Kunnen we Pippi Langkous en Albert Einstein even achterwege laten

Er is niets mis met een goed citaat. Wijze uitspraken van mensen die hun sporen hebben verdiend helpen ons om op een andere manier naar zaken te kijken. Heel populair zijn de uitspraken van bijvoorbeeld Einstein. Veel geciteerd door mensen die waarschijnlijk nooit iets van hem hebben gelezen. Overigens, Einstein was de geleerde die de Amerikaanse regering ooit adviseerde om de atoombom te bouwen. Om een en ander maar even in perspectief te plaatsen.

Onlangs is er een nieuw genre aan citaten ontstaan. Uitspraken van het fictieve karakter Pippi Langkous. Nu heb ik nooit deze boeken gelezen, ik kan me alleen nog de oubollige televisieserie herinneren waar ik als kind, omdat er maar twee tv-kanalen waren, naar keek. Omdat ik niets gelezen heb en ook geen uitspraken kan herinneren kan ik haar niet rechtstreeks citeren. Maar ik kan wel de mensen citeren die haar weer citeren.

Het schijnt zo te zijn dat Pippi over pianospelen gezegd heeft: “Ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het wel kan.

Wat is dat onvoorstelbaar dom, naïef, misleidend en ronduit gevaarlijk! Wel eens naar Idols gekeken? Of naar “Ik vertrek”? Het ‘leuke’ van dit soort programma’s is dat dit allemaal van dat soort naïeve mensen zijn die denken dat ‘iets wat ze nog nooit hebben gedaan wel kunnen’. Ik begrijp niet hoe je op zo’n gedachte kunt komen.

Zou jij geopereerd willen worden door iemand die denkt dat hij het kan omdat hij het nog nooit eerder heeft gedaan? Of in het vliegtuig stappen bij een piloot die nog nooit gevlogen heeft? Wat dacht je van iemand je huis laten schilderen die dat voor de eerste keer doet, een elektricien zonder verstand van zaken. Het klinkt leuk zo’n uitspraak, je klinkt zo wijs en zo spitsvondig. Ik deed laatst een poging om een blog te lezen over ‘Pippi wijsheden’. Kan je nu echt niets beters verzinnen?

Lang geleden toen mijn kinderen nog jong waren, was de zoveelste herhaling van de Pippi serie op tv. Ik sprak een arts op de Eerste Hulp die vertelde me hoe een jong meisje werd binnen gebracht. Ze had op meerdere plaatsen ernstige botbreuken. Met tranen in haar verbaasde ogen zei ze: “Maar Pippi kon het wel.”

Het probleem van dit soort uitspraken is dat ze weliswaar op het eerste gezicht heel wijs klinken, maar dat niet zijn. Dat ze naïeve mensen stimuleren om domme en ondoordachte dingen te doen die ze beter zouden kunnen laten. Maar erger nog ze laten ons vergeten dat om iets echt goed te kunnen je veel moet oefenen, oneindig veel. Al het exceptionele bereik je door studie, uitproberen, reflecteren, volharding, vele jaren achtereen. Talent, daar wordt je mee geboren, maar competentie betekent oefenen, oefenen en oefenen.

Wat je ook doet, je leidt altijd je eigen leven

Ik luisterde vorige week naar een ‘succesvol leven leiden’ prediker. Zo’n verhaal wat er altijd wel in gaat … althans bij anderen, maar niet bij mij, ik kan er helemaal niets mee, eerlijk gezegd stoor ik me er een beetje aan. Op het moment dat je het getover met woorden ondergaat, krijg je een warm gevoel. Als je echter dieper luistert, bemerk je dat het over het algemeen lege zinnen zijn.

De spreekster vraagt: ‘Wat betekent succesvol leven?’ De bijeenkomst is interactief, het publiek mag mee doen. Iemand, die de beurt krijgt antwoord: ‘In je kracht staan!’ Een ander zegt: ‘Je eigen leven leiden!’ Alle antwoorden zijn goed.

Maar wacht eens even, wat bedoelt iemand wanneer hij zegt ‘in je kracht staan’? Waarschijnlijk heeft het te maken met dat hij iets doet dat succesvol is. In je kracht staan is dingen doen die succesvol zijn. De vraag wat een succesvol leven is leidt bijna altijd tot een cirkelvormige woordenvervangoefening. Het levert geen nieuwe betekenis op.

Net zoals dat het zo belangrijk is om ‘je eigen leven te leiden’, er wordt verteld dat dit een van de dingen is waar men spijt van heeft op het sterfbed. Dat men niet ‘zijn eigen leven heeft geleden’. Wat een onzin, je leeft altijd je eigen leven en soms voel je succesvol, terwijl je je op andere momenten treurig voelt en het is alsof je in een moeras van depressie verzuipt. In beiden gevallen ‘leef je je eigen leven’. Pas als je gestorven bent leef je dat niet meer dan is het over.

Bibliotheken vol zelfhulpboeken, een leger coaches, de goede daargelaten, helpen ons in een blijvende patiëntenrol die ons eerder verder van onze potentie brengen dan dichterbij.

Ooit heb ik anderhalf jaar een counselors opleiding gevolgd en het zal je wel duidelijk zijn dat dit niet echt mijn ding is. Als er een ding is wat me is bijgebleven, dan is het dat pas wanneer je jezelf voor de volle honderd procent accepteert volle ontwikkeling mogelijk is.

Alles wat je denkt, doet en zegt. Alles wat je voelt zowel het positieve als het negatieve. Alle liefde, alle haat, alle blijdschap, elk verdriet, de boosheid, de opwinding, alles behoort bij de persoon die je bent. Stop met jezelf te verbeteren, het is goed zo. Alleen dan verander je. Een paradox, dat zeker. Voor alle huis tuin en keuken trauma’s heb je geen coach nodig, maar bezit je de kracht om jezelf te accepteren. Meer is niet nodig.

Als je dingen deed, omdat anderen dat vroegen en niet omdat jij dat wilde, accepteer dan dat jij het toch zelf was die dat deed. Neem je verantwoordelijkheid. Als je je schuldig voelt, dan voel je dat, wat overigens niet wil zeggen dat je het ook bent. Als je je schaamt, dan schaam je je, of daar nu een reden voor is of niet. Het is zo als het is! Accepteer, en kom dan in actie als het nodig is, maar wel vanuit een vrije keuze!

Sommigen van jullie zijn al afgehaakt in het lezen en vinden het hard, mogelijk empathieloos. Dat klopt, het is ook hard, maar niet empathieloos, moeten we het mooier maken dan het is? Hoe langer je wacht met je leven te accepteren zoals het is, des moeilijker het zal worden. Alles wat is gebeurd is voorbij, alleen hoe je er over denkt dat blijft.

Terug naar de vraag: ‘Wat betekent succesvol leven?’ Mijn antwoord daarop is: ‘Voor de volle honderd procent accepteren dat dat wat geweest is, geweest is.’ Ook door te erkennen dat jij het zelf bent geweest die gedaan heeft wat je deed en dat het niet het leven van een ander was, jij hebt jouw leven geleden … punt uit!