Agile is een aspect van een veel groter fenomeen

De mensheid in haar huidige samenstelling is het gevolg van vele jaren evolutie, zowel fysiek als geestelijk. Bestudeer de geschiedenis van het menselijk vernuft en je zult er versteld van staan dat we op dit punt zijn aangekomen. Aanvankelijk ging het langzaam, heel langzaam, maar met het toenemen van de wereldbevolking en de beschikbare communicatiemiddelen gaan ideeen sneller dan ooit te voren. Hoewel we bij innovatie meestal kijken naar technologie, ben ik meer onder de indruk van de grote filosofische revoluties en in welke mate deze zich later omzetten in de wijze waarop we met elkaar omgaan. Wie de filosofie bestudeert ziet dat de denkers de doeners vaak ver vooruit zijn.

In de vijftiger jaren van de vorige eeuw heeft het postmodernisme een revolutie in ons denken teweeg gebracht waarvan we nu heel voorzichtig de eerste verschijnselen in onze organisaties zien terugkomen. Voor mij is een van de voornaamste bijdragen die deze filosofische stroming aan ons denken heeft gebracht dat waarheid afhankelijk van de situatie is, dat we deze steeds weer opnieuw moeten vinden. Dit is een moeilijke, verontrustende maar ook een bevrijdende gedachte. Er is geen allesomvattend verhaal dat de orde der dingen regelt, er is geen geschiedenis met een doel. Er is alleen een ontwikkeling die ergens naartoe stroomt en we moeten nog maar zien waar dat naartoe gaat.

Omdat de meeste managers, managementconsultants en trainers weinig filosofie lezen, duurt het over het algemeen enige tijd wanneer dit aanslaat. Maar het postmodernisme heeft ons gebracht tot het punt waarop we zo langzamerhand er achter komen dat er niet zoiets is als een waarheid. Hooguit een eigen individuele of die van de groep waartoe we behoren. De schurende culturen in wijken met meerdere nationaliteiten zijn een voorbeeld van het onderhandelingsproces dat we voeren over een nieuwe waarheid. Met de overtuiging dat er geen waarheid en ook geen best-practice is, is ook het traditionele respect voor de Macht (en de manager) weggevallen. Het is in dit licht dat we de roep om zelfsturing moeten zien.

Wij, de mensen op de werkvloer, die feitelijk waarde leveren voor onze klanten, willen niet langer meer gestuurd worden door managers, door verstikkende protocollen die vertellen hoe we ons werk moeten doen terwijl we dat zelf het beste weten. De constatering van dat er geen waarheid is en dat we die steeds moeten herontdekken is een van de essentiele kenmerken van ware agility (of wendbaarheid). Je kunt pas leren als je niet vast zit in aannames uit een verleden. Agility en zelfsturing zijn ontstaan uit het postmodernisme een van de ontwikkelingen die over de hele wereld gaan. Het is een onontkoombaar fenomeen, het maakt mij hoopvol, zeer hoopvol voor de toekomst van onze organisaties, zeer hoopvol voor iedereen die daar werkt.