Nederland herstelt … uiteindelijk

Het klinkt als een roman over een dystopische samenleving. Een waarin ouderen en kwetsbaren in een alternatieve wereld in eenzaamheid hun leven slijten. Beveiligd tegen een buitenaardse indringer die hen als broedkamer voor hun eigen soort gebruiken wil. Beveiligd maar ook uit het zicht. Ik wilde dat het een roman was, maar helaas is het een werkelijkheid in de hoofden van enkelen. Een bonte stoet van ‘creatieve’, ‘oplossingsgerichte’ mensen die bij het gebrek van ‘de Wereld Draait Door als podium’ een manier zoeken om weer even in de aandacht te staan. Volledig ten onrechte scheppen ze bij velen een illusie van hoop door te suggereren dat alles wel weer open kan.

Waarom hun plan niet werken zal?

De belangrijke is het exponentiële karakter tijdens de eerste helft zolang de groepsimmuniteit nog ver weg is. Vergis je niet, want we zijn nog lang niet halverwege. Economen denken in golven van hoog- en laagconjunctuur. Maar bij een pandemie is er een andere beweging, daarom zouden zij hun mond moeten houden. Want hoewel we spreken van een eerste, tweede en mogelijk derde golf, klopt de beeldspraak niet. Het is eerder een eerste, tweede en daaropvolgende reeks tsunami’s als we niet in staat zijn de curve plat te slaan. Dat hebben we in de herfst van 2020 kunnen leren.

Er is nog een reden waarom het niet zal werken. Want met een testbewijs dat 48 uur geldig is, sta je vaker in de teststraat dan in de bios, het festival of restaurant. Wat te denken van sneltesten? Zie je de rijen in de hozende regen voor het Ziggodome al staan? Om van de valsnegatieven nog maar niet te spreken. Ook zal het merendeel van de bevolking, dat nog wel een geweten heeft, uit menslievendheid zijn ouders, grootouders of anderen niet willen besmetten met dit venijnige virus.

Nee, dit herstelt Nederland niet, erger nog het geeft voeding aan een discussie die het herstel alleen maar verder weg brengt. Beter is het om te luisteren naar mensen die er wel verstand van hebben, in plaats van naar hen die er slechts een mening over hebben. Neemt niet weg dat we wel een ander verhaal nodig hebben dan, zoals een woordvoerder zei: ‘Geen varianten meer op wat er allemaal niet kan’. Laat ik een aanzet geven tot zo’n verhaal.

Een nieuw verhaal

Het is duidelijk dat welvaartsziekten het risico op sterven aan COVID sterk vergroten. Daarom is het stimuleren van gezond leven een deel van dit verhaal. We moeten supermarkten dwingen om de ongezonde troep uit de schappen te halen. Ook is het virus een indirect gevolg van hoe wij met de aarde omgaan, je hoeft geen hedonist te zijn om een gelukkig leven te leiden. Wij Nederlanders zouden niet naar klimaatneutraal maar juist naar klimaatpositief moeten streven.

Om op korte termijn zo snel mogelijk naar een nieuw normaal te gaan, staan een aantal instrumenten ter beschikking. De eerste is ‘de hamer’! Door direct het aantal sociale contacten tot het hoogst noodzakelijke te beperken, slaan we de curve plat. Wat thuis kan, dat doen we thuis, maar dan ook echt. De overheid faciliteert een thuis werk- of studeerplek voor wie dat nog niet heeft. Dit is verplicht en voor een uiterst korte periode van acht weken. De overheid moet dit afdwingen.

Het tweede instrument is vaccinatie. Iedereen! Dat zal voor een kleine groep tegenstanders moeilijk te verteren zijn. Maar besef dat de avondklok en de eindeloze reeks lockdowns schadelijker zijn dan een willekeurig vaccin. Als dan het aantal besmetting laag genoeg is dan kan testen, bron- en contactonderzoek met verplichte quarantaine werken om de veenbrand onder controle te houden.

Een pijnlijke doch, naar mijn idee, noodzakelijke weg tot herstel. Ik denk dat we dan de tweede helft van dit jaar al in rustiger vaarwater zitten. Nederland loopt dan niet achter- maar vooraan. Daarnaast hebben we meteen goed geoefend in het omgaan met tegenslagen en zijn we klaar voor de maatregelen die we moeten treffen om het klimaat te redden. Want bij die laatste zullen deze in het niet verzinken.

