zijn dit vind ik een van de moeilijkste Agile gedachten, maar alleen wanneer ik die belangrijke ander begrijp kan ik wendbaar zijn. Ik denk namelijk dat alleen wanneer ik blijvend van waarde voor iemand anders (bijvoorbeeld een klant) wil zijn, ik niet anders kan doen dan mij steeds weer aan te passen. Immers wanneer ik de behoefte van een ander zie veranderen, dan moet ik wel wenden wil ik van waarde voor die persoon blijven. Elke organisatie heeft belangrijke anderen en door die op de eerste plaats te stellen, houden we niet langer vast aan verouderde en niet relevante producten of diensten.

Deze overdenkingen geven aanleiding tot een aantal nieuwe blogs die ik de komende weken zal schrijven:

1. Door het heden te begrijpen word je vanzelf Agile.
2. Door een ander centraal te stellen word je vanzelf Agile.

Dit zijn zomaar een paar eerste Agile gedachten. Binnenkort zal ik deze in een aparte blog verder uitwerken.