Hoe gaan we #projectmanagement van de ondergang redden – deel 3: Visie

Het is vijf voor twaalf en projectmanagement wordt met de ondergang bedreigd. Dit is de derde blog die ik hierover schrijf en ik fantaseer hoe we dit vak van de afgrond kunnen redden. Ik raad je aan om de vorige twee eerst te lezen.

Wat zou het mooi zijn als er uit de projectmanagementverenigingen, PMI, BPUG en IPMA zes mensen zouden opstaan om een leidende coalitie te vormen. Mensen met een dienende respectvolle geest die in kring gaan zitten waar niemand boven de ander staat, waarin om beurt het leiderschap genomen wordt. Zes onbekende leden die geen bestuurlijke belangen hebben. Een cirkel waarin die zes zichzelf zonder eigen agenda kunnen uiten. Wat zou dat bijzonder zijn.

Er is een visie van grootsheid voor de projectmanagementgemeenschap nodig

Deze zes mensen gaan samendenken en hun gedachten versmelten, paradigma’tain’tverleggen, de toekomst van projectmanagement scheppen. Een andere vorm van leidinggeven, een die aanwezig is en midden in het collectieve bewustzijn van de gemeenschap de richting peilt de we opdrijven. Het resultaat daarvan moet een visie zijn, niet een agenda van de voorzitter, maar een visie van de gemeenschap. We leven in een tijd dat we het leiderschap gaan omdraaien. Niet meer van boven naar beneden, maar een van onder op. Daarom moeten het ook onbekende mensen zijn. We moeten ze vragen, de leiders die we nodig hebben die bieden zich niet aan.

Mag ik dromen over hoe zo’twerevisie eruit zou zien?

Projectmanagement wordt dan een manier van organiseren zonder de pretentie van best-practice, maar agnostisch van aard. Net als Socrates die beweerde dat hij geen kennis bezat. Het is een keuze om niet zeker te weten, maar om te onderzoeken, te verkennen, te reflecteren, om te leren en daar nooit meer mee te stoppen. De mensen, dat zijn liefdevolle mensen die vertrouwen geven in plaats van dat je dat eerst moet verdienen. Mensen van ja … en, en niet van ja … maar. Tegelijkertijd zijn ze zeer gefocust op een resultaat dat waardevol voor anderen is. Het zijn mensen met een hoge ethische standaard die geen gedragscodes nodig hebben. Die elkaar aanspreken op de effecten van hun gedrag op elkaar.

Zo maar een schot voor de boeg. In dit visievormende proces, nemen zij de gemeenschap mee. Ik zie een open WIKI waarin iedereen kan meeschrijven. Als van de 2500 leden er 500 actief aan deelnemen dan moet je eens zien wat er gebeurt. Wat zou dat mooi zijn, dat zou nog eens een fantasie zijn als dat eens uitkwam. Toen ik begon met deze blogreeks wist ik niet dat ik daar zo enthoussiast over zou worden als dat ik nu ben.

Hoe gaan we #projectmanagement van de ondergang redden – deel 2: Leiderschap

Ben je projectmanager en denk je dat je door de projectificering van de samenleving nog nodig bent? Ik raad je aan om de vorige blog in deze reeks te lezen, want het is vijf voor twaalf. Denk je werkelijk dat er nog veel projectmanagers nodig zijn in de IT als de Lean/Agile wind door de organisaties waait, of wanneer zelfsturing uiteindelijk wel blijkt te werken. Vergeet het maar, meer dan ooit is er leiderschap nodig om de leden van de projectmanagementgemeenschap te beschermen.

De projectmanagementgemeenschap moeteen sterke leidende coalitie samenstellen

Ik wil dit zo positief mogelijk aanpakken. Maar ik moet eerlijk bekennen dat ik enige skepsis heb. Want projectmanagers zijn van huis uit risicobeheersende wezens. Wat nu nodig is, is een leiderschap dat risico’tain’tgaat nemen om kansen te benutten en bedreigingen af te wenden. Wat voor leiders hebben we nodig? Leiders met een duidelijke agenda die ontdaan is van eigen belang. Dat eigen belang zou kunnen zijn, opdrachten uit je netwerk halen, de door de vereniging vergoede reisjes naar verre landen of de vergoeding voor allerlei andere activiteiten. Dat mag niet de reden zijn, zodra werken in de vereniging je brood wordt, dan denk ik niet dat je de leider bent die ik wil volgen.

Dat eigen belang kan ook psychologisch zijn, je behoefte aan invloed en macht. Dat is niet meer van deze tijd. De Lean/Agile/Zelfsturing beweging wil niet meer gemanaged worden, wil niet meer gemanipuleerd worden. Dat is voorbij, wij willen plezier, verdieping en contact met elkaar. De leidende coalitie moet een voorbeeldfunctie hebben. In hen moeten we een model om na te volgen zien. Geen betere projecten voor een betere wereld, maar betere mensen die samen een betere wereld gaan maken. Gepassioneerde mensen die nieuwsgierig zijn naar anderen, maar ook respectvol. Toen ik onlangs op een projectmanagement bijeenkomst was, kwam iemand met enige invloed in de gemeenschap naast mij lopen, sloeg zijn arm om mij heen en zei: “Hoe gaat het met deze slechterik?“. Ik had net een leuke lezing gegeven maar ik kan je vertellen dat mijn stemming hierna aardig verziekt was.  Dat is niet het leiderschap dat ik achterna ga. Het is het leiderschap dat projectmanagement de afgrond aan het duwen is. Het doet er even niet toe welke vereniging het was, ik ben lid van PMI, IPMA en de BPUG.

Sorry ik zou positief zijn, maar ik moest dit om therapeutische redenen van me afschrijven en daar was nu de gelegenheid toe.

Wat nu nodig is zijn uitgestrekte armen en een open geest. Als de drie genoemde verenigingen nu eens een enquête onder hun leden uit zouden zetten, ik denk dat je zo’twere2500 mensen bereikt, en daar vragen hoe deze leden de toekomst zien en welke vorm van leiderschap men zoekt. Wanneer nu eens uit elk van de verenigingen twee mensen naar voren komen, niet de bestaande besturen want die hebben zich gecommitteerd aan hun vereniging, maar mensen die we nog niet gehoord hebben, mensen die paradigma’tain’tkunnen en durven te doorbreken. Als die mensen nu eens in een kring gaan zitten met de toekomst in het midden, als die nu eens aan de slag gaan. Wat zou daar niet voor een mooie visie uit kunnen ontstaan.

Hoe gaan we #projectmanagement van de ondergang redden – deel 1: Urgentie

Ik weet niet of je het je bewust bent maar projectmanagement staat onder druk en de gemeenschap heeft dat niet goed in de gaten. Hoewel zij roffelt op de trom van de projectificatie van de samenleving beseft zij niet dat wanneer zij niet meebeweegt met de ontwikkelingen van deze tijd zij haar langste tijd gehad heeft. Andere vakgebieden staan op het punt de traditionele projectmanager uit het zadel te stoten. Programmamanagers, productowners, scrummasters, projectondersteuners staan klaar om het stokje over te nemen. Dat dit niet ineens gaat is duidelijk maar als er niets gebeurt dan heeft projectmanagement zijn langste tijd gehad.

Kweek een gevoel voor urgentie

Is het eerste stadium van elke transformatie volgens John P. Kotter, een constatering die ik volledig ondersteun. Toen ik me bewust werd van de verandering die door Lean/Agile is ingezet, leidde dit tot een existentiële crisis. Daarom de voor projectmanagers verontrustende inleiding tot deze blog! Ik wil je wakker schudden en zeggen dat het vijf voor twaalf is. Elke verandering gaat gepaard met twee angsten, de angst om de transitie niet te overleven en de angst dat je niet in staat bent om de benodigde vaardigheden aan te leren. Ik ben bang dat veel leidende personen in de projectmanagementgemeenschap de ernst van de situatie nog niet inzien. Je ziet dit terug in het marchanderen met hybride vormen van agile projectmanagement en in het debunken van de agile manier van werken. Er zijn nog wat wanhopige pogingen om PRINCE2 te upgraden en agile daarin op te nemen, ook is er een heuse projectmanagementmethode door de EU bedacht en natuurlijk zijn er ISO standaarden voor programma- en portfoliomanagement. Laat ik de urgentie nog maar even wat opvoeren door te zeggen dat dit naar alle waarschijnlijkheid zinloze acties zijn.

Wie lopen er de grootste kans om overbodig te worden? Dit heeft allemaal te maken met hoe jij jezelf ziet. In welke mate is ‘projectmanager’ een onderdeel van je identiteit? Hoe bepaalt dit het zelfbeeld dat je in de loop van de jaren hebt opgebouwd? Hoe meer je daarin hebt geïnvesteerd en mee identificeert hoe riskanter het wordt. Het probleem van sterke eigenbeelden is, is dat je een heleboel veranderingen om je heen niet meer ziet. Je denkt dat dit voor eeuwig, of in ieder geval tot je pensioen zal duren. Vergeet het maar, ik ben trainer van beroep, maar ik weet dat door de Lean/Agile ontwikkeling deze rol grotendeels gaat verdwijnen omdat organisaties eindelijk lerende organisaties worden. Daarom noem ik mezelf geen trainer meer maar ‘kennisalchemist’ en ‘paradigmabreker’, twee rollen waarvan ik zeker ben dat ik daardoor waardevol voor anderen kan zijn en blijven. Het zijn ook rollen die veel dichter bij mijn identiteit liggen dan die van eens ‘projectmanagers’ en nu ‘trainer’.

Vanuit dit besef van urgentie dat ik probeer aan te kweken ga ik nog zeven vervolgblogs schrijven aan de hand van de acht stadia van veranderen die door John P. Kotter zijn beschreven. Dus na het kweken van urgentie, ga ik nadenken over hoe er binnen de projectgemeenschap een krachtige invloedrijke leidende coalitie geformeerd kan worden die projectmanagement van de ondergang gaat redden. Die coalitie zal een visie ontwikkelen deze communiceren en anderen in staat stellen ernaar te handelen. De coalitie zorgt voor korte termijn successen, consolideert daarop door nieuwe veranderingen te initiëren waardoor deze uiteindelijk worden geïnstitutionaliseerd.