Wie wil er eigenlijk nog #agilecoach worden?

Mijn LinkedIn time line

Als ik de agile coaches in mijn Twitter en LinkedIn tijdlijnen moet geloven zijn er veel mensen die zich agile coach noemen maar dat in feite niet zijn. Zij zijn onervaren en daarom onbekwaam in het begeleiden bij een agile transformatie. Stel nu dat je een geïnteresseerde manager bent die denkt dat je organisatie baat heeft bij agile, wat doe je dan? Ik vind het maar verwarrend wanneer een agile coach indirect afgeeft op zijn collega, zelfs een beetje triest en laag bij de grond als je er wat langer over nadenkt.

Wat ik niet begrijp is dat zij de in hun ogen onervaren (en incompetente) agile coaches niet eens advies geven hoe zij dan wel hun eerste prille stappen in het agile coachen kunnen zetten. Dat ga ik doen, dit is een blog voor iedereen die agile coach wil worden. Het eerste wat ik je mee wil geven is dat je niet echt ervaring als agile coach hoeft te hebben om er mee te beginnen. De reden is eigenlijk heel logisch. Voordat je ergens ervaring in krijgt moet je beginnen. Op het moment dat je moet beginnen heb je nog geen ervaring. Daarom is de bewering dat je alleen agile coach moet worden als je ervaring hebt een onlogische, iemand die ervaren is ooit begonnen zonder ervaring.

Wat dan wel?

Stap 1

De eerste stap is altijd zelfkennis van je eigen onvermogen. Wanneer je begint, zorg er dan voor dat je niet een klus aanneemt die te groot voor je is. Wees eerlijk tegen je opdrachtgever en maak duidelijk dat ‘agile werken’ een leerproces voor alle betrokkenen – dus ook voor jou – is. Op die manier stel je de verwachtingen bij. Hieraan verbonden is de leerfilosofie die je hanteert. Zelf ben ik geen voorstander van ‘alles in eens’, die velen propageren. Ik denk dat agile geen quick-fix is. Veel organisaties die de big-bang aanpak hebben gekozen worstelen er jaren later nog steeds mee. Naar alle waarschijnlijkheid waren ze met een voorzichtiger aanpak veel verder gekomen.

Stap 2

De tweede stap is het toepassen van Ockhams Scheermes, het principe dat we alleen dat doen wat logisch is en werkt. Niet meer en minder. Is het logisch om iedereen een andere titel te geven? Zomaar een kritische vraag. Iets werkt wanneer de klant er op zit te wachten. Of je het nu team, squad of afdeling noemt, wat maakt een naam uit? Een ‘feature’ team is iets waar de klant direct iets aan heeft, veel meer dan aan een ‘component’ team. Het bijna religieuze dogmatisme van veel agile coaches doet meer veranderen dan strikt noodzakelijk. Ga op zoek naar ‘minimum viable agility’ om maar eens een nieuwe kreet te noemen. Dus het voorkomen van ‘agile waste’.

Stap 3

De derde stap is kennis, veel (theoretische) kennis opbouwen. Niet iedereen zal het hierover eens zijn. Maar als de mindset het belangrijkste ding is voor elke agilist, dan betekent dit dat je je hersenen moet laten beïnvloeden door anderen, een boek, blog, of presentatie, en dat dan uitproberen. Dat is de beste manier om de patronen in je hersenen te veranderen. Agile begint ten eerste in je gedachten en niet in de praktijk! Denk daar maar eens over na. Pas als je alles weet, weet je wat je kunt vergeten. Alles weten gaat niet lukken, maar de weg daar naar toe verandert wel de manier waarop je tegen organiseren aan gaat kijken.

De laatste stap

Een laatste stap die ik wil noemen, is, geef niet af op je collega agile coaches in de hoop jezelf als expert en meer ervaren te profileren. Dat is een heilloze weg en zal de aanvaarding van agile werken eerder vertragen dan bespoedigen.

#Agility begint bij #zelfkennnis

#Agility begin bij zelfkennis

Zelfkennis essentieel

Wanneer we kijken naar alle competentie elementen die een agile leider moet bezitten dan is zelfkennis een van de belangrijkste. Zonder zelfkennis geen agility. Voordat ik dieper op zelfkennis in ga wil ik eerst agility toelichten, want dit relatief nieuwe woord heeft zijn weg nog niet gevonden naar de verklarende woordenboeken. Uit het woord zelf is ook niet af te leiden wat het betekent, dus moeten we kijken naar hoe mensen het gebruiken.

Wanneer bent je agile?

Een organisatie is agile wanneer het snel kan reageren op veranderingen in de omgeving en wel op zodanige manier dat het waarde kan blijven leveren voor degenen die deze waarde nodig hebben. Wie dat zijn, is meestal een keuze van de betreffende organisatie. Dus agile ben je wanneer je blijvend waarde kunt leveren aan mensen die jij gekozen hebt, omdat deze op de een of andere manier belangrijk voor je zijn.

Ik denk dat als een organisatie agile wil zijn haar medewerkers dat ook moeten zijn. Je bent dus agile wanneer je blijvend van waarde bent voor de mensen die je belangrijk vindt. Liever gebruik ik een Nederlands woord voor agile en mijn voorkeur gaat uit naar wendbaar. Je bent wendbaar wanneer je van waarde blijft voor de mensen die jij belangrijk vindt.

Agile, hoe word je en hoe blijf je het?

In het begin heb ik al gezegd dat zelfkennis een belangrijke eigenschap voor de agile leider is, overigens is dat het eigenlijk voor iedereen. De vorm van zelfkennis waar ik het nu over heb is het onderkennen of je wel/niet van waarde bent voor een ander. Dit is een heftige confrontatie, want we zijn vaak zo met onszelf ingenomen dat we niet eens weten of mensen wel op de tentoonspreiding van ons ego zitten te wachten. Ik kwam eens een agile coach tegen die vaak zei dat hij meer recht van spreken had dan ik omdat hij meer ervaring had. Wel je kunt je voorstellen dat ik hem snel uit mijn lijst belangrijke mensen heb geschrapt. Ik had geen behoefte meer om voor hem van waarde te zijn.

Naarmate we onszelf ontwikkelen bouwen we een zelfbeeld op. De goede eigenschappen gaan naar de voorgrond van ons bewustzijn en de zwakke punten naar de achtergrond. Dit is essentieel voor het ontwikkelen van een gezonde geest. Wanneer het omgekeerd zou zijn dan denk je te min over jezelf en ontbreekt het vaak aan het nodige zelfvertrouwen. Dit is iets wat ik niemand toewens omdat dat vaak gepaard gaat met groot psychisch lijden. De mensen die voldoende zelfvertrouwen hebben zijn vaak ook succesvoller of ervaren hun succes veel fijner.

Het probleem met succesvolle mensen

Doordat ze succesvoller zijn maken ze een fundamentele redeneerfout. Ze denken dat dit te maken heeft met hun eigen vaardigheden. Voor een klein deel is dat zo, maar voor het overgrote deel is het puur geluk wanneer je succesvol bent. Iemand daarop aanspreken is moeilijk omdat feedback over de zwakke punten hun zorgvuldig opgebouwde zelfbeeld ineen doet storten. Toen ik de, eerder genoemde, agile coach terugkoppeling gaf op zijn gedrag, ging hij volledig door het lint. Interessant was het om te zien hoe hij bij mij van zijn voetstuk viel en niet echt meer van waarde voor mij was. Jammer voor hem want ik had wel meer levenservaring en hij had, net als ik van hem, veel kunnen leren.

Agile word je door jezelf te kennen, met name wanneer de belangrijke anderen ineens iets anders van je nodig hebben, begrijp je dan snel genoeg dat jij moet veranderen? Als je dan kunt veranderen is dat een voorbeeld zelfmanagement! Zelfkennis zonder zelfmanagement is van weinig waarde.

Zelfkennis alleen van waarde als deze op een ander is gericht

Dit brengt me op een ander punt, namelijk dat zelfkennis bij agile werk altijd in relatie tot een ander staat. Als je in een waardegedreven groep mensen (ook wel een zelfsturend team genoemd) samenwerkt dan kunnen jullie alleen gezamenlijk agile zijn wanneer de individuen dat ook zijn. Je moet zogezegd op elkaar kunnen bouwen. Dat is de reden waarom we op zoek zijn naar de ‘T-shaped’ specialist. Omdat wanneer je veel specialismen hebt je bijna overal wel inzetbaar bent.

Zelfkennis betekent daarom dat je je plek in het team weet, dat je bij alles wat je doet je nadenkt welke gevolgen dat heeft voor een ander teamlid en uiteindelijke voor de klant. Zowel in de specialistische als in de sociale vaardigheden! In het team zoek jij zelf naar je plaats, je vult de gaten die anderen laten liggen.

Het nieuwe #zelfsturen

Waarde gedreven samenwerkende mensen als de nieuwe zelfsturing

In mijn vorig blog ben ik tot de conclusie gekomen dat zowel zelfsturende als zelforganiserende teams onlogische begrippen zijn. Ik stel daarom voor dit begrip te vervangen door waarde gedreven samenwerkende mensen. We moeten nu een aantal vragen beantwoorden:.

1) Wat is waarde gedreven?
2) Wat is samenwerken?
3) Hoe motiveren we mensen tot beiden?
4) Wat betekent agile leiderschap?

1) Wat is waarde gedreven?

Terug naar de basis, we doen alleen zaken waarin een klant uiteindelijk wil investeren. Al het andere is verspilling en het is ons voornemen om verspilling tot een minimum terug te brengen. We beseffen dat dit niet helemaal mogelijk is, want er zijn altijd zaken die randvoorwaardelijk zijn voor het kunnen leveren van waarde waar een klant niet direct voor wil betalen. Een voorbeeld van dit laatste is alle coördinerende maatregelen die leidinggevenden nemen.

Alle werkzaamheden van opdracht tot levering vormen tezamen de waardestroom. Waar de waarde, net als het water in de bergen, naar beneden stroomt en de weg van de minste weerstand volgt. Zo nemen we alle blokkades weg die verhinderen dat de mensen waarde kunnen toevoegen. Dat is wat de agile leiderschapsrol inhoudt. Ik kom daar bij het vierde antwoord nog op terug.

2) Wat is samenwerken?

Een van de redenen waarom we mensen bij elkaar brengen, is dat wanneer we alle benodigde specialismen laten samenwerken er minder overdrachtsmomenten zijn. Hierdoor is minder coördinatie nodig. Wanneer dat goed gaat zie je veel managers verdwijnen. Waarbij dit laatste in mijn overtuiging eerder een gevolg dan een oorzaak zou moeten zijn. Hierdoor is een voorwaarde geschapen om werkelijk te kunnen samenwerken. In plaats van dat men aan een organisatorische lopende band staat, zit men aan een ronde tafel waar de afstemming onderling plaatsvindt en de manager grotendeels overbodig is. Des te minder iemand in verschillende teams zit hoe minder afstemming er nodig is.

3) Hoe motiveren we mensen?

Laat ik daar duidelijk over zijn, dat doen we niet. Mensen raken gemotiveerd! Dat doe je door ze bijeen te brengen met mensen waar ze bij willen horen. Dat is agile leiderschap! Ook doe je dat door ze in staat te stellen om dat te doen waar ze talent voor hebben en goed in zijn. Dat laat je ze aan elkaar vertellen. Ook dit is agile leiderschap! Tot slot val je ze niet lastig. Niet ‘dit moet jij voor mij doen’, maar ‘wat kan ik voor jou doen zodat jij waarde kunt leveren’. Dat is ook agile leiderschap.

De meeste mensen motiveren zichzelf. Als ze dat niet doen dan is er iets aan de hand wat agile leiderschap vraagt. Het kan zijn dat ze in een verkeerd team zitten, dan is er een transfer nodig. Dat is agile leiderschap! Het kan zijn dat ze iets doen waar ze geen talent voor hebben. Dan help je ze hun talent te ontdekken en tevens een plaats waar zij dat verder kunnen inzetten. Dat beste lezer is een vorm van agile leiderschap. Verder, nogmaals, ben je aanwezig op een afstand. Agile leiderschap is vaak bewust juist niets doen. Dit is het grootste onderscheid met de klassieke projectmanagersrol.

4) Wat betekent agile leiderschap?

Iedereen kan tijdelijk deze rol vervullen, hoewel het ook mogelijk is dat er mensen zijn die deze rol meer permanent dan tijdelijk vervullen. Sommigen vervullen deze binnen het team, sommigen aan de randen van de agile familie (de verzameling van alle agile teams). Altijd is dit het overbruggen van de kloof tussen wat wel en wat niet agile werkt. Maar dan alleen wanneer dit nodig is en niet anders.

In tegenstelling tot managers die daadkrachtig sturing geven aan hun afdelingen, hanteren agile leiders interventies spaarzaam en zijn deze altijd gericht op het leren en ontwikkelen van een groep mensen tot een waarde gedreven samenwerking. Dat is agile leiderschap!