Ik maak mij grote zorgen over de jongeren

De coronacrisis hakt er goed in. Gaan de besmettingen wat naar beneden, dan duikt er weer een nieuwe variant op. Met de groepsimmuniteit schiet het ook niet op en het vaccineren loopt hopeloos op achter wanneer je dit met andere landen vergelijkt. Dan blijkt ook nog eens dat de avondklok wat langer bij ons blijft. Houdt het dan nooit op? Je vraagt je af of het allemaal wel de moeite waard is. Voor wie doen we dit eigenlijk?

Vanochtend zag ik bij de buren twee jonge mensen buiten in de kou staan wachten op onze buurjongen (al in de twintig). Binnen kan immers niet meer, want dan zouden ze andere kunnen besmetten. Het valt niet mee hoor om een jong mens te zijn. Je mist al je sociale contacten, geen festivals en concerten en naar school mag je ook al niet. Als je dan de hele dag al zoomend naar docenten hebt zitten kijken, heb je ook geen zin meer in een Netflix serie te bingen. Het is zwaar. Vanochtend las ik een bericht dat er mensen zijn die zich zorgen maken over de seksuele ontwikkeling van de jongeren. Immers dat gaat moeilijk als je maar één iemand per dag mag uitnodigen die dan voor 21:00 weer thuis moet zijn. Ik maak mij echt grote zorgen over de jongeren!

Maar niet zozeer over de effecten van de maatregelen. Veel meer over aan wat hieraan vooraf gegaan is. Hoe kan het zijn dat er een hele generatie is opgegroeid waarvan, als we de berichten moeten geloven, het merendeel tegen een burn-out aan zit? Heeft iemand zich dat wel eens afgevraagd? Overigens in mijn eigen familienetwerk zie ik een heel ander beeld. De meeste kinderen laten het over zich heen komen en sommigen bloeien er juist van op. Eindelijk verlost van de ‘ratrace’ waar ze voor corona in gevangen waren. Zij zien meer de voordelen dan de nadelen.

Ik maak me zorgen om een generatie die is opgegroeid zonder voldoende weerstand in het omgaan met tegenslagen. Het was me voor corona ook al opgevallen, maar nu is het wel heel erg pijnlijk duidelijk dat het opvoedingsparadigma van de laatste twintig tot dertig jaar veel ‘onderliggend psychisch lijden’ bij jongeren heeft veroorzaakt. We krijgen nu de rekening gepresenteerd van de ‘curling’ ouders die alle problemen –goedbedoeld– voor hun kinderen weg toverden. Een generatie die geen enkele tegenslag kan incasseren, narcistisch tot het bot. Dat is een uiterst somber beeld.

Want in de komende decennia zullen er veel pijnlijke vrijheidsbeperkende keuzes gemaakt worden om ons klimaat te redden. Keuzes die nog veel meer dromen zullen vernietigen dan deze pandemie. Die niet de laatste zal zijn, nieuwe zoönoses zijn in de maak en het volgende virus staat te trappelen om ons leven te ontregelen. Hoe moet het toch met die arme kindertjes wanneer zij straks in 2030 nog in therapie zijn omdat ze tussen 2020-2022 niet naar hun feestjes konden?

De afgelopen weken is er een nieuwe discussie ontstaan over de noodzaak om ouderen te beschermen. De tegenstelling tussen economie en gezondheid vond ik al een domme, maar deze nieuwe tegenstelling tussen oud en jong vind ik ronduit verwerpelijk. Natuurlijk beschermen wij de ouderen en de zwakkeren! Elk leven is evenveel waard! Het gaat er helemaal niet om of je iemand van 90 aan de beademing moet leggen. Ook dikke mannen van boven de vijftig verdienen onze solidariteit. Het gaat erom dat je iemand een afschuwelijk stervensproces wilt besparen. Het gaat erom of je respect kunt tonen voor zwakkeren en ouderen, dat heet beschaving!

Net zoals het belangrijk wordt dat wij aan onze gezondheid werken door goede gevarieerde voeding, wordt het ook tijd om te werken aan de mentale weerstand van onze jonge mensen. Dat laatste doen we door tegenslagen en wat dat betreft zijn de strenge maatregelen uiterst nuttig om de negatieve effecten van de ‘curling’ opvoeding te niet te doen.

Nederland mist perspectief

Het laatste jaar hobbelen we van de ene maatregel naar de andere. Bij veel ondernemers zinkt de moed in de schoenen. De jongeren die zich wel aan de maatregelen houden missen de sociale contacten en zijn somberder dan ooit. Overigens zijn zij niet de enigen, ook ik ben somber gesteld en zie het leven bij tijd en wijle even niet meer zitten. Een ogenschijnlijk tergend langzaam vaccinatieprogramma en een omgekeerd evenredig oprukkende Britse variant doen de spreekwoordelijke stip achter de horizon verdwijnen. Is er dan nog enig licht aan het einde van de tunnel? Waar is het perspectief op betere tijden?

Steeds luider klinkt de vraag of we niet andere afwegingen moeten maken.

Laten we dat scenario nu eens uitwerken. We stellen een limiet aan het aantal IC-bedden voor COVID-patiënten. Ook komt er een duidelijke richtlijn voor wie wel en wie niet toegang tot zo’n bed krijgt. Uitgangspunt hierbij is de overlevingskans van de patiënt. Op deze manier kan de ‘reguliere’ zorg doorgaan en kunnen we veel van de beperkende maatregelen opheffen. Het leven kan weer verder gaan voor hen die niet door het virus worden geveld.

Het lijkt zo logisch, dat zelfs intelligente mensen hiervoor pleiten. Maar wat zijn de bezwaren?

  1. Wat doen we als we de limiet bereiken? Hoe moet het dan met ‘gezonde’ mensen die daarna COVID krijgen en onverhoopt een IC bed nodig hebben? Omdat we de maatregelen versoepelen zal dit aantal immers stijgen. Al snel zitten we dan met dezelfde discussie over het aantal beschikbare IC-bedden en de last die dit op de ‘reguliere’ zorg legt.
  2. Wat doen we wanneer mensen die een reguliere behandeling ondergaan COVID krijgen? Dit zijn toch mensen die onderliggend lijden hebben. Hebben zij dan nog recht op een IC bed? Daarnaast vormen zij een besmettingsgevaar en moeten afgezonderd worden. De druk op de COVID afdeling zal daardoor toenemen. Ook dit leidt tot een ongewenste en onzinnige discussie.
  3. Door de versoepelingen zullen er meer ‘gezonde’ mensen COVID krijgen die weliswaar geen IC-bed maar toch wel een ziekenhuisbed nodig hebben. De Britse variant in aankomst zou wel eens kunnen leiden tot een bottleneck aldaar. Waarbij ik maar wil zeggen dat we geen stap verder zijn gekomen.

Het is vermakelijk om al die goed bedoelde ballonnetjes over versoepeling te horen, maar stuk voor stuk zijn ze door te prikken. Het enige resultaat dat ze hebben is dat het vertrouwen in de maatregelen en hen die ze bedenken en uitvoeren achteruitgaat. Met alle desastreuse gevolgen van dien.

Wat is dan het perspectief? Dat weet ik eigenlijk niet goed. Het is gewoon een kl*te tijd. ‘Deal with it’ zou ik willen zeggen. Wat ik wel weet, is dat je het perspectief niet zult vinden in het oude normaal! Als straks de verkiezingen achter de rug zijn en een nieuw kabinet het roer overneemt, dan pas wordt de appel zuur. De steunpakketten zullen verminderen en bedrijven zullen omvallen. Als vorig jaar een slechte droom was, de komende jaren zouden zich zomaar tot een of meerdere nachtmerries kunnen ontwikkelen. De geschiedenis leert ons dat dit bij een pandemie meestal het geval is. Leer van de geschiedenis!

Maar niet voor jou als individu, wanneer je nu de situatie neemt voor wat hij is. Als je de mentale kracht op kunt brengen om dit te zien als het begin van je nieuwe leven. Vergelijkbaar met toen je van school kwam en de wereld nog voor je open lag. Dat moment van eindeloze mogelijkheden voor het oprapen. Die liggen er nog steeds. Wat geweest is, is geweest. Je bent nu volwassen. Gedraag je daar dan naar en stop met klagen. Sluit je café, stop je evenement, cancel je dromen en ontwikkel nieuwe. Accepteer wat is en zet een moedige stap voorwaarts. Dat is het enige perspectief dat je hebt en neem van mij aan, dat voelt goed!