Agile met een grote A is een allesomvattend filosoferen over organiseren dat uitgaat van het beste dat we hebben en dat empirisch toetst.

Toen ik met deze reeks blogs ter voorbereiding van de workshop die ik op 1 november op het jaarcongres van IPMA geef, wist ik ook niet helemaal zeker waar deze oefening mij zou brengen. Voor mij is bloggen altijd het maken van een foto hoe ik op een bepaald moment denk. Omdat ik mijn opinies zo wendbaar mogelijk wil houden, is het dus heel goed mogelijk dat deze in de loop der tijd veranderen. Wat heeft mijn zoektocht opgeleverd? In ieder geval de omschrijving van Agile met een grote A waarmee ik begonnen ben. Dit brengt me bij de missie die ik ervaar in het samenbrengen van een groep mensen die ‘allesomvattend’ willen filosoferen over Agile met een grote A.

Immers wat Agile is, wordt niet gevonden maar uitgevonden en misschien nu wel heruitgevonden! Brancheoverstijgend en raamwerkonafhankelijk. Ik heb besloten niets te weten en alles te leren. Een open houding die elke Agile Leider zou moeten hebben. Ik vind dat elke organisatie een groep vrije agile denkers bijeen zou moeten brengen die nadenken over hoe Agile er in hun organisatie organisatie uit zou moeten zien. Agile dus als filosofie, als mindset.

De vraag is waar filosoferen we dan over? Het antwoord daarop is simpel: over het beste dat we hebben. Filosofen putten uit zowel gemeenschappelijke ervaring als uit de op schrift gestelde ervaring. Waarbij ik dan bedoel theorie met een wetenschappelijke basis. Geen blind geloof, maar dingen waarbij we voldoende vertrouwen hebben dat het werkt. Die theorie vertalen we naar de concrete praktijk van vandaag. Maar die gaan we dan wel op een empirische manier toetsen. We nemen immers niets voor vanzelfsprekend aan.

Dat zou kunnen betekenen dat je soms hele sterke agile overtuigingen overboord moet zetten! Het klinkt nu een beetje als vloeken in de kerk, maar ben je wendbaar of niet. Bijvoorbeeld als om de een of andere organisatorsche reden een ‘dedicated’ team niet mogelijk is en mensen zijn bijvoorbeeld maar 3 dagen per week beschikbaar, dan ga je eerst testen of dit werkt. Misschien kan er omheen organiseren, misschien ook niet. Je zou bijvoorbeeld kunnen zeggen, het team komt samen op maandag, dinsdag en woensdag en daarna zijn de medewerkers vrij om te werken aan andere dingen. Je doet dan de voorspelling dat dit ook een verbetering oplevert en dat je dat binnen vier sprints overtuigend kunt aantonen. Lukt dat, dan krijg je je het misschien wel voor elkaar om een ‘dedicated’ team voor de volgende sprints te krijgen.

De groep denkers in een organisatie onderzoekt met de logica van deze alternatieven die men daarna in de praktijk toetst. Op die manier leren we stapsgewijs.

Nog twee dagen voordat ik de workshop Agile met een grote A tijdens het jaarcongres van IPMA faciliteer. Tijdens de voorbereiding en het schrijven van deze blogs besef ik heel goed dat Agile met een grote A ook niets meer is dan een hypothese. Het feit dat ik het benoem, wil nog niet zeggen dat het ook bestaat. Ook het feit dat ik stel dat het een allesomvattende niet op schrift te stellen filosofie over organiseren is, maakt het iets dat onmogelijk te toetsen is.

Na het schrijven van deze reeks kom ik tot de conclusie dat mijn definitie van Agile met een grote A hierdoor niet helemaal correct is. Ik zal hem herformuleren:

Het is een allesomvattend filosoferen over organiseren, die steeds het beste wat we hebben als uitgangspunt neemt en empirisch toetst in welke mate het voldoet aan de behoefte van het moment.

Agile met een grote A is niet een entiteit op zichzelf, maar iets dat we doen in een grote groep mensen die nadenken over hoe wij op dit moment in de tijd het beste kunnen organiseren. Het is een vorm van organiseren: denken, doen, toetsen en door blijven denken.

Ik zoek 150 mensen om dit allesomvattende filosoferen mee te beginnen. Het denkproces dat deze filosofen op gang brengen gaat hun organisaties ingrijpend veranderen. Want hun filosoferen blijft niet beperkt tot het Vrije Agile Denkers Netwerk! Integendeel zij zetten het denken voort in hun afzonderlijke organisaties, zodat ook de laatste schakel, het empirisch toetsen, in de praktijk wordt gebracht.

Ik zou het geweldig vinden wanneer jij daaraan mee wil doen. Ik hoop dat ik je zien op 1 november om 11:30 tijdens het jaarcongres van IPMA.

Een van de grootste hindernissen voor Agile met een grote A zijn de beklemmende paradigma’s waar mensen in vastzitten. Zo kan waterval beklemmend zijn, maar anti-waterval evenzo. Een uitspraak van een van de Vrije Agile Denkers onlangs: Als je met waterval wendbaar bent dan ben je ook Agile, laat de open geest zien die we nodig hebben.

We zoeken naar een allesomvattende niet op schrift te stellen filosofie over organiseren, die steeds het beste wat we hebben als uitgangspunt neemt en empirisch toetst in welke mate dit voldoet aan de behoefte van het moment. Dat kan alleen wanneer je openstaat om elke gedachte te onderzoeken en niets uit te sluiten. Dit is ook de reden waarom ik het steeds heb over VRIJE Agile Denkers. Zonder een mindset die Agile is, ontwikkelen we geen echte Agile Mindset. Agile is per definitie niet dogmatisch, maar een werkwijze die geworteld is in de behoeften van het moment.

De filosoof Richard Rorty schrijft dat ‘de waarheid niet gevonden maar uitgevonden wordt’ en die uitvinding is dus steeds weer opnieuw afhankelijk van de ontwikkelingen. In die zin ben ik het eens met wat sommigen agilisten zeggen dat ‘Agile een vorm van Zijn’ is, hoe wollig dit misschien ook klinkt. Maar niet op een sektarische en fundamentalistische manier, het is zeer pragmatisch, alleen dat wat aanwijsbaar werkt gebruiken we.

Het steeds weer opnieuw uitvinden van wat we onder Agile verstaan, zorgt ervoor dat we bereid zijn om onze denkwijzen te veranderen. Dat maakt een organisatie wendbaar en brengt een mensenmenigte op de been die zelf de beste weg voor het bedrijf vindt. Het zou ons eindelijk kunnen bevrijden van de ene na de andere hype in het reorganiseren. Ik vind dat dit hoognodig is, want veel organisaties gaan zogenaamd Agile werken omdat iedereen zegt dat te doen. Het zou mij niet verbazen als ze daar over een aantal jaren weer van terugkomen.

Agile werkt alleen wanneer het met een grote A is.