Maandelijks archief: oktober 2014

Vergeet risicomanagement

Geplaatst op door

Het is een open deur dat wanneer je het hebt over mislukte projecten dat je dan voortaan het eerste met risicomanagement moet beginnen. Want een mislukking is een risico dat zich gemanifesteerd heeft. Een gelukt project is dus een project waar zich dat risico niet gemanifesteerd heeft. Zeggen dat je moet beginnen met risicomanagement is dus het zelfde als zeggen dat je een project niet moet laten mislukken.

Echter dat is een lege uitspraak waar je niets mee kunt. Daarom zeg ik, laat dat risicomanagement eerst even liggen.

We hebben met een fundamenteel fenomeen te maken: ONZEKERHEID

Het eerste wat we moeten realiseren, is dat dit zich niet laat managen. Elke projectmanager is opgevoed door de vakgemeenschap dat een risico een onzekere gebeurtenis is met een onzekere uitkomst. Onzekerheid in het kwadraat dus. Achteraf kan je zeggen dat je het had moeten voorzien, maar dat is nu juist een eigenschap van onzekerheid, dat kan je niet!

Oke, maar laissez-faire lijkt me nu ook niet de juiste oplossing, en dat beweer ik ook niet. Maar het punt dat ik wil maken, is dat het begint met het ontwikkelen van een diepgaand begrip van wat onzekerheid nu eigenlijk is. Ik heb het al vaker gezegd, maar je hebt ongeveer 50% kans dat je de deadline haalt en nog eens 50% kans dat je geen budget overschrijding hebt, kortom 25% kans dat je project niet mislukt op één van deze twee factoren.

Een van de grote problemen van de beleidsmakers van deze tijd, is dat ze onvoldoende begrip hebben van waarschijnlijkheidsberekeningen en keuzes maken, die zij, hadden ze dat begrip wel gehad, nooit zouden maken. Voorbeeld: ik ben 57 jaar, als ik mee doe aan het darmkankeronderzoek en de test is positief, dan heb ik 8% kans dat ik daadwerkelijk darmkanker heb. Als je deze kansberekening niet begrijpt, dan heeft welke vorm van risicoanalyse die je ook doet, geen zin.

Overigens ik houd geen pleidooi om niet aan dat onderzoek mee te doen, dat moet je helemaal zelf weten. Mijn pleidooi is: eerst kennis van onzekerheid dan pas onzekere besluiten nemen en dan pas risicomanagement.

Daar zijn ze weer

Geplaatst op door

Het kon natuurlijk niet uitblijven, de commissie die zijn bevindingen over ICT bij de overheid presenteert, en al heel snel vliegen je de tweets, en posts op de sociale media om de oren (of ogen). Iedereen weet het beter, en natuurlijk zijn we verontwaardigd hoe de voorzitter van de tweede kamer demonstreert hoever ict van de doorsnee mens afstaat. Gelukkig voor haar hebben we de nog veel dringender kwestie van Zwarte Piet.

Het gemak waarmee voor de hand liggende, populistische en zeer simplistische oplossingen worden voorgesteld, is stuitend en exemplarisch voor zowel de staat van het vak als dat van de projectmanagers en consultants op dat gebied. Ik ben daar één van, al meer dan dertig jaar. Om de een of andere reden is het mij en mijn collega’tain’tniet gelukt om duidelijk te maken hoe je op een competente wijze projecten uitvoert.

Het enige waar we steeds weer goed in zijn, is het spreekwoordelijke paard achter de wagen te spannen en zeggen dat we het allemaal hebben zien aankomen en dat men toch maar naar ons  had moeten luisteren. Maar wacht eens, zijn wij niet diezelfde consultants en projectmanagers die al jaren zeggen hoe het moet. In hoeveel commissies hiervoor hebben wij niet opgetreden. Zijn wij niet de jongens en meisjes die de grote broeken en rokken aantrekken en steeds weer op nieuw projecten accepteren.

Ook bij de commissie Elias is het ons weer gelukt om te wijzen op de misleidende Chaos rapporten, die niet veel meer aantonen dan dat projecten gewoon de wetten van de kansberekening volgen en er vanuit die blik niet zoveel aan de hand is. Daarnaast hebben goeroes ons overtuigd dat er bij de overheid onvoldoende expertise is. Laat me niet lachen, veel externe consultants gaan al met een vooroordeel het departement op. Waarom bijt je de hand die je voedt? Is het een wonder als je met een rode bril kijkt, vertaal je snel elke fout in het oordeel incompetentie.

Ik denk dat er niet zoveel mis is met projecten in de overheid. Ja er zijn overschrijdingen, en ja zaken lopen nogal eens anders dan verwacht. Maar gezien de politiek, en gezien de nieuwsgeile media, en gezien inspraakprocedures, zijn projecten bij de overheid oneindig veel complexer dan de gemiddelde consultant wil toegeven. Maar zolang het gemiddelde ego van de consultant groter is dan het project complex is, is een werkelijke oplossing ver te zoeken.

Ik denk niet dat een Ministerie van ICT alles gaat oplossen, ook is het mij te makkelijk om te zeggen dan maar geen grote projecten meer. Of dat we, ja zowaar het staat in het rapport dat Agile een oplossing is. Op naar de volgende methode, we zijn nog aan het bijkomen van de PRINCE2 terreur.

Ik denk dat het in feite er op neer komt dat we in ons aanmodderen steeds gericht moeten zijn op kleine stapjes van verbeteringen te zetten. Daar is geen methode voor nodig, maar wel de wil om competent te worden in alles wat je doet. Ik denk dat ik als individu aanspreekbaar moet zijn op mijn falen, ik denk dat we die cultuur van boven naar beneden in onze samenleving moeten scheppen, met zijn allen natuurlijk. Een positieve cultuur, één waar we ons richten op ontwikkeling in plaats van controle. Dat denk ik is de werkelijke weg naar beheersing van projecten.

 

Zo zwart als roet

Geplaatst op door

Een van de welvarendste landen ter wereld, met de gelukkigste mensen op aarde, schudt op haar grondvesten. Zwarte Piet gaat verdwijnen. Vindt u dat ook zo erg? Bent u boos omdat een stukje van uw cultuur wordt afgebroken? Of bent u bang dat we hier te maken hebben met een undercover operatie van de Marokkaanse tak van IS?

Tot voor kort had ik een mening, sinds kort niet meer, het maakt me eigenlijk niet zoveel uit. Of hij komt of gaat, de kinderen voor wie het feest is, zullen deze verandering zonder enige vorm van weerstand accepteren. Op een wijze waar menig verandermanager alleen maar van kan dromen.

Een week of wat geleden lukte het me, om het bijzondere van dit fenomeen: “de inkleuring van zwarte piet” van uit een ander gezichtspunt te zien. Het is een nieuwe stap in het civilisatieproces. Eén die niet geleidelijk plaats vindt maar heel abrupt, we zien een tipping-point. Dat is iets wat niet vaak voorkomt en vanuit dat gezichtspunt is het al de moeite waard om te bestuderen.

Waarom is het een nieuwe stap in het civilisatieproces? Zijn we dan niet al beschaafd? Ja, maar wanneer we iets, dat kennelijk een heleboel mensen in absolute zin tegen de borst stuit, afschaffen. Als een overgrote meerderheid dat doet, dan is dat beschaving. In plaats van te mopperen moeten we trots zijn op een dergelijk cultuuroffer.

Ook leert het ons dat wanneer je verandering wilt, dat je aan moet houden, niet bij de pakken neer moet zitten, door moet gaan. Want alleen de aanhouder wint. Dus als je wat wilt veranderen, dat moet je daar nu mee beginnen en onophoudelijk mee doorgaan.