Gebruik geen trucjes

Dit is de vierde in de categorie tau te tsjing, waarin ik mijn blog laat inspireren door wat de Chinese wijsgeer Lao Tze enkele duizenden jaren geleden heeft geschreven. Ik citeer een deel van het vierde plankje: Als Tau gebruikt wordt om zijn leegheid, laat het zich niet vullen.

Tau als begrip laat zich moeilijk omschrijven, vaak vertaalt men het met Pad, echter dat doet af aan de diepgang van het begrip. Maar laten we het even omwille van de eenvoud houden op de weg die ieder mens moet bewandelen. Misschien is het wel de best-practice. Veel van de Oosterse filosofieën gaan over jezelf leegmaken, over wachten, misschien is dat wel het pad. Echter wanneer je dit als een techniek gebruikt, dan werkt het niet. Je kunt jezelf niet leegmaken, als je dit probeert dan zul je merken dat je alleen maar voller wordt. De Tau laat zich niet vullen. Een trucje dat werkt niet.

Hier vinden we een parallel met wat we in projecten doen. Mensen gaan naar een training en proberen dan krampachtig dat wat ze tijdens de training hebben geleerd vast te houden. We hebben dat met PRINCE2 gezien, we zien dit gedeeltelijk in Agile zich herhalen. Met dat verschil dat er bij Agile een rol voor de Agile coach is, iets wat je zeker moet overwegen, omdat alleen een training is niet genoeg. Wanneer je dat wat je leert als een trucje doet, dan gaat het niet werken. Mensen implementeren LEAN als een middel om kosten te besparen en raken dan teleurgesteld wanneer het niet werkt.

Terug naar de tau te tsjing: In zijn diepte schijnt het de oorsprong van alle dingen te zijn. Wanneer je een nieuwe techniek, methode toepast duik dan de diepte in. Heel diep, ga als het ware in de techniek zitten, doorleef hem. Pas het daarna toe net zolang totdat het geen trucje meer is, maar totdat je het wezen van de techniek of methode snapt. 

Kun je mensen leiderschap leren

Hoe ga jij onze projectmanagers leiderschap leren?

Was de vraag van een directeur tijdens een sales-pitch die ik verloren heb. Je begrijpt natuurlijk dat dit een katerig gevoel gaf. Ik had geen antwoord omdat ik dacht dat ik het antwoord al gegeven had. Kennelijk niet goed overgekomen en kennelijk ook twee partijen aan dezelfde tafel die elkaar op dat moment ook niets te bieden hadden. Het katerige gevoel is daarom niet lang gebleven, want op leiderschap hadden wij elkaar niets te bieden. Verder is de wereld vol van andere klanten die nu ook een kans hebben.

Kan je leiderschap leren? Waarom zou je als directeur van je bedrijf je projectmanagers dit überhaupt willen leren? 

  • Is het het ontbreken van drive? Mensen hebben een drive en als ze dat niet hebben dan moet je jezelf afvragen of er misschien iets mis is in uw organisatie.
  • Is het initiatief? Het feit dat deze mensen grote projecten managen betekent dat ze voldoende initiatief hebben, anders zouden ze niet zo ver gekomen zijn.
  • Zijn ze commercieel niet slim genoeg? Verwijt hen svp niet het falen van uw eigen accountmanagers.

Maar wat is het dan? Misschien bereiken ze niet dat waar u in de boardroom van droomt. Misschien betekent leiderschap in uw begrip niets anders dan dat mensen achteraf gezien iets hadden moeten doen waardoor het anders was gelopen. Maar dat is flauw, bent u ook zo streng voor uzelf? Net als u kent de projectmanager tijd en toeval.

Hoe ga jij onze projectmanagers leiderschap leren?

Dat ga ik niet, maar wat ik wel ga doen, is iets wat uiteindelijk meer leiderschap oplevert dan welke leiderschapstraining ook. Ik ga ze leren, te leren van wat er om hen heen en in henzelf gebeurt. Ik zorg ervoor dat het pantser van senioriteit en ervaring langzaam oplost. Ik verleid ze om te reflecteren. Geen warm bad en een veilige omgeving, integendeel, ik breng ze bij elkaar en leg de spiegel van reflectie op tafel en nodig ze uit om daarin te kijken. Ik wacht en een voor een kijken ze, eerst voorzichtig individueel, dan met elkaar. Ik laat ze kiezen uit de keuzes die ze zelf kiezen, het gaat niet om mijn mening over wat leiderschap is.

Wat u moet weten, ik ben trainer, schrijver, blogger, ik ontwikkel eModules voor eLearning, ik ken de theorieën allemaal, maar weet goed, geen enkele trainer is een leider. Leiders worden geen trainer! Leiders leiden. Goede trainers verleiden. 

Dat is wat u mist, omdat u koos voor die ander. Overigens een gerenommeerd bureau waar u zeker geen spijt van zult krijgen.

Partners in business

Het komt wel eens voor dat een potentiële klant zegt dat hij “partners in business” wil worden. Ik begrijp dan niet helemaal precies wat ik daar mee aan moet. Want hoe je het ook bekijkt er blijft altijd een klant-leveranciersverhouding. Voor mij verandert er niets aan de relatie of we nu wel of niet partners zijn. De klant vraagt mij om een dienst en die dienst lever ik. Elke keer een stukje professioneler, want je leert immers van je ervaring.

Misschien bedoelt de klant dat hij uiteindelijk en nog niet direct een partnerschap wil vormen. Ook dat verandert niets aan de zaak, want ik zal ook dan mijn dienst naar mijn beste kunnen uitvoeren. Waarschijnlijk is het verkoopproces voor hem een vorm van dating. Overigens ook nog in concurrentie, kortom er is al overspel vanaf het eerste moment. Dating is iets waar ik overigens ook niet veel mee heb. Ik ontmoette mijn vrouw ruim 40 jaar geleden, we werden verliefd, vertrouwden elkaar en trouwden en sindsdien zijn we ook nog partner. Essentieel daarin is dat we volledig gelijkwaardig zijn en elkaar vertrouwen. Ik neem geen diensten van haar af en zij niet van mij, we leven gewoon samen en doen wat er langs komt. Dat vertrouwen was een keuze nog voor dat een van ons dat had waargemaakt.

De metafoor partner in business hapert wanneer er sprake is van een klant en een leverancier. Zo’twererelatie is altijd ongelijk. De klant heeft altijd de macht en als hij dat niet heeft, dan heeft hij iets heel fouts gedaan. Het woord partner misleidt en suggereert een gelijkheid die er niet bestaat. Misschien bedoelt de klant dat hij korting wilt, of niet vaak van leverancier wil wisselen. Maar partner, vergeet het maar dat werkt niet.