Kinderen zijn dom en veel volwassenen blijven hun leven lang een kind

Ik heb zes lieve kleinkinderen waar ik veel plezier van heb. Het is het mooiste wat me ooit is overkomen. Als opa heb ik veel meer tijd dan ik ooit als vader had om de kinderen te observeren in hun spel. Tenminste, is het eigenlijk wel een spel?

Onlangs logeerden de twee jongsten bij ons en moest ik doen alsof ik koffie dronk uit een kopje van het speelgoedkeukentje. Ineens zag ik het van een andere kant, kinderen zijn helemaal niet aan het spelen, ze zijn volwassenen aan het na-apen. Ik kan dat bewijzen, want als opa doe ik altijd (volgens oma dan) onverantwoorde dingen. Zo gooi ik wel eens dingen door de kamer, de kleintjes vinden dat leuk en gaan mij dan enthousiast nadoen. Nogal dom want ik kan mikken, zij niet;-). Ik ben dus tot de conclusie gekomen dat kinderen helemaal niet spelen maar gewoon grote mensen nadoen.

In tegenstelling tot wat je vaak hoort zijn kinderen helemaal niet creatief, ook hebben ze geen rijke fantasie, ze praten enkel over dingen waar ze geen verstand van hebben. Soms zijn ze dan grappig of brengen ons op andere ideeën, maar dat is niet meer dan toeval.

Wanneer de kinderen groter worden, van tiener naar adolescent en uiteindelijk volwassen, dan zou je mogen verwachten dat ze zelfstandig gaan denken en de domheid van een kind ontgroeien. Maar nee hoor, het overgrote deel gaat door anderen te na-apen en daardoor blijven ze de rest van hun hele leven een kind in een volwassen lijf.

Tot overmaat van ramp zijn er dan ook nog coaches en trainers die zeggen dat we meer moeten spelen (let op na-apen) als een kind. Zo heb je bijvoorbeeld het veel gena-aapte citaat van Pippi Langkous: “Ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het wel kan.” Ik had een vriend die bij de Eerste Hulp werkte en een kind dat uit de dakgoot was gevallen moest oplappen. Met een gezicht vol pijn huilde ze:“Maar Pippi kon het wel.” Kinderen zijn dom en weten niet precies wat ze doen als ze anderen na-apen. Ze zijn dom maar niet verantwoordelijk daar hebben ze ouders voor.

Volwassenen die zo nodig moeten spelen (na-apen), die in allemaal onzinnige trainingen dingen doen die een verstandig mens zou nalaten. Verwoede pogingen om de ene hersenhelft te laten domineren, wat een onvoorstelbare onzin. Je hebt beide helften nodig het leven is te complex om het met de helft te doen. Gebruik de kritische vermogens niet weg, maar durf je eigen weg te kiezen en stop met het spel waarin je anderen imiteert.

#Agile heeft natuurlijk helemaal niets met agile te maken

Een groep van ervaren projectmanagers zit bij elkaar en krijgt een uitleg over Agile. De groep is divers, de een doet ICT, de ander R&D, een paar zetten fabrieken neer, brown en green fields door elkaar. Ze luisteren aandachtig, zijn niet anti, zien het ook niet als een bedreiging en al helemaal niet onder de indruk.

Wat blijkt en dat is interessant, als zij de ruimte konden maken voor het vele overleg dat binnen Agile werken in de aanpak is verwerkt, als zij een dedicated team hadden gehad in plaats van medewerkers die die over vijf projecten werden uitgesmeerd, als zij niet verantwoordelijk waren voor een foute matrix, dan hadden zij het ook vele malen beter gedaan.

Terwijl ik naar hun argumenten luister, realiseer ik dat dit waar is. Die keren dat Agile echt werkt, heeft veel meer te maken met de randvoorwaarden die worden vervult dan dat het een aanpak zoals Scrum is, of dat we de waterval hebben gedempt. Ook als de directeuren van de organisatie een Agile Mindset hadden gehad en dienend leiderschap hadden getoond. Dan waren de meeste watervalprojecten succesvoller dan nu.

Wat blijkt? Dat Agile nu een argument geworden is om organisaties te veranderen. Niet Agile, maar een andere vorm van organisatie voeren de werkende factor is van wat we beogen te bereiken wanneer we een agile transitie ondergaan. Een andere cultuur dat is de werkende factor die het succes van Agile werken waarborgt, en niet agile raamwerken of certificaatjes.

Betekent dit nu dat we weer terug naar de waterval moeten gaan? Dat we de klassieke manier moeten omarmen? Nee, natuurlijk niet, niet terug maar vooruit en verder. Maar enige bescheidenheid zou de agile gemeenschap niet misstaan. Het kloppen op hun superieure borsten moet verstommen. Want bescheidenheid is ook een eigenschap van dienende leiders.

Wie #agile wil blijven die leest

Wanneer je hersenen de beelden die op je netvlies vallen verwerken, vindt er een ingewikkeld proces plaats dat meer in een boek over het menselijk lichaam hoort dan in een korte blog over agile. In dat proces is er een moment dat je geheugen een belangrijke rol speelt. Het is namelijk niet goed mogelijk om iets te herkennen als je niet eerder hebt gezien. Wandel met een vogelaar in het bos en z/hij ziet oneindig veel meer vogels dan jou en mij. Dat komt omdat de vogelaar weet wat z/hij ziet. Zien is herkennen! Dit is hoe het menselijke brein werkt en dat heeft nogal wat gevolgen voor ons adaptieve vermogen. Je kunt alleen reageren op iets dat je herkend.

Wanneer de noodzaak bestaat om je aan te passen, dan zal je dat in de meeste situaties niet direct opmerken. Vaak moeten er meerdere signalen je hersenen binnendringen voor dat het muntje valt. Niet zelden is dat dan te laat. Daarom zeggen we ook dat je veel van je fouten kunt leren, fail-fast-learn-fast is onze lijfspreuk. Maar wat nu als er een manier is de noodzaak eerder te ontdekken, wat nu als we onze hersenen kunnen uitrusten met voldoende informatie om eerder te herkennen dat we ons moeten aanpassen? Dat zou mooi zijn. Wel ik heb goed nieuws voor je, dat kan. De klassieke oplossing was uitgebreide risicoanalyses en scenarioplanning en hoewel daar niets mis mee is, is dat niet waar ik op doel.

Als de noodzaak tot aanpassing afhankelijk van het herkennen van signalen is, dan is lezen de meest voor de hand liggende oefening om de hersenen te trainen. Ik lees alles wat los en wat vast zit, een dag niet gelezen is voor mij een dag niet geleefd. Ik lees geschiedenis, filosofie, verhalen op Blendle, globalisering, technologische trends, case studies, daarnaast luister ik naar de ervaring van anderen en sta toe dat zij mijn hersenen veranderen. Ik noem dat kennisalchemie, van lood intellectueel goud maken.

Dus wil je agile worden of blijven dan zou ik zeker als een bezetene gaan lezen en je hersenen vullen opdat zij vreemde situaties op tijd herkennen. Wie leest blijft Agile